LUDWIG
VAN BEETHOVEN (1770- 1827)
Έξι παραλλαγές στα Ερείπια των Αθηνών, έργο 76
ERIK
SATIE (1866-1925)
Τρείς
Γυμνοπαιδίες
ΜΑΝΟΣ
ΧΑΤΖΙΔΑΚΗΣ (1925-1994)
Για
μια μικρή λευκή αχιβάδα, έργο 1
1.Εμβατήριο 2. Συρτός 3. Συνομιλία με τον Σέργιο Προκόφιεφ 4. Τσάμικος 5. Μαντινάδα 6. Μπάλλος 7. Νυχτερινό 8. Καλαματιανός 9. Ποιμενικό 10. Μεγάλη
Μπετόβεν:
Έξι παραλλαγές στα Ερείπια των Αθηνών,
έργο 76
Το
θέμα αυτό, εξόχως διασκεδαστικό, με τα
τονισμένα μπάσα, τις επαναλαμβανόμενες
τρίτες και έκτες, με έντονα τα στοιχεία του
κωμικού, ο Μπετόβεν το συνέθεσε το 1809. «Τουρκίζον»,
στο πνεύμα του περίφημου ρόντο Alla
turca
του Μότσαρτ, ξαναχρησιμοποιήθηκε από τον
συνθέτη δύο χρόνια αργότερα, στην μουσική
που έγραψε για το θεατρικό έργο του
Αουγκούστ φον Κότσεμπουε Τα ερείπια των
Αθηνών.
Σατί: Τρείς Γυμνοπαιδίες
Ο Σατί συνέθεσε τις τρείς Γυμνοπαιδίες το 1888, δύο δε από αυτές ενορχηστρώθηκαν το 1897 από τον Ντεμπυσί. Αινιγματικός ο τίτλος, παραπέμπει στους χορούς και τις ασκήσεις γυμνών παιδιών κατά την διάρκεια γιορτών στην αρχαία Σπάρτη. Η μελωδική γραμμή απογυμνωμένη, ξετυλίγεται πάνω από τον έμμονο, αμετάβλητο ιαμβικό ρυθμό. «Η μουσική του Σατί βαδίζει ολόγυμνη» έγραφε ο Κοκτώ αναφερόμενος στο τρίπτυχο των Γυμνοπαιδιών, το οποίο εύτοχα έχει παρομοιασθεί με τις τρείς διαδοχικές όψεις ενός αγάλματος γύρω από το οποίο περιστρφόμαστε.
Χατζιδάκης:
Για μια μικρή λευκή αχιβάδα
Στο έργο «Για μια μικρή λευκή αχιβάδα» του Μάνου Χατζιδάκη οι χοροί εναλλάσσονται με τα πρελούδια δημιουργώντας ένα ενιαίο σύνολο. Το χιουμοριστικό στύλ στο ύφος ενός Σατί, η συνομιλία – τιμή στον Σέργιο Προκόφιεφ, το αυτοσχέδιο ύφος της μαντινάδας, τα αρώματα της ν’υχτας και τα χρώματα της γής, συναντούν τους χορούς τους άμεσα εμπνευσμένους από την νησιώτικη και ηπειρωτική Ελλάδα.
Οι ρέουσες μελωδικές γραμμές και η κινούμενη από την απλή μίμηση των λαϊκών οργάνων ως την διτονικότητα εναρμόνιση χαρακτηρίζουν το έργο.
Γραμμένη το 1947-1948 με μια διάθεση «αντιδράσεως στην ταλαοπωρημένη μουσική ευαισθησία» η ΑΧΙΒΑΔΑ αποτελούσε για τον Χατζιδάκι «ένα αντιρομαντικό έργο, τουλάχιστον με την έννοια που δίναν στη λέξη ο Κόπλαντ και ο Προκόφιεφ».