Πίνακας Περιεχομένων

 

Κεφάλαιο 1: Προκαταρκτικά_ 3

1.2 Στόχοι που Απορρέουν από την Προκήρυξη της Μελέτης3

1.3 Προβλέψεις της Σύμβασης4

1.4 Ηλεκτρονική Δημοσιοποίηση Κειμένων4

1.5 Διάρθρωση της Μελέτης5

Κεφάλαιο 2: Τηλεματικο δικτυο και Σχεδιασμος Υπηρεσιών6

2.1 Τηλεματικό Δίκτυο_ 6

2.2 Υπηρεσίες Υγείας10

2.2.1 ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΠΗΓΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΜΕ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΑ_ 10

2.2.3 Προσεγγίσεις Περιεχομένου Υπηρεσιών Υγείας11

Η άποψη των Ειδικών12

Η άποψη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας14

Η άποψη της Προαγωγής Υγείας15

ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ_ 15

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΩΣ ΧΩΡΟΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ_ 16

Θέσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ)17

2.2.4 Σχεδιασμός Υπηρεσιών Υγείας ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου17

Οδηγός Σχεδιασμού Υπηρεσιών18

2.2.5 Διαδικασίες έλεγχου αποδοχής των προτεινομένων υπηρεσιών20

Συστάσεις Εξωτερικών Αξιολογητών20

Κατασκευή και Χρήση των Ερωτηματολογίων20

Εικόνα των Απαιτήσεων των χρηστών22

Απόψεις πολιτών23

Υπηρεσίες Ενημέρωσης / Πληροφόρησης23

Υπηρεσίες Προληπτικής Ιατρικής25

Απόψεις επαγγελματιών υγείας26

Υπηρεσίες Ενημέρωσης / Πληροφόρησης26

Υπηρεσίες Προληπτικής Ιατρικής27

Υπηρεσίες Εκπαίδευσης27

Υπηρεσίες Τηλεϊατρικής29

Υπηρεσίες Έρευνας30

2.2.6 Αναθεωρήσεις Σχεδιασμού Υπηρεσιών Υγείας31

2.3 Υπηρεσίες Πολιτισμού_ 32

2.3.1     Μεθοδολογία Σχεδιασμού Υπηρεσιών Πολιτισμού32

Απόψεις της Ομάδος Πολιτισμού32

Υποδείξεις ειδικών για τις υπηρεσίες πολιτισμού33

Έρευνα στο Διαδίκτυο34

2.3.2     Σχεδιασμός Υπηρεσιών34

Κεφαλαιο 3: Προτάσεις36

3.1 Προτάσεις για το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών37

3.1.1 Υπηρεσίες Υγείας37

3.1.2 Υπηρεσίες Πολιτισμού42

3.1.3 Τηλεματικό Δίκτυο_ 45

3.1.4 Το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών Ανοίγει τις Πύλες του …_ 51

3.2 Ειδικά Χαρακτηριστικά του  Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών53

3.2.1 Συμμόρφωση προς την Υφιστάμενη Νομοθεσία και Αξιοποίησή της54

Το Πολεοδομικό Διάταγμα του 197854

Ο Νόμος 1515 του 198555

Ο Νόμος 2052 του 199256

Η Κοινή Υπουργική Απόφαση 45810 του 199757

Ο Νόμος 2742 του 199958

3.2.2 Ερευνητικό πρόγραμμα  ‘Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί’59

3.3 Προτάσεις για ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο_ 59

3.3.1 Υπηρεσίες Υγείας60

3.3.2 Υπηρεσίες Πολιτισμού64

3.3.3 Τηλεματικό Δίκτυο_ 67

3.4 Διεργασίες Υλοποίησης68

3.4.1 Άξονες Πολιτικής68

3.4.2 Στρατηγική Ανάπτυξης69

3.4.3 Ιεράρχηση Υπηρεσιών και Χρονοδιαγράμματα_ 71

3.4.4 Σχήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης72

3.4.5 Οι προτάσεις της Μελέτης Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών (ΑΠΑ)73

3.4.6 Άξονες ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου για το ΑΠΑ_ 73

Παράρτημα Κατάλογος Μελλοντικών Εργων σε Θέματα Σύγχρονων Ασκληπιείων75

           

 

 

 

Κεφάλαιο 1: Προκαταρκτικά

 

Το Κεφάλαιο αυτό δίνει μια συνοπτική εικόνα των θεμάτων που αφορούν τη Μελέτη «Ασκληπιείο  Πάρκο Αθηνών» και εστιάζει στη διάθρωση της  Μελέτης προκειμένου να διευκολυνθεί η αναζήτηση επί μέρους θεμάτων.

 

 

 

1.2 Στόχοι που Απορρέουν από την Προκήρυξη της Μελέτης

 

Βασικός στόχος της συγκεκριμένης Μελέτης είναι η συμβολή στην διαμόρφωση μεθοδολογίας σχεδιασμού  μιας σύγχρονης ψηφιακής περιοχής, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμεύσει ως πρότυπο σχεδιασμού Σύγχρονων Ασκληπιείων.

 

Η Μελέτη καλύπτει φυσικά και τις ανάγκες για την άμεση εφαρμογή στο συγκεκριμένο χώρο του ‘Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’, όπως απαιτούσε  η Προκήρυξη. 

 

Η δημιουργία μιας Ψηφιακής Περιοχής, προϋποθέτει τον σχεδιασμό και την πιλοτική εφαρμογή ενός προηγμένου τηλεματικού δικτύου υψηλών προδιαγραφών, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές απόψεις για την Κοινωνία των Πληροφοριών. Το τηλεματικό δίκτυο μπορεί να εξασφαλίσει την επικοινωνία, το συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ των μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας, τη διευκόλυνση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σε όλα τα επίπεδα, τη διαχείριση όλων των δραστηριοτήτων που θα αναπτυχθούν εντός ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου και τον έλεγχο της ποιότητας των υπηρεσιών που θα προσφέρονται.

 

Χαρακτηριστικά του τηλεματικού δικτύου είναι η τμηματική εφαρμογή, η επεκτασιμότητα, η εύκολη διαχείριση και συντήρηση, η δυνατότητα εκσυγχρονισμού και η λογική δαπάνη υλοποίησης σε σχέση με τα αποτελέσματα και τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

 

Το πεδίο των δραστηριοτήτων εντός ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου μπορεί να είναι εξαιρετικά εκτεταμένο και να περιλαμβάνει την ιατρική, την πρόνοια, την διατήρηση και προαγωγή της υγείας, το περιβάλλον (φυσικό και ανθρωπογενές), την εκπαίδευση, την καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργία, την άθληση, τις κοινωνικές δραστηριότητες, την κοινωνική προσφορά. Ένα από τα κριτήρια για τον προσδιορισμό των διαφόρων δραστηριοτήτων και υπηρεσιών, στο πλαίσιο της συγκεκριμένης μελέτης, είναι η συμβολή τους στην ενοποίηση των χώρων του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών. Το τελευταίο, είναι σημαντικό στη περίπτωση που τίθεται το θέμα της μετατροπής σε Σύγχρονο Ασκληπιείο μιας συγκεκριμένης περιοχής εντός της οποίας λειτουργούν μια ή περισσότερες μονάδες παροχής ιατρικών υπηρεσιών.

 

Ειδικά για την περίπτωση της εφαρμογής των μελετών στη συγκεκριμένη περιοχή του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών (ΑΠΑ), οι δραστηριότητες  που θα αναπτυχθούν θα αφορούν αρχικά εκείνους που κάνουν χρήση των ιατρικών υπηρεσιών (ασθενείς αλλά και συνοδούς), οι οποίες παρέχονται σήμερα από τις νοσοκομειακές μονάδες που βρίσκονται εντός του ΑΠΑ, αλλά  και τους  περίοικους, και - δυνητικά - όλους τους κατοίκους του λεκανοπεδίου.

 

Στη Μελέτη λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και ειδικών ομάδων του  πληθυσμού όπως είναι τα παιδιά, οι έφηβοι, τα ηλικιωμένα άτομα και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Πρόνοια επίσης λαμβάνεται για τις ανάγκες της Πανεπιστημιακής Ιατρικής εκπαίδευσης, λόγω της ύπαρξης εντός του ΑΠΑ των εγκαταστάσεων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, άλλων Πανεπιστημιακών Τμημάτων και δραστηριοτήτων και σημαντικού αριθμού Πανεπιστημιακών Κλινικών.

 

Η Μελέτη επιχειρεί να καλύψει και το πεδίο συνεργασίας μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, σε μια προσπάθεια αξιοποίησης όλων των δυνατοτήτων που διανοίγονται. Προτείνεται να διερευνηθεί η δυνατότητα δημιουργίας σε γειτνίαση με το ΑΠΑ, μιας περιοχής επιστημονικών  και τεχνολογικών δραστηριοτήτων σε θέματα Υγείας και Πολιτισμού. Η συγκεκριμένη πρόταση, διατυπώθηκε αρχικά στα πλαίσια της μελέτης με θέμα ‘Το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών ως Ψηφιακή Περιοχή’, που συντάχθηκε για λογαριασμό της ΓΓΕΤ, τον Μάρτιο του 1998 [Απόφαση με ΑΠ 12465 / 13 Νοεμβρίου 1997 της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, για τη ΄Δημιουργία Ομάδας Εργασίας για την Μελέτη και Σχεδιασμό μιας Ψηφιακής Περιοχής (digital site) στο Τομέα της Υγείας:  «Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών»].

 

 

1.3 Προβλέψεις της Σύμβασης

 

Η Σύμβαση προέβλεπε την υποβολή:

1.       Έκθεσης προόδου στο τέλος του τρίτου μήνα από την υπογραφή της Σύμβασης.

2.       Ενδιάμεσης Έκθεσης της Μελέτης «Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών» , στο τέλος του 7ου μήνα, από την υπογραφή της Σύμβασης

3.       Τελικής Έκθεση της Μελέτης, τον 14ο μήνα από την υπογραφή της Σύμβασης

 

Η Έκθεση Προόδου, υπεβλήθη στις 5 Οκτωβρίου 1999. Η Ενδιάμεση Έκθεση της Μελέτης, υπεβλήθη στις 21 Φεβρουαρίου 2000. Η τελική Μελέτη υπεβλήθη στις 5 Σεπτεμβρίου 2000.

 

Η Ομάδα Μελέτης δημιούργησε ηλεκτρονικές Σελίδες, οι οποίες προσομοιώνουν υπηρεσίες Ενημέρωσης τόσο για δραστηριότητες ενός σύγχρονου Ασκληπιείου όσο και ειδικότερα για υπηρεσίες Πολιτισμού.

 

Η Σύμβαση προέβλεπε επίσης την οργάνωση και πραγματοποίηση μιας ενημερωτικής Ημερίδας, με στόχο να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της Μελέτης και να προωθηθεί η ιδέα των Σύγχρονων Ασκληπιείων.

 

Η Ημερίδα αυτή, κατόπιν διαβουλεύσεων με την Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, εντάχθηκε στο 26ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα (Ξενοδοχείο Χίλτον Αθηνών), από 16-20 Μαΐου 2000. Στο τμήμα 1.6 του Κεφαλαίου 1 της Μελέτης παρουσιάζονται το πρόγραμμα και τα αποτελέσματα της Ημερίδας.

 

Προηγήθηκε η άντληση των απαιτήσεων των Νοσοκομειακών μονάδων που βρίσκονται εντός του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, σε σχέση με το υπό μελέτη δίκτυο τηλεματικών υπηρεσιών και ακολούθησε η αντίστοιχη διαδικασία για τους χρήστες των υπηρεσιών υγείας.

 

Η άντληση των απαιτήσεων των χρηστών υπηρεσιών υγείας, έγινε με τη χρήση ερωτηματολογίων, που συντάχθηκαν από την Ομάδα Υγείας, στα πλαίσια του αρχικού σχεδιασμού των υπηρεσιών Υγείας. Προκειμένου να γίνει περισσότερο αποτελεσματική η διαδικασία και να μεγιστοποιηθεί ο αριθμός των απαντήσεων, στην Ομάδα Υγείας εντάχθηκαν και τρεις φοιτητές του Πανεπιστημίου  Αθηνών. Έργο των φοιτητών ήταν η παροχή διευκρινίσεων, η διευκόλυνση της απάντησης των ερωτηματολογίων και η συγκέντρωσή των.

 

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης των Ερωτηματολογίων χρησιμοποιήθηκαν στον τελικό σχεδιασμό των υπηρεσιών.

 

 

 

1.4 Ηλεκτρονική Δημοσιοποίηση Κειμένων 

 

Η Ομάδα Μελέτης τήρησε πιστά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σχετική Σύμβαση. Δεδομένου όμως του καινοτόμου του θέματος των Σύγχρονων Ασκληπιείων και της προσέγγισης σχεδιασμού των υπηρεσιών, η Ομάδα αποφάσισε να δημοσιοποιήσει αμέσως μετά το πέρας του αρχικού σχεδιασμού των υπηρεσιών τα σχετικά κείμενα. Η δημοσιοποίηση των κειμένων γίνεται μέσω των ηλεκτρονικών Σελίδων του Έργου που περιέχονται στη Θέση του Εργαστηρίου Ιατρικής Φυσικής, στη διεύθυνση http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia.

 

Οι Σελίδες περιέχουν στοιχεία για την ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου, σχετικά με την εξέλιξη του Έργου, και όλα τα κείμενα που παρήγαγε η Ομάδα Μελέτης. Τα κείμενα διατέθηκαν, με τον ρυθμό που παρήχθησαν.

 

Αξιολόγηση των σχεδιαζόμενων υπηρεσιών ζητήθηκε και από άλλους επιστήμονες, κυρίως ιατρούς, με στόχο την αναζήτηση ασθενών σημείων τόσο στη μεθοδολογία όσο και στον αρχικό σχεδιασμό των υπηρεσιών. Η διεργασία αυτή δεν περιλαμβάνεται στις συμβατικές υποχρεώσεις της Ομάδας Μελέτης, αλλά κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να διασφαλιστεί περισσότερο η ποιότητα του σχεδιασμού. Τα κείμενα διατέθηκαν στους εξωτερικούς αξιολογητές είτε με συμβατικό είτε με ηλεκτρονικό τρόπο (μέσω των ηλεκτρονικών Σελίδων του Έργου).

 

Παράλληλα η Ομάδα ζήτησε από τους αρμόδιους των ηλεκτρονικών Σελίδων του Πανεπιστημίου Αθηνών (http://www.uoa.gr)  και της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών (http://www.mednet.gr), να δημοσιεύσουν ανακοίνωση της Ομάδας, με την οποία γίνεται  πρόσκληση σε επιστήμονες και κάθε άλλο ενδιαφερόμενο, να μελετήσουν τα διατιθέμενα κείμενα, να τα σχολιάσουν και αν επιθυμούν να κοινοποιήσουν τις απόψεις τους στην Ομάδα. Η ηλεκτρονική δημοσιοποίηση άρχισε στις 20 Ιανουαρίου 2000.

 

Ακόμα και σήμερα, επισκέπτες των Σελίδων του Έργου, μπορούν να υποδείξουν τις υπηρεσίες Υγείας και Πολιτισμού, που κατά την γνώμη τους πρέπει να προσφέρονται σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο.

 

 

 

1.5 Διάρθρωση της Μελέτης

 

Η Μελέτη αποτελείται από τρία Κεφάλαια, ένα Γλωσσάριο Όρων και τη σχετική Βιβλιογραφία. Περιέχει επίσης σε Παραρτήματα όλα τα Ερωτηματολόγια που δημιουργήθηκαν για την άντληση των απαιτήσεων χρηστών. Σε Παραρτήματα επίσης έχουν τοποθετηθεί και άλλα σχετικά κείμενα, τα οποία κρίθηκε ότι εμπλουτίζουν τη Μελέτη και ‘επιχειρηματολογούν’ θετικά προς την κατεύθυνση των συμπερασμάτων και των προτάσεων.

 

Η Μελέτη συνοδεύεται από ειδικές ηλεκτρονικές Σελίδες που έχουν δημιουργηθεί από την Ομάδα Υγείας. Εκεί, εκτός της ηλεκτρονικής εκδόσεως επί μέρους κειμένων της Μελέτης, περιλαμβάνονται και εκτεταμένες αναφορές σε διευθύνσεις του Παγκοσμίου ιστού, όπου φιλοξενούνται θέματα που σχετίζονται άμεσα με τις δραστηριότητες και υπηρεσίες στην Υγεία και Πρόνοια και στον Πολιτισμό.

 

Το Κεφάλαιο 1 περιλαμβάνει πληροφορίες για την ιδέα των Σύγχρονων Ασκληπιείων και το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών, τις σχετικές μελέτες που προηγήθηκαν, τις υποχρεώσεις της Ομάδας Μελέτης που απορρέουν από τη Σύμβαση και την καινοτόμο προσέγγιση της ηλεκτρονικής δημοσίευσης των επί μέρους τμημάτων της Μελέτης, με στόχο την εξωτερική αξιολόγηση.

 

Το Κεφάλαιο 2, αποτελεί το κύριο σώμα της μελέτης και περιλαμβάνει το υποκεφάλαιο 2.1, το οποίο πραγματεύεται τα θέματα που αφορούν το Τηλεματικό δίκτυο, το υποκεφάλαιο 2.2 το οποίο πραγματεύεται τα θέματα των υπηρεσιών Υγείας και το υποκεφάλαιο 2.3, το οποίο πραγματεύεται τα θέματα των υπηρεσιών Πολιτισμού.

 

Το Κεφάλαιο 3 περιλαμβάνει τις προτάσεις που αφορούν την τηλεματική υποδομή και τις υπηρεσίες Υγείας και Πολιτισμού που προτείνεται να ενταχθούν στο Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών. Παράλληλα γίνεται εκτενής σχολιασμός της Μελέτης  ‘Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδί’, η οποία διατέθηκε από τον Οργανισμό Αθήνας, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η σχολιασμός και η σύγκριση της Μελέτης, με τη Μελέτη ‘Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών’ την οποία χρηματοδότησε και πάλι ο ΟΡΣΑ (παραδόθηκε τον Μάιο του 1998) έγινε στα πλαίσια σχετικής πρόβλεψης της παρούσας Σύμβασης.

 

Το Κεφάλαιο 3 περιλαμβάνει επίσης προτάσεις για οποιοδήποτε Σύγχρονο Ασκληπιείο και καταλήγει με την παρουσίαση προτάσεων προς αξιοποίηση.

 

Το ‘Γλωσσάριο’ περιλαμβάνει ειδικούς όρους προς διευκόλυνση των αναγνωστών της Μελέτης ενώ στο τμήμα ‘Βιβλιογραφία’ περιλαμβάνονται όλες οι αναφορές που έχουν χρησιμοποιηθεί και είναι σε συμβατική μορφή.

 

 

 

 

Κεφάλαιο 2: Τηλεματικο δικτυο και Σχεδιασμος Υπηρεσιών

 

 

2.1 Τηλεματικό Δίκτυο

           

Στα πλαίσια του έργου ΑΣΠΑΣΙΑ έγινε μελέτη για τη δημιουργία ενός Τηλεματικού Δικτύου, η υποδομή του οποίου θα πρέπει να ακολουθεί το πρότυπο ενός δικτύου με τα εξής χαρακτηριστικά :

 

q       Επεκτασιμότητα

q       Αποδοτικότητα

q       Ανοιχτός σχεδιασμός ( open mode )

q       Υψηλές ταχύτητες 

q       Ασφάλεια

 

Για τον σωστό σχεδιασμό της υποδομής ενός δικτύου λαμβάνονται υπόψη οι τηλεματικές υπηρεσίες οι οποίες και θα υποστηρίζονται. Η υποδομή του δικτύου θα πρέπει να είναι απλή ή πολύπλοκη, οικονομική ή μη, ανάλογα με το είδος των τηλεματικών υπηρεσιών που αυτό θα παρέχει.

 

Το πρώτο βήμα συνεπώς είναι ο αρχικός σχεδιασμός αυτών των υπηρεσιών, η καταγραφή και κατηγοριοποίηση τους.  Ένας βασικός διαχωρισμός μεταξύ αυτών των υπηρεσιών είναι σε βασικές και προηγμένες υπηρεσίες.

 

Με τον όρο βασικές υπηρεσίες εννοούνται οι υπηρεσίες του Διαδικτύου οι οποίες συνθέτουν το πρώτο επίπεδο υπηρεσιών που μπορεί να παρέχει ένα δίκτυο και απευθύνονται στο σύνολο των χρηστών του δικτύου. Οι υπηρεσίες αυτές για το δίκτυο ΑΠΑ, είναι:

 

• Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
• Μεταφορά αρχείων
• Ανάγνωση και δημιουργία ειδήσεων
• Πλοήγηση σε περιβάλλον παγκοσμίου ιστού
• Συζητήσεις μέσω Διαδικτύου
• Πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων

 

Οι προηγμένες υπηρεσίες περιλαμβάνουν κεντρικοποιημένα και κατανεμημένα συστήματα επικοινωνίας πολυμέσων τα οποία είναι σε θέση να υποστηρίζουν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας όπως η Τηλεκπαίδευση, η διασύνδεση αιθουσών διδασκαλίας, καθώς και εφαρμογές υποστήριξης τηλεϊατρικής και τηλεδιάγνωσης, και κατανεμημένα περιβάλλοντα εργασίας. Οι υπηρεσίες αυτές είναι:

 

• Υπηρεσία Εικονογραφίας κατά Απαίτηση (Video On Demand)
• Υπηρεσίες Εκπομπής Ειδήσεων
• Διασύνδεση αιθουσών και ηλεκτρονικός μαυροπίνακα
• Εφαρμογές Τηλεκπαίδευσης, Τηλεδιάσκεψης, Τηλεσυνεργασίας
• Τηλεματικές Εφαρμογές στη Φροντίδα Υγείας (Τηλεπαρακολούθηση, τηλεδιάγνωση, Διαχείριση Ηλεκτρονικών Ιατρικών Φακέλων)

·         Υπηρεσία Τηλεφωνίας μέσω του Διαδικτύου (Voice Over IP)

 

 

Η Ομάδα Δικτύου κατέγραψε, ως πρώτο βήμα, την υπάρχουσα κατάσταση από πλευρά δικτυακής υποδομής στις νοσοκομειακές μονάδες υγείας που δραστηριοποιούνται εντός του ΑΠΑ.

 

Η διαδικασία της καταγραφής είχε ως σκοπό την παρουσίαση της υπάρχουσας κατάστασης της δικτυακής και τηλεφωνικής υποδομής των επτά Νοσοκομείων, του Κέντρου Επαγγελματικής Προεργασίας και του Ψυχοκοινωνικού Κέντρου και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών που θα αποτελέσουν μονάδες του Δικτύου του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, καθώς και της καταγραφής των αναγκών των χρηστών από ένα σύγχρονο Τηλεματικό δίκτυο.

 

Στη μελέτη γίνεται αποτύπωση της γεωγραφικής διάρθρωσης του ΑΠΑ, της υπάρχουσας δικτυακής υποδομής για δεδομένα και τηλεφωνία και των υπαρχουσών δικτυακών συνδέσεων. Έγινε επίσης καταγραφή των αναγκών χρηστών του ΑΠΑ σε τηλεφωνία, επικοινωνία δεδομένων και υπηρεσίες.

 

 

Η καταγραφή έγινε με τη χρήση ερωτηματολογίου , το οποίο συντάχθηκε ειδικά για το συγκεκριμένο σκοπό.

 

Η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων έγινε με επίσκεψη στα τμήματα μηχανογράφησης των νοσοκομείων, συνέντευξη από τους υπευθύνους των τμημάτων και επί τόπου συμπλήρωση των φύλλων καταγραφής εξοπλισμού και υπηρεσιών. Τα ερωτηματολόγια τα οποία και αφορούσαν την υποδομή του δικτύου δεδομένων και την τηλεφωνική υποδομή των Νοσοκομείων, συμπληρώθηκαν αντίστοιχα από τους υπευθύνους Μηχανογράφησης και τηλεφωνικών κέντρων των μονάδων. Έγιναν επτά συνεντεύξεις ενώ δεν κατέστη δυνατό να συγκεντρωθούν στοιχεία για το Κέντρο Επαγγελματικής προεργασίας και το Ψυχοκοινωνικό Κέντρο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα στοιχεία αφορούν τις επίσημες καταγραφές των μονάδων και ότι οποιεσδήποτε μεμονωμένες περιπτώσεις ύπαρξης κάποιου εξοπλισμού ή υπηρεσιών, οι οποίες έχουν γίνει με ιδιωτική πρωτοβουλία δεν αναφέρονται.

 

Η καταγραφή παρουσιάζει τη δικτυακή υποδομή ανά νοσοκομειακή μονάδα, τις απαιτήσεις των χρηστών (διοικητικό και ιατρικό προσωπικό) και τις μελλοντικές ανάγκες αυτών. Στις περιπτώσεις που δεν αναφέρεται συνολικός αριθμός προσωπικού, η πληροφορία δεν ήταν διαθέσιμη κατά την καταγραφή.

 

Το Σύγχρονο Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών (ΑΠΑ) είναι μία νοητή περιοχή η οποία περικλείεται από τις οδούς Μεσογείων, Κύπρου, Πίνδου, Κοκκινοπούλου, Παπαδιαμαντοπούλου, Αγίου θωμά, Τετραπόλεως και Λειβαδιάς. Η εν λόγω περιοχή έχει περίμετρο 8 περίπου χιλιομέτρων και περικλείει τις παρακάτω Νοσοκομειακές μονάδες :

           

1.       ‘Αγία Σοφία’ – Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Παίδων  (Σ1)

2.       ‘Αγλαία Κυριακού’ - Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Παίδων (Σ2)

3.       ‘Γ. Γεννηματάς’ - Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών (Σ3)

4.       ‘Λαϊκό’ - Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών (Σ4)

5.       ‘Σωτηρία’ - Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών (Σ5)

6.       401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο (Σ6)

7.       251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας (Σ7)

8.       Κέντρο Επαγγελματικής Προεργασίας & Ψυχοκοινωνικό Κέντρο (Σ8)

 

Στη συγκεκριμένη μελέτη περιλαμβάνεται και το τμήμα Ιατρικής, το Οδοντιατρικό Τμήμα και το Νοσηλευτικό τμήμα  του Πανεπιστημίου Αθηνών, τα οποία βρίσκονται στο χώρο του ΑΠΑ.

 

Η καταγραφή ανέδειξε τα εξής θέματα:

 

q       Όσον αφορά την δικτυακή υποδομή των Νοσοκομείων, αν και σε αρκετά υπάρχει κάποια υποδομή (LΑΝ, ενεργά στοιχεία , PCς), ωστόσο δεν κρίνεται επαρκής και χρήζει αναβάθμισης καθώς οι ανάγκες των χρηστών οδηγούν σε εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών στο χώρο της Υγείας

 

q       Με βάση τις μελλοντικές απαιτήσεις των χρηστών και την αδιαμφισβήτητη ανάγκη για αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό των Νοσοκομειακών μονάδων και παροχής προηγμένων υπηρεσιών, ο σχεδιασμός του Τηλεματικού δικτύου  θα πρέπει να εξασφαλίσει την ικανοποίηση αυτών των αναγκών στο βέλτιστο βαθμό

 

q       Κρίνεται απαραίτητη η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Δικτύου Τηλεματικής που να συνδέει τις Νοσοκομειακές μονάδες, εξασφαλίζοντας έτσι την παροχή προηγμένων υπηρεσιών και τη συνεργασία των Νοσοκομειακών μονάδων προς όφελος των τελικών χρηστών δηλ. των πολιτών

 

Οι πίνακες που ακολουθούν, παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της καταγραφής για τις Νοσοκομειακές μονάδες.

Βασικές Υπηρεσίες

 

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ	ΧΡΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
	Σ1	Σ2	Σ3	Σ4	Σ5	Σ6	Σ7
Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (Ε-mail)	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ
Μεταφορά Αρχείων (Ftp)	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ
Ανάγνωση/δημιουργία ειδήσεων (News)	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ
Πλοήγηση σε WWW περιβάλλον	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ
Internet Relay Chat (IRC)	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ
Πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ

Πίνακας 1. ΧρήσηΒασικών Υπηρεσιών  στις Νοσοκομειακές Μονάδες.

 

Με βάση το παραπάνω πίνακα και τα ποσοτικά στοιχεία της καταγραφής η χρήση των βασικών υπηρεσιών είναι ουσιαστικά υποτυπώδης. Ωστόσο σχεδόν σε όλα τα Ιδρύματα η εκδήλωση ενδιαφέροντος για μελλοντική χρήση των υπηρεσιών αυτών αγγίζει σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των υπευθύνων περίπου το 80%-90% του Ιατρικού προσωπικού, ενώ το ποσοστό για το Διοικητικό ανέρχεται περίπου στο 50%.

 

Πιο συγκεκριμένα το ιατρικό προσωπικό φαίνεται ότι μελλοντικά θα κάνει ευρεία χρήση όλων των υπηρεσιών , και παράλληλα το ίδιο ισχύει και για το Διοικητικό με εξαίρεση την υπηρεσία InternetRelayChat, η οποία φαίνεται να έχει μικρότερη απήχηση.

 

 

Προηγμένες Υπηρεσίες

 

 

Πίνακας 2. ΧρήσηΠροηγμένων Υπηρεσιών  στις Νοσοκομειακές Μονάδες.

 

Η καταγραφή έδειξε ότι με εξαίρεση ενός μικρού ποσοστού χρήσης κάποιων υπηρεσιών από μία μονάδα, γενικά καμία από τις παραπάνω υπηρεσίες δεν χρησιμοποιείται επί του παρόντος. Ωστόσο υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό χρηστών που αφορά κυρίως το Ιατρικό προσωπικό, το οποίο θα χρησιμοποιήσει μελλοντικά αυτές τις υπηρεσίες. Ιδιαίτερη απήχηση στον ιατρικό τομέα φαίνεται να βρίσκουν οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής καθώς και η υπηρεσία Ηλεκτρονικού Ιατρικού Φακέλου.

 

 

Δικτυακή Υποδομή

 

 

 

Πίνακας 3. Δικτυακή Υποδομή στις Νοσοκομειακές Μονάδες

 

Οι χαρακτηρισμοί που έχουν δοθεί στον πίνακα αφορούν:

 

Επιθυμητή : Η δικτυακή υποδομή είναι απόλυτα ικανή τόσο σε αριθμό ενεργών συσκευών όσο και σε ποιότητα καλωδίωσης, ώστε να καλύψει στο έπαρκο τις δικτυακές ανάγκες των χρηστών

 

Αρκετά καλή : Η υπάρχουσα υποδομή δίνει τη δυνατότητα σχετικά ικανοποιητικής λειτουργίας των βασικών και προηγμένων υπηρεσιών, χρήζει ωστόσο συμπληρωματικής αναβάθμισης

 

Σχετικά Καλή : Θεωρείται επαρκής για να καλύψει τουλάχιστον τις βασικές υπηρεσίες και μόνο, ο εξοπλισμός όμως χρειάζεται συνολικά άμεση αντικατάσταση

 

Μικρή :  Στοιχειώδης δικτυακή υποδομή, η οποία δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες και χρήζει άμεσης αντικατάστασης

 

Μηδαμινή : Ανάξια λόγου υποδομή, σχεδόν καμία δικτυακή οργάνωση

 

 

Τηλεφωνικά κέντρα

 

 

 

Πίνακας 4. Τηλεφωνικά Κέντρα στις Νοσοκομειακές Μονάδες

 

Τα τηλεφωνικά κέντρα των περισσοτέρων μονάδων επαρκούν για να καλύψουν τις προβλεπόμενες ανάγκες. Σε όλες τις μονάδες που υπάρχουν αναλογικά κέντρα υπάρχει άμεση πρόβλεψη αναβάθμισης σε ψηφιακά.

 

Τα αποτελέσματα της μελέτης θα χρησιμοποιηθούν για τον σχεδιασμό του δικτύου του ΑΠΑ σε συγκερασμό με τα στοιχεία και την προβλεπόμενη δικτυακή αναβάθμιση των μονάδων. Συγκεκριμένα με βάση την προκήρυξη του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας για την Υλοποίηση δικτυακής υποδομής σε μεγάλα Νοσοκομεία της χώρας, κατά τον σχεδιασμό του ΑΠΑ, θα ληφθούν υπόψη οι υλοποιήσεις αυτές.

 

 

 

2.2 Υπηρεσίες Υγείας

 

 

2.2.1 ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΠΗΓΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΜΕ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΑ

Η ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας σε θέματα Νέων Ασκληπιείων και υπηρεσιών υγείας σε ιατρικά περιβάλλοντα ή / και περιβάλλοντα παροχής υπηρεσιών υγείας έγινε με την αναζήτηση πηγών σε βάσεις πληροφοριών και σελίδες πληροφόρησης φορέων, που έχουν δημιουργηθεί στον Παγκόσμιο Ιστό.

 

Η πρώτη αναζήτηση βιβλιογραφίας έδωσε μια σαφή εικόνα σχετικά με την κίνηση που υπάρχει διεθνώς σε θέματα παραπλήσια με αυτά που εξετάζονται στην παρούσα Μελέτη. Τα αποτελέσματά της έχουν καταγραφεί στην Έκθεση Προόδου που κατατέθηκε στις 6 Οκτωβρίου 1999.

 

Κατά τη δεύτερη αναζήτηση όσον αφορά θέματα όπως τα Νέα Ασκληπιεία και οι Υπηρεσίες Υγείας, ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε αφενός να ελεγχθούν οι σελίδες που ανεβρέθηκαν από την πρώτη αναζήτηση, αφετέρου καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια για την ανεύρεση νέων ιστοσελίδων. Η έρευνα δεν άλλαξε τη γενική εικόνα που είχε σχηματιστεί, πλούτισε όμως τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν.

 

Η αναζήτηση έγινε, και τις δύο φορές, με χρήση των σημαντικότερων μηχανών αναζήτησης του Internet, της Altavista, του Metacrawler και του ευρετηρίου Yahoo. Οι παραπάνω τρόποι αναζήτησης επιλέχθηκαν για την ευχρηστία τους και το μεγάλο αριθμό των ιστοσελίδων ανάμεσα στις οποίες μπορούν να ψάξουν, χρησιμοποιώντας υπερσύγχρονους και ταχύτατους αλγόριθμους αναζήτησης.

 

Η αναζήτηση έγινε με τη χρήση ενός μεγάλου φάσματος λέξεων κλειδιών και όρων. Λόγω του αρκετά μεγάλου αριθμού των αποτελεσμάτων της κάθε έρευνας, μεγάλο ποσοστό των οποίων ήταν άσχετα με το θέμα, συγκεντρώθηκαν οι σχετικές αναφορές που καταλάμβαναν κάποιες από τις 100 πρώτες θέσεις στο κατάλογο των αποτελεσμάτων της αναζήτησης. Ο κατάλογος των αποτελεσμάτων της μηχανής αναζήτησης κατατάσσει τις σελίδες ανάλογα με το πόσο σχετικές είναι με το θέμα που αναζητά ο ερευνητής.

 

Η τρίτη αναζήτηση διήρκεσε όλη τη περίοδο από την κατάθεση της Ενδιάμεσης Έκθεσης μέχρι το τέλος Ιουλίου 2000. Εντοπίστηκαν ορισμένες ενδιαφέρουσες πηγές οι οποίες προστέθηκαν στον σχετικό πίνακα. Θα πρέπει αν σημειωθεί ότι μεγάλος αριθμός πηγών και των θεμάτων που ενδιαφέρουν, αναφέρονται και εντός του κυρίως σώματος της Μελέτης, όπως επίσης και στη Βιβλιογραφία. Σε όλες τις περιπτώσεις προσδιορίζονται επ’ ακριβώς οι σχετικές πηγές. Σημαντικές είναι τέλος οι πηγές που αναφέρονται και στην Πύλη του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών (βλέπετε τμήμα 3.1.4).

 

Οι αναζητήσεις πηγών σχετικών με τις βασικές αρχές και τις ιδέες επί των οποίων οικοδομούνται οι προδιαγραφές για τα Σύγχρονα Ασκληπιεία, κατέδειξε τα εξής:

 

Δεν εντοπίστηκε προσπάθεια παρόμοια ή παρεμφερής με την ιδέα περί Σύγχρονων Ασκληπιείων. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η λέξη Ασκληπιείο και τα παράγωγά της χρησιμοποιούνται μάλλον σπανίως, κυρίως δε για εμπορικούς σκοπούς ή για την προώθηση κάποιων πρωτοβουλιών με αμφισβητήσιμη αξιοπιστία.

 

Οι περισσότερες αναφορές κάνουν λόγο για τα Ασκληπιεία της Αρχαίος Ελλάδας και γενικότερα του αρχαίου κόσμου, έχουν δε περισσότερο αρχαιολογικό και ενημερωτικό χαρακτήρα.

 

Στο Διαδίκτυο (Internet) ο συνδυασμός Υγείας και Πολιτισμού αναφέρεται κυρίως στην παραδοσιακή ιατρική πολιτισμών, όπως των ιθαγενών Αυστραλών και Αφρικανών ή στην ανατολική ιατρική παράδοση της Κίνας και της Ιαπωνίας.

 

Πολλές αναφορές για το συνδυασμό Υγείας και Πολιτισμού στον Παγκόσμιο Ιστό γίνονται επίσης στο ζήτημα της αντιμετώπισης ασθενών που προέρχονται από εθνικές, θρησκευτικές και άλλες μειονότητες στην καθημερινή ιατρική πράξη. Συζητούνται εκτενώς θέματα που σχετίζονται με τις ιδιαιτερότητες και ευαισθησίες της κάθε μειονότητας και γίνονται συστάσεις στο ιατρικό προσωπικό για το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση και αποτελεσματικότερη φροντίδα των ασθενών που ανήκουν σε τέτοιες ομάδες.

 

Οι υπηρεσίες που έχουν κατ’ αρχή εντοπιστεί ως ενδιαφέρουσες προς μελέτη και άντληση παραδειγμάτων και θεωρήθηκαν κατάλληλες για να ληφθούν υπόψη σχετικά με τις δραστηριότητες προς δημιουργία Σύγχρονων Ασκληπιείων, παρατίθενται στο τμήμα 2.2.2 του κειμένου της Μελέτης.

 

 

2.2.3 Προσεγγίσεις Περιεχομένου Υπηρεσιών Υγείας

 

Η συμβατική υποχρέωση της Ομάδας Υγείας ήταν να χρησιμοποιήσει «απόψεις ειδικών» προκειμένου να διαμορφωθεί ο κατάλογος των υπηρεσιών Υγείας που πρέπει να προσφέρονται στους πολίτες σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο. Ο Ομάδα συζήτησε διεξοδικά με 17 ειδικούς.

 

Επί πλέον προκειμένου να διαμορφωθεί καλύτερη άποψη για το είδος και το περιεχόμενο των Υπηρεσιών Υγείας που θα πρέπει να προσφέρονται σε ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο, η Ομάδα Υγείας χρησιμοποίησε τρεις ακόμα προσεγγίσεις, τις ακόλουθες:

·         Την άποψη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

·         Την άποψη της Προαγωγής Υγείας

·         Τις θέσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ)

 

 

Η άποψη των Ειδικών

 

Στα πλαίσια της προσέγγισης αυτής η Ομάδα ζήτησε και πήρε συνεντεύξεις από αριθμό Ειδικών στον χώρο της Υγείας. Οι Ειδικοί αυτοί είναι ταυτόχρονα και προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους.

 

Η συμβατική υποχρέωση της Επιστημονικής Ομάδος της Μελέτης ήταν αναζήτηση των απόψεων δέκα (10) Ειδικών. Ωστόσο, αναζητήθηκαν περισσότερες επαφές, προκειμένου να καλυφθεί ένα ευρύτερο φάσμα απόψεων και να δοθεί η ευκαιρία διατύπωσης περισσότερων γνωμών.

 

Η διαδικασία καταγραφής των απόψεων των Ειδικών είναι η ακόλουθη:

1.       Η Ομάδα συζήτησε εκτενώς με Ειδικό επί θεμάτων αγωγής και προαγωγής της υγείας, προκειμένου να διαμορφωθεί η στρατηγική προσεγγίσεως των Ειδικών και βέλτιστης αξιοποίησης του χρόνου που οι Ειδικοί είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν στην Ομάδα. Σημειώνεται ότι Ειδικοί των οποίων τη συνδρομή αποφάσισε να ζητήσει η Ομάδα Υγείας, είναι εξαιρετικά πολυάσχολοι επιστήμονες και συνεπώς τόσο η εξεύρεση του κατάλληλου χρόνου όσο και η αξιοποίηση του περιορισμένου χρόνου που συνήθως διατίθεται, είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες της επιτυχίας. Καταρτίστηκε ενδεικτικός κατάλογος προσωπικοτήτων, ο οποίος συμπληρώθηκε με τις υποδείξεις του Ειδικού

2.       Σχεδιάστηκε ειδικό ενημερωτικό σημείωμα καθ΄ υπόδειξη του Ειδικού. Το σημείωμα αυτό προωθείται σε κάθε Ειδικό, προκειμένου να ενημερωθεί και να διευκολυνθεί η εξεύρεση του χρόνου συνεντεύξεως. Επισημαίνεται επίσης, ότι πληροφόρηση σχετικά με τα Σύγχρονα Ασκληπιεία και το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών, μπορεί να αντληθεί από τις Σελίδες που έχουν δημιουργηθεί στη δ/νση http://alpha.mpl.uoa.gr    

3.       Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν σε χρόνο που υπεδείκνυε ουσιαστικά ο Ειδικός. Τις συνεντεύξεις πήρε ο Επιστημονικός Υπεύθυνος της Μελέτης, με μια ή δυο εξαιρέσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί η απρόσκοπτη διατύπωση απόψεων

4.       Σε αρκετές περιπτώσεις οι Ειδικοί παραπέμπουν σε συνεργάτες τους, για περαιτέρω συνεργασία και αξιοποίηση των αρχικών πληροφοριών. Παραπέμπουν επίσης σε βιβλιογραφία και ειδικές πηγές του Παγκοσμίου Ιστού. Οι πρόσθετες αυτές πηγές μελετώνται υπό την οπτική του προς μελέτη αντικειμένου, προκειμένου να διαμορφωθεί η καλύτερη δυνατή εικόνα, σε σχέση πάντοτε με τις αρχικές υποδείξεις

5.       Μετά τη συνέντευξη, οι απόψεις του Ειδικού καταγράφονται. Το κείμενο αποστέλλεται στον Ειδικό για σχόλια, παρατηρήσεις και μεταβολές, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αντικειμενικότητα της καταγραφής. Τα κείμενα, παραμένουν στα αρχεία της Μελέτης και είναι δυνατόν να δημοσιοποιηθούν μόνο κατόπιν εγκρίσεως του ειδικού

6.       Οι απόψεις των Ειδικών ταξινομούνται και εξάγονται οι τελικές υποδείξεις

 

Ο κατάλογος με τα ονόματα των Ειδικών που δέχτηκαν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση των υπηρεσιών που είναι χρήσιμο να προσφέρονται σε ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο, τηρείται ως επμπιστευτικός.

 

Οι υπηρεσίες που προτάθηκαν από τους Ειδικούς (πέραν των ιατρικών) είναι οι ακόλουθες:

 

 

Πίνακας 5. Συχνότητα επιλογών των Ειδικών για τις Υπηρεσίες Υγείας

 

Οι Ειδικοί παράλληλα με τον κατάλογο των υπηρεσιών και απαντώντας στα ερωτήματα που έθεσε η Ομάδα Υγείας, διατύπωσαν και άλλες γενικότερου ενδιαφέροντος απόψεις, οι οποίες εστιάζονται στην:

 

·         ανάγκη διευκόλυνσης της πρόσβασης των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας

·         ανάγκη υποστήριξης και συμπλήρωσης των παρεχομένων υπηρεσιών με νέες μεθόδους και τεχνολογίες

·         ανάγκη δημιουργίας νέων υπηρεσιών

·         ανάγκη αξιοποίησης των νέων τηλεματικών τεχνολογιών ως μέσου εκσυγχρονισμού των ιατρικών υπηρεσιών

·         ανάγκη παροχής μεγάλου αριθμού υπηρεσιών προς τον πολίτη, σε ένα και μόνο σημείο πρόσβασης

·         ανάγκη ορθής διαχείρισης (διοικητικής και οικονομικής) των δραστηριοτήτων ενός Ασκληπιείου

·         ανάγκη συνεχούς αξιολόγησης και συμμόρφωσης με τα διεθνή πρότυπα ποιότητας

 

Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, ότι όλοι ανεξαιρέτως οι Ειδικοί αντιμετωπίζουν πολύ θετικά την ιδέα της δημιουργίας Σύγχρονων Ασκληπιείων.

 

Στις ηλεκτρονικές Σελίδες που έχουν δημιουργηθεί, προστέθηκε ειδική αναφορά στις ‘Απόψεις Ειδικών’ (http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Progress-Opinions.htm). Δίδεται επίσης η δυνατότητα στους επισκέπτες των Σελίδων να εκφράσουν και τις δικές τους απόψεις (http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Service_Vote.htm).

 

Παρά τις ελπίδες η διαδικασία αυτή δεν επέφερε πρόσθετα θετικά  οφέλη. Η Ομάδα Υγείας δημοσίευσε ηλεκτρονικά τις προδιαγραφές όλων των υπηρεσιών που συνέταξε, σε μια προσπάθεια ευρύτερης αποδοχής και διευκόλυνσης του τελικού σχεδιασμού. Η ηλεκτρονική δημοσίευση έγινε μέσω των ηλεκτρονικών σελίδων του Πανεπιστημίου Αθηνών (http://www.uoa.gr ) και της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών (http://www.mednet.gr) .

 

 

Η άποψη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

 

Η υπάρχουσα δομή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο παρέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να γίνει ο αρχικός σχεδιασμός των υπηρεσιών σε ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο. 

 

Οι επόμενες υπηρεσίες είναι σχετικές και για την ανάπτυξή τους σε ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο:

 

·         Η παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας στο σύνολο του πληθυσμού της περιοχής ευθύνης τους και όσους προσωρινά διαμένουν σε αυτήν

·         Η εφαρμογή των προγραμμάτων αγωγής υγείας και πρόληψης 

·         Η νοσηλεία και παρακολούθηση των αρρώστων, που βρίσκονται στο στάδιο της ανάρρωσης ή μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο στο σπίτι

·         Η παροχή πρώτων βοηθειών και η νοσηλεία σε έκτακτες περιπτώσεις έως τη διακομιδή των αρρώστων στο νοσοκομείο

·         Η παροχή υπηρεσιών οδοντιατρικής φροντίδας

·         Η άσκηση προληπτικής ιατρικής (και οδοντιατρικής)

·         Η ιατροκοινωνική και επιδημιολογική έρευνα

·         Η ιατρική της εργασίας

·         Η ενημέρωση και διαφώτιση για θέματα οικογενειακού προγραμματισμού, με διαλέξεις και επιστημονικές συναντήσεις

·         Η εκπαίδευση των ιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού

·         Η παροχή υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας

·         Η παροχή φαρμάκων σε δικαιούχους, αν δε λειτουργεί φαρμακείο στην περιοχή τους, καθοριζομένης της περιοχής με απόφαση του οικείου νομάρχη

       

Ωστόσο υπάρχουν και άλλες υπηρεσίες που δεν καλύπτονται από το υπάρχον πλαίσιο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας. Οι υπηρεσίες αυτές μπορούν να ταξινομηθούν στις εξής κατηγορίες:

 

·         Εκπαίδευσης[1]

·         Νέων Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας[2] 

·         Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D)

 

 

 

Η άποψη της Προαγωγής Υγείας

Η υγεία είναι ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, κύριο για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.

 

Σύμφωνα με την διακήρυξη της Άλμα Άτα το Σεπτέμβριο του 1978 (http://www.who.dk/policy/AlmaAta.htm), (http://www.who.int/hpr/docs/almaata.html)

 

υγεία είναι η πλήρης σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία του ατόμου, και όχι απλώς η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας και αποτελεί αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα.

 

 H απόκτηση του ύψιστου δυνατού επιπέδου υγείας αποτελεί παγκόσμιο κοινωνικό στόχο, η πραγματοποίηση του οποίου απαιτεί την κινητοποίηση πολλών οικονομικών και κοινωνικών φορέων, πέραν του ιατρικού. Τα κράτη μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αποφάσισαν να δεσμευτούν για τη στρατηγική «Υγεία για όλους» και για τις αρχές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, όπως αυτά διατυπώθηκαν στη Διακήρυξη της Άλμα Άτα.

 

Αναλυτική παρουσίαση των θεμάτων Αγωγής και Προαγωγής της Υγείας παρέχεται στο τμήμα 2.2.2 του κυρίως κειμένου της Μελέτης

 

 

 

ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 

Στην Ελλάδα, οι έννοιες που αφορούν την Προαγωγή και Αγωγή Υγείας είναι σχετικά πρόσφατες. Η Προαγωγή Υγείας δεν έχει αναπτυχθεί ως ένας ιδιαίτερος τομέας του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

 

Στο Υπουργείο Υγείας λειτουργεί η Διεύθυνση Αγωγής Υγείας και Πληροφόρησης η οποία ανήκει στη Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης του Υπουργείου.

 

Διαθέτει τμήματα ‘Προγραμματισμού Μελετών και Αξιολόγησης’, ‘Πληροφόρησης και Δημοσίων Σχέσεων’ και ‘Τεχνικής Υποστήριξης’.

 

Η Διεύθυνση χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου. Στελεχώνεται με περιορισμένο αριθμό διοικητικών υπαλλήλων και έχει δική της τεχνική υποστήριξη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να υποστηρίζεται τεχνικά από εξωτερικούς συνεργάτες. Η Διεύθυνση είναι αρμόδια για τη διανομή του υλικού που παράγει.

 

Η Διεύθυνση με το νόμο 2071/92 υποστηρίζεται από την Επιτροπή Σχεδιασμού Αγωγής Υγείας (Ε.Σ.Α.Υ), η οποία είναι υπεύθυνη για το σχεδιασμό και την παρακολούθηση δραστηριοτήτων Προαγωγής-Αγωγής Υγείας. Η Επιτροπή συγκροτείται από τον Υπουργό Υγείας και υπάγεται σε αυτόν.

 

Πρώτα βήματα της Προαγωγής της Υγείας στην Ελλάδα είναι η καθιέρωση της Ιατρικής της Εργασίας ως του κύριου φορέα Προαγωγής της Υγείας στους εργασιακούς χώρους.

 

 

Παράλληλα με το Υπουργείο Υγείας, και το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ευαισθητοποιείται σε θέματα που αφορούν την υγεία και ασφάλεια των μαθητών. Εφαρμόζει καινοτόμα προγράμματα αγωγής υγείας στα σχολεία, συμβάλλοντας στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης και στη σύνδεσή της με την κοινωνική πραγματικότητα. Για το σχεδιασμό, την προώθηση, την εφαρμογή και τη στήριξη αυτών των προγραμμάτων, το ΥΠΕΠΘ δημιούργησε το Εθνικό Εκπαιδευτικό Δίκτυο Αγωγής Υγείας.

 

 

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΩΣ ΧΩΡΟΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Σύμφωνα με τις αρχικές ιδέες, τα Σύγχρονα Ασκληπιεία θα διαμορφώσουν ένα νέο περιβάλλον εντός του οποίου η Υγεία και ο Πολιτισμός θα συνδυάζονται κατά το πρότυπο των Ασκληπιείων της αρχαιότητας.

 

Σε ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες  για την κάλυψη των αναγκών σωματικής υγείας και πνευματικής καλλιέργειας, ώστε η υγεία να ενταχθεί και πάλι εντός των πλαισίων του πολιτισμού. Υγεία και Πολιτισμός, στους οποίους περιλαμβάνονται η ιατρική περίθαλψη και οι διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, με τη μορφή που αντιμετωπίζονται και σήμερα, θα υποστηριχθούν με κάθε πρόσφορη σύγχρονη προσέγγιση που αφορά τις επιστήμες και τις τέχνες, και θα αξιοποιηθούν με όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες. Τα νέα Ασκληπιεία θα είναι  πρότυποι χώροι πολλαπλών χρήσεων που θα καλύπτουν άμεσες ανάγκες, αλλά και θα αποτελούν καινοτόμο προσέγγιση ταυτόχρονης λειτουργίας μονάδων φροντίδας Υγείας και Πρόνοιας, με παράλληλες δραστηριότητες Πολιτισμού.

 

 

Ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο και ιδιαίτερα η πρώτη πιλοτική εφαρμογή του στο Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών, θα αποτελεί ένα πρότυπο χώρο προσφοράς υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας. Χρήστες των υπηρεσιών Υγείας και Πολιτισμού θα είναι τόσο οι πολίτες όσο και οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες που θα δραστηριοποιούνται εντός ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα απευθύνονται σε αυτές τις ομάδες, ενώ επίσης ειδική μέριμνα θα υπάρχει και για τις ανάγκες αγωγής υγείας των ασθενών τόσο κατά τη διάρκεια παραμονής τους στις ιατρικές μονάδες όσο και μετά την έξοδό τους από αυτές.

 

Το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών θα παρέχει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ελέγχουν και να είναι υπεύθυνοι για την υγεία τους, εμπλέκοντας έτσι το γενικό πληθυσμό, είτε αυτοί είναι απλοί πολίτες είτε εργαζόμενοι, στις υπηρεσίες που θα προσφέρονται σε ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο. Οι ασθενείς, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και άλλες ειδικές ομάδες του πληθυσμού, είναι κατηγορίες πολιτών, για τις οποίες θα λαμβάνεται ειδική μέριμνα.

 

Υπό το πρίσμα της ‘Προαγωγής Υγείας’, υπηρεσίες που υποδεικνύονται ως οι πλέον κατάλληλες για να ενταχθούν στα πλαίσια ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου, είναι οι ακόλουθες:

 

Προαγωγή Υγείας / Δραστηριότητα	Σύγχρονα Ασκληπιεία / Υπηρεσίες
Εκπαίδευση, Αγωγή Υγείας	Υπηρεσίες Πληροφόρησης
Μείωση των ανισοτήτων στην υγεία και αύξηση των ευκαιριών για τη βελτίωση της υγείας	Τηλεϊατρική μεταξύ ιατρικών μονάδων όλων των επιπέδων. Έμφαση στην υποστήριξη  πρωτοβάθμιων μονάδων
Βελτίωση των χώρων διαβίωσης	Περιβαλλοντικές διαστάσεις και διαστάσεις Πολιτισμού στο Ασκληπιείο Πάρκο
Κοινωνική υποστήριξη	Ανάπτυξη των υφιστάμενων κοινωνικών υπηρεσιών εντός του Ασκληπιείου Πάρκου και υποβοήθηση με τηλεματικές τεχνολογίες
Βελτίωση (ρύθμιση) τρόπου ζωής	Περιορισμένη δυνατότητα παρέμβασης, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια δημιουργίας και λειτουργίας
Υποστήριξη της Αγωγής Υγείας μέσω ερευνητικών δραστηριοτήτων	Δημιουργία περιβάλλοντος και υποδομών (Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας, Συστήματα Υποβοήθησης Διάγνωσης, κ.ο.κ.) για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης

 

Πίνακας 6. Επιλογή Υπηρεσιών για ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο

 

Θέσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ)

 

Το 1998 η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO, ΠΟΥ) για την Ευρωπαϊκή Περιοχή διαμόρφωσε ένα πλαίσιο πολιτικής σχετικά με την Υγεία για όλους τον 21ο αιώνα.

 

Το πλαίσιο της Πολιτικής περιλαμβάνει 21 Στόχους, τους οποίους καλούνται να υιοθετήσουν Κυβερνήσεις και Διοικητικοί μηχανισμοί υπεύθυνοι για την παροχή υπηρεσιών υγείας στους πολίτες.

 

Οι 21 Στόχοι, υπό το πρίσμα των ιδεών περί Σύγχρονων Ασκληπιείων, υποδεικνύουν επίσης το είδος και τον αριθμό των υπηρεσιών που είναι σκόπιμο να προσφέρονται σε αυτά. Κατά συνέπεια η Ερευνητική Ομάδα Υπηρεσιών Υγείας επέλεξε την πολιτική της ΠΟΥ ως μια τέταρτη προσέγγιση στη προσπάθεια διαμόρφωσης του καταλόγου των υπηρεσιών Υγείας και Πολιτισμού που θα προσφέρονται στα Σύγχρονα Ασκληπιεία. Προφανώς κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι οποιαδήποτε προσέγγιση στον ταχέως εξελισσόμενο σημερινό κόσμο θα έχει απεριόριστη χρονική διάρκεια. Κατά συνέπεια όλες οι προτάσεις ακόμα και οι υπηρεσίες θα πρέπει να αναλύονται συνεχώς κάτω από το πρίσμα τόσο των αποτελεσμάτων προς τους πολίτες όσο και των τεχνολογικών δυνατοτήτων και των επιστημονικών εξελίξεων.

 

Οι 21 Στόχοι παραπέμπουν σε συγκεκριμένες ενέργειες των υπεύθυνων κυβερνητικών και άλλων αρμόδιων φορέων, με χρονικό ορίζοντα τη περίοδο μέχρι το 2020. Ωστόσο τα Σύγχρονα Ασκληπιεία μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην υλοποίηση του μεγαλύτερου αριθμού των στόχων αυτών και μάλιστα παρέχουν ένα ειδικό πλαίσιο που μπορεί να επιταχύνει τις σχετικές διεργασίες. 

 

 

Με βάση τις τέσσερις προαναφερθείσες προσεγγίσεις, επελέγησαν οι ακόλουθες υπηρεσίες Υγείας για σχεδιασμό, σύνταξη προδιαγραφών και περιγραφή του πλαισίου υλοποίησης. Οι υπηρεσίες αυτές είναι οι ακόλουθες:

 

·         Ενημέρωσης

·         Πληροφόρησης

·         Εκπαίδευσης

·         Προληπτικής Ιατρικής

·         Τηλεϊατρικής

·         Έρευνας

·         Παραπομπής

 

 

 

2.2.4 Σχεδιασμός Υπηρεσιών Υγείας ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου

 

Οδηγός Σχεδιασμού Υπηρεσιών

 

 

Με βάση την εμπειρία της Ομάδας Υγείας από την εργασία της στο σχεδιασμό και υλοποίηση Υπηρεσιών Τηλεϊατρικής και με βάση τα εργαλεία  τα οποία έχουν αναπτυχθεί στα πλαίσια του ερευνητικού Ευρωπαϊκού Έργου HERMES, δημιούργησε ένα ‘Οδηγό’ περιγραφής των υπηρεσιών υγείας που πρόκειται να σχεδιαστούν σε ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο.

 

Ο Οδηγός περιλαμβάνει όλα τα θέματα (παράμετροι) που κρίνονται ως απαραίτητα, προκειμένου να γίνει δυνατός ο σχεδιασμός μιας υπηρεσίας και, σε τελευταία ανάλυση, να διατυπωθούν οι σχετικές προδιαγραφές.

 

Στον πίνακα που παρατίθεται αμέσως μετά περιγράφονται τα θέματα που πρέπει να αναλυθούν και δίδεται μια σύντομη αλλά περιεκτική περιγραφή ενός εκάστου και η σημασία του για την υπηρεσία.

 

Ο ίδιος πίνακας αποτελεί τον οδηγό για τη σύνταξη των αντιστοίχων σχετικών ερωτηματολογίων, με τα οποία επιχειρείται η άντληση των απαιτήσεων των χρηστών, σε σχέση με τις προτεινόμενες υπηρεσίες.

 

Υπενθυμίζεται ότι η μεθοδολογία εργασίας της Ομάδας Μελέτης, περιλαμβάνει αρχικό σχεδιασμό από την Ομάδα με βάση τις τέσσερις προσεγγίσεις που αναπτύχθηκαν προηγουμένως, άντληση των απαιτήσεων χρηστών συγκεκριμένου αριθμού και κατηγορίας (ιατροί, νοσηλευτές, ασθενείς / συνοδοί και διοικητικοί / τεχνικοί), την ανάλυση των απαντήσεων και τον τελικό σχεδιασμό λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της ανάλυσης.

 

 

 

Πίνακας 7. Βασικές Παράμετροι Σχεδιασμού Υπηρεσιών Υγείας[3] για ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο

 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως είναι η Τηλεϊατρική, είναι διαθέσιμες καλά επεξεργασμένες, λεπτομερείς μεθοδολογίες σχεδιασμού υπηρεσιών1. Η Ομάδα κινείται πάντοτε στη κατεύθυνση της αξιοποίησης υπάρχουσας γνώσης και εμπειρίας και θα αναφερθεί και σε άλλες σχετικές μεθοδολογίες εφόσον είναι κατάλληλες.

 

Η περιγραφή των προδιαγραφών κάθε υπηρεσίας συνοδεύεται από τη διατύπωση θεμάτων που αφορούν τους τέσσερις τομείς ενδιαφέροντος:

 

• Στρατηγική υλοποίησης
• Περιεχόμενο
• Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης
• Διαδικασία και Σχήμα Υλοποίησης

 

Τα στοιχεία που περιέχονται υπό τους προαναφερθέντες τίτλους πιστεύεται ότι συμπληρώνουν την εικόνα και διευκολύνουν τόσο τη κατανόηση του θέματος όσο και τη λήψη αποφάσεων. Ελπίζεται ότι οι αρμόδιοι φορείς θα μελετήσουν τις περιγραφές αυτές και θα ενεργήσουν προς τη κατεύθυνση της υλοποίησης των προτάσεων.

 

 

 

2.2.5 Διαδικασίες έλεγχου αποδοχής των προτεινομένων υπηρεσιών

 

Συστάσεις Εξωτερικών Αξιολογητών

Η Ομάδα Υγείας θεώρησε σκόπιμο και επιστημονικώς αποδεκτό, να καταφύγει στην αναζήτηση επιστημόνων που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως εξωτερικοί αξιολογητές των αποτελεσμάτων του αρχικού σχεδιασμού των υπηρεσιών. Η εξεύρεση κατάλληλων και διαθέσιμων επιστημόνων δεν είναι εύκολη διεργασία. Ιδιαίτερα στο βαθμό που η εργασία αυτή ζητείται να προσφερθεί οικειοθελώς και δωρεάν.

 

Η Ομάδα κατόρθωσε να εξασφαλίσει τη συνεργασία ορισμένων επιστημόνων και οι οποίοι απεδέχθησαν το ρόλο που τους προτάθηκε. Για λόγους σκοπιμότητας δεν παρατίθενται τα ονόματα των εξωτερικών αξιολογητών, αλλά μόνον τα σχόλια και οι υποδείξεις τους. Αυτό είναι άλλωστε και το τελικώς ζητούμενο.

 

Επί πλέον η Ομάδα Υγείας αποφάσισε να ‘δημοσιεύσει’ τα αποτελέσματα του αρχικού σχεδιασμού, με ηλεκτρονικό τρόπο, προκειμένου να διατυπωθεί μεγάλο εύρος απόψεων και υποδείξεων. Η δημοσίευση έγινε με τη βοήθεια των Ιστοσελίδων του Πανεπιστημίου Αθηνών (http://www.uoa.gr/news/sotiriou.html) και της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών (http://www.mednet.gr/aspasia.htm). Και στους δύο φορείς εκφράζονται ειλικρινείς ευχαριστίες για την πολύτιμη βοήθειά τους.

 

Η ηλεκτρονική δημοσίευση, έγινε δυνατή χάρις στις δυνατότητες ηλεκτρονικής καταγραφής των απόψεων των ενδιαφερομένων να συμβάλλουν στη συγκεκριμένη προσπάθεια, που υλοποιήθηκαν στις Σελίδες ΑΣΠΑΣΙΑ του Έργου. Η όλη εργασία έγινε από το μέλος της Ομάδας Δικτύου, το οποίο δημιούργησε και όλες τις υπόλοιπες σελίδες του Έργου.

 

 

Οι υποδείξεις συνοψίζονται στα ακόλουθα

• Η μεθοδολογία προσέγγισης του θέματος είναι επαρκής

·         Ο κατάλογος των υπηρεσιών ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών

·         Ο σχεδιασμός των υπηρεσιών είναι ικανοποιητικός

·         Η συνολική προσέγγιση του θέματος των Σύγχρονων Ασκληπιείων είναι ενδιαφέρουσα και μπορεί να καλύψει άμεσες σημερινές ανάγκες

 

Με βάση τις παρατηρήσεις που έγιναν, μπορεί κανείς να πει με σχεδόν βεβαιότητα, ότι ο σχεδιασμός κινείται στη σωστή τροχιά και στηρίζεται σε σταθερές βάσεις, είναι αρκετά ικανοποιητικός και ανταποκρίνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις απαιτήσεις των χρηστών-τουλάχιστον ορισμένων χρηστών και μάλιστα με ιδιαίτερες γνώσεις και επαγγελματική κατάρτιση.

 

 

Κατασκευή και Χρήση των Ερωτηματολογίων

Η Ομάδα Υγείας χρησιμοποίησε Ερωτηματολόγια προκειμένου να αναδειχτούν οι απόψεις και οι απαιτήσεις των χρηστών, σε σχέση με τις υπηρεσίες που σχεδιάζονται να ενταχθούν σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο. Κάθε υπηρεσία που περιγράφεται, συνοδεύεται και από το σχετικό Ερωτηματολόγιο.

 

Τα Ερωτηματολόγια δεν αποσκοπούσαν στην ανάδειξη των απαιτήσεων των διαφόρων κατηγοριών χρηστών ενός σύγχρονου Ασκληπιείου. Κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά φιλόδοξο και οπωσδήποτε ανέφικτο (εντός των ορίων οικονομικών και χρονικών) της συγκεκριμένης Μελέτης. Αντίθετα, επιδιώχθηκε να διατυπωθούν και να αναλυθούν οι απαιτήσεις των χρηστών, σε σχέση με τις συγκεκριμένες υπηρεσίες υγείας που προτείνεται να ενταχθούν σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο. Η διεργασία αυτή ήταν απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι επιστημονικές προσεγγίσεις και οι διεθνείς απόψεις όπως καταγράφηκαν στα τμήματα 2.2.3 και 2.2.4 της παρούσας Μελέτης, και ‘μεταφράστηκαν σε υπηρεσίες’, καλύπτουν τις απαιτήσεις των Ελλήνων χρηστών.

 

 

Τα Ερωτηματολόγια ήταν ανώνυμα. Δόθηκε ωστόσο η δυνατότητα επικοινωνίας με την Ομάδα Υγείας, προκειμένου να διευκολυνθεί η περαιτέρω συνεργασία στην περίπτωση που αυτό θα ήταν επιθυμητό από τον απαντώντα.

 

Προκειμένου να εξασφαλιστεί ικανοποιητικό επίπεδο ποιότητας και αντικειμενικότητας των Ερωτηματολογίων, ακολουθήθηκε η προσέγγιση που περιγράφεται στα βιβλία ‘Εισαγωγή στη Μεθοδολογία και τις Τεχνικές των Κοινωνικών Ερευνών’ (του Σπουδαστηρίου Κοινωνιολογίας ΠΑΣΠΕ και του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα 1998) και ‘SurveyMethodsinCommunityMedicine’ (των J. H. AbramsonandZ. H. Abramson, 5^thEdition, ChurchillLivingstone, 1999).

 

Για να εξασφαλισθεί η καταγραφή, όσο το δυνατόν, περισσότερων απόψεων και η περαιτέρω ανάλυσή τους, τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιούνται για την ανάδειξη των απαιτήσεων των χρηστών και για την συλλογή των απόψεών τους όσον αφορά στις διάφορες υπηρεσίες, διατίθενται  και ηλεκτρονικά, μέσω του Internet, στις διευθύνσεις που αναφέρονται κατωτέρω.

 

 

Ερωτηματολόγιο   Ηλεκτρονική Διεύθυνση

Ερωτηματολόγιο Ανάδειξης των Απαιτήσεων Σχετικά με τις Υπηρεσίες Πληροφόρησης: Απευθύνεται σε Επαγγελματίες Υγείας http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Health Services/Qinform.htm

Ερωτηματολόγιο ανάδειξης των απαιτήσεων σχετικά με τις Υπηρεσίες Πληροφόρησης: Απευθύνεται σε Ασθενείς και Πολίτες http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Health Services/Qinform.htm

Ερωτηματολόγιο  ανάδειξης των Απαιτήσεων χρηστών  σχετικά με την δημιουργία Υπηρεσιών Τηλεϊατρικής http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Health Services/Qtelemed.htm

Ερωτηματολόγιο  αξιολόγησης Υπηρεσιών Προληπτικής Ιατρικής: Απευθύνεται σε Επαγγελματίες Υγείας http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Health Services/Qprol.htm

Ερωτηματολόγιο  αξιολόγησης Υπηρεσιών Προληπτικής Ιατρικής: Απευθύνεται σε πολίτες – ασθενείς & μη http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Health Services/Qprol.htm

Ερωτηματολόγιο ανάδειξης των Απαιτήσεων σχετικά με τη δημιουργία Υπηρεσιών Έρευνας http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Health Services/Qresearch.htm

Ερωτηματολόγιο ανάδειξης των Απαιτήσεων για τις Υπηρεσίες  Εκπαίδευσης: Απευθύνεται σε Επαγγελματίες Υγείας http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Health Services/QEducation.htm

Ερωτηματολόγιο Αναγνώρισης Απαιτήσεων Χρηστών για ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο http://alpha.mpl.uoa.gr/aspasia/Health Services/Qinform.htm

 

Πίνακας 8. Κατάλογος Ερωτηματολογίων που δημιουργήθηκαν για τις ανάγκες της Μελέτης

 

 

Η διαδικασία η οποία ακολουθήθηκε για την άντληση των απαιτήσεων των χρηστών με τη συμπλήρωση των Ερωτηματολογίων με συμβατικό τρόπο, είναι η ακόλουθη:

1.       Εκτός από τα μέλη της Ομάδας Υγείας και ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών εξοικειώθηκε με το σχεδιασμό των υπηρεσιών, το περιεχόμενό τους και τους στόχους των ερωτηματολογίων που σχεδιάστηκαν. Η ομάδα αυτή βοήθησε στα να φθάσουν τα ερωτηματολόγια στον αριθμό των χρηστών που προβλέπει η Μελέτη

2.       Η Ομάδα Υγείας σχεδίασε και ειδικό ενημερωτικό έντυπο, προς διευκόλυνσης της όλης διαδικασίας και την αποφυγή παρερμηνειών

3.       Κάθε μέλος της ομάδας που ανέλαβε να αντλήσει τις απαιτήσεις των χρηστών, απευθύνθηκε σε συγκεκριμένη Πανεπιστημιακή Κλινική. Το κάθε μέλος, εκτός του υλικού, έφερε επίσης μαζί του επιστολή του Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η επιστολή ήταν αποτέλεσμα του αιτήματος του Επιστημονικού Υπευθύνου και είχε σκοπό να  διευκολύνει το έργο της Ομάδας Υγείας, για την άντληση των απαιτήσεων των χρηστών. Η επιστολή απευθύνονταν προς τους κκ. Καθηγητές, Δ/ντες των Πανεπιστημιακών Κλινικών. Υπενθυμίζεται ότι εντός του χώρου του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, λειτουργούν σήμερα 11 Πανεπιστημιακές Κλινικές.

4.       Η Ομάδα Υγείας απευθύνθηκε κατ’ αρχάς στον Διευθυντή της Κλινικής, τον ενημέρωσε και ζήτησε την άδεια του για τις επαφές με το προσωπικό της Κλινικής και του παρέδωσε αντίγραφα του σχετικού υλικού. Ζήτησε επίσης να συμμετάσχει και ο ίδιος στη Μελέτη

5.       Καταρτίστηκε κατάλογος με το προσωπικό της Κλινικής που επιθυμούσε ή/και συμφωνούσε να συμμετάσχει στη Μελέτη

6.       Σε κάθε στέλεχος της κλινικής παραδόθηκε αντίγραφο του σχετικού ενημερωτικού σημειώματος και των Ερωτηματολογίων. Το μέλος της ομάδας καταγραφής, ενημέρωσε επίσης προφορικά για τους στόχους και τη διαδικασία. Διαβεβαίωσε ότι παραμένει στη διάθεση κάθε στελέχους για πρόσθετη πληροφόρηση και βοήθεια στη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων

7.       Τα στελέχη των Κλινικών παρακλήθηκαν να παραδώσουν τα ερωτηματολόγια συμπληρωμένα εντός 10 ημερών

8.       Στο τέλος της περιόδου αυτής, συγκεντρώθηκαν τα ερωτηματολόγια. Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης, την επικοινωνία ανέλαβε μέλος της Ομάδας Υγείας

9.       Μετά τυχόν άκαρπη παρέλευση 5 ακόμα εργάσιμων ημερών, την επικοινωνία  ανέλαβε ο Επιστημονικός Υπεύθυνος

10.   Στη περίπτωση των ασθενών ή/και συνοδών, ζητήθηκε και η δική τους συναίνεση

 

 

Εικόνα των Απαιτήσεων των χρηστών

 

Για τους σκοπούς της ανάλυσης των αποτελεσμάτων της έρευνας μέσω ερωτηματολογίων, οι χρήστες χωρίστηκαν σε δύο κύριες κατηγορίες, ήτοι πολίτες και επαγγελματίες υγείας. Στους πολίτες διανεμήθηκαν δύο ερωτηματολόγια (για τις υπηρεσίες πληροφόρησης και προληπτικής ιατρικής) και στους επαγγελματίες υγείας πέντε ερωτηματολόγια (υπηρεσίες πληροφόρησης, προληπτικής ιατρικής, εκπαίδευσης, τηλεϊατρικής και έρευνας). Για μια περισσότερο ενδελεχή ανάλυση, η κατηγορία των πολιτών χωρίσθηκε σε ασθενείς/συνοδούς, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό. Οι επαγγελματίες υγείας σε ιατρούς και νοσηλευτές.

 

Ο προγραμματισμός απέβλεπε στη διανομή των αντίστοιχων ερωτηματολογίων σε σύνολο 500 ατόμων, ισοδύναμα κατανεμημένων σε 15 μονάδες νοσοκομείων που βρίσκονται εντός των ορίων του ΑΠΑ. Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν συνολικά σε 386 άτομα και ελήφθησαν συμπληρωμένα 227 (ποσοστό ανταπόκρισης 58,8%).

 

 

Η δειγματοληψία ήταν τυχαία και προσοχή δόθηκε στο να επιτευχθεί ισοδύναμη διασπορά σε ηλικίες, φύλλο και στις βαθμίδες ανέλιξης του ιατρικού και του νοσηλευτικού προσωπικού.

 

Το στάδιο το οποίο υπήρξε και το πλέον χρονοβόρο, ήταν η ενημέρωση των διευθυντών των κλινικών και μονάδων υγείας και η έγκρισή τους για τη διεξαγωγή της έρευνας. Στο πλείστο των περιπτώσεων οι κ. Διευθυντές καθυστέρησαν να απαντήσουν, είτε αφορούσε την έγκρισή τους για την διεξαγωγή της έρευνας στην κλινική, είτε για τη συμπλήρωση ενός καταλόγου με ονόματα του προσωπικού της μονάδας τους, τα οποία υποδείκνυαν ως κατάλληλα για να συμμετάσχουν στην έρευνα.

 

Το στάδιο της διανομής ήταν το πιο εύκολο και το πιο σύντομο. Σε αυτό συνέβαλλε βέβαια και η απόκτηση των εγκρίσεων με βραδύ ρυθμό, εξαιτίας των λόγων που προαναφέρθηκαν. Η συλλογή των ερωτηματολογίων απαίτησε αρκετή υπομονή και επιμονή. Η επιτυχία υπήρξε περιορισμένη στους ιατρούς, ίσως λόγω των πολλών άλλων υποχρεώσεών τους. Το νοσηλευτικό, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό ήταν περισσότερο προσεγγήσιμο. Η ανταπόκριση των ασθενών/συνοδών υπήρξε σχεδόν καθολική (92,25%), γιατί η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων ήταν άμεση, υπό τις υποδείξεις και τη διευκόλυνση που παρείχαν οι συνεργάτες της Ομάδας Υγείας. Και εδώ όμως δεν έλειψαν οι δυσκολίες, όπως στις παιδιατρικές κλινικές, όπου οι γονείς έπρεπε παράλληλα να φροντίζουν τα άρρωστα παιδιά τους, καθώς και το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς δεν ήταν Ελληνικής εθνικότητας, και η γνώση της Ελληνικής γλώσσας ήταν περιορισμένη.

 

Υψηλό ποσοστό ανταπόκρισης παρατηρήθηκε στην κατηγορία των ασθενών (92,25%), ενώ ικανοποιητική κρίνεται και αυτή του διοικητικού και νοσηλευτικού προσωπικού (54,34% και 48,45% αντίστοιχα). Η ανταπόκριση του ιατρικού και τεχνικού προσωπικού εμφανίζεται χαμηλή (31,43% και 33,33 %).

 

Ο προσεκτικός αναγνώστης ενδεχομένως να εντοπίσει κάποιες αναντιστοιχίες μεταξύ του αριθμού του δείγματος μιας κατηγορίας χρηστών και του ανάλογου αριθμού των απαντήσεων στις διάφορες ερωτήσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή σε αρκετά ερωτηματολόγια δεν ήταν συμπληρωμένες όλες οι ερωτήσεις, ιδίως οι πίνακες των ερωτηματολογίων για τις υπηρεσίες τηλεϊατρικής και έρευνας. Επίσης, μερικοί απάντησαν σε ορισμένα από τα ερωτηματολόγια που τους δόθηκαν και όχι στο σύνολό τους.

 

Η ταξινόμηση και καταμέτρηση των απαντήσεων σε μερικές περιπτώσεις ήταν προβληματική, καθώς προέκυψαν αντιφάσεις στις απαντήσεις των ερωτώμενων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ερωτηματολόγιο της προληπτικής ιατρικής για τους πολίτες. Αρκετοί ήταν αυτοί που δήλωσαν ότι δεν τους έχουν παρασχεθεί υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής, ενώ στη συνέχεια απάντησαν σε ποιους χώρους έκαναν χρήση των υπηρεσιών αυτών και ποιος τους παρότρυνε σε αυτήν την ενέργεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η απάντηση που κατεγράφη ήταν η περισσότερο αρνητική ως προς τους στόχους της Μελέτης.

 

Στο σύνολό της, η ανάλυση καταγράφει σαφή την απαίτηση των χρηστών για βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η πλειοψηφία πιστεύει ότι ο εξοπλισμός με ηλεκτρονικά μέσα θα συνεισφέρει προς αυτήν την κατεύθυνση.

 

Απόψεις πολιτών

 

Η ανάλυση της έρευνας στην κατηγορία των πολιτών έγινε σε δείγμα 147 ατόμων (119 ασθενείς/συνοδοί, 25 διοικητικοί και 3 τεχνικοί).

 

Υπηρεσίες Ενημέρωσης / Πληροφόρησης

(συμπεριλαμβάνονται και της Εκπαίδευσης, καθώς αυτές συνίστανται στην πληροφόρηση του κοινού)

 

Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών (96,5%) δηλώνει ότι έχει λάβει πληροφόρηση από ιατρούς. Για την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας, 88,36% πήγε σε εξωτερικά ιατρεία, 59% σε γνωστούς ή φίλους ιατρούς και 48,63% στον οικογενειακό ιατρό. Όμως σε ένα ποσοστό 40,4% η πληροφόρηση δεν δόθηκε αυτόματα. Οι 116 στους 142 (81,7%) δηλώνουν ότι αναγκάσθηκαν να ζητήσουν οι ίδιοι στοιχεία που τους ενδιέφεραν. Προφανώς η διαφορά με το ποσοστό της αυτόματης προσφοράς πληροφοριών οφείλεται στο ότι οι πολίτες δεν καλύφθηκαν όσο θα ήθελαν σχετικά με την κατάστασή τους. Αυτό δείχνει και το γεγονός ότι 59 από τους 144 (41%) δεν έμειναν ικανοποιημένοι από την ενημέρωσή τους, όσον αφορά το περιεχόμενο, αλλά και το χρόνο που τους αφιερώθηκε (44,5%).

 

Σχεδόν όλοι κατέφυγαν και σε επιπρόσθετες πηγές (σε γνωστούς ιατρούς άλλης ειδικότητας (61%), βιβλία και περιοδικά (49%), νοσηλευτές (40%) και φίλους (34%)). Μόνο 14% όμως ανέτρεξε σε ηλεκτρονικές πηγές, γεγονός που δηλώνει ότι αυτό το είδος πληροφόρησης δεν είναι σήμερα πρόσφορο στον μέσο ενδιαφερόμενο. Σε έντυπο υλικό που εκδίδεται από διάφορους φορείς υγείας, κατέφυγαν μόνο οι 51 στους 145. Όμως, από τους υπόλοιπους 94, τέτοιο υλικό δόθηκε από το ιατρικό προσωπικό, μόνο σε 15 άτομα. Ποσοστό 91,6% απαιτεί την αυτόματη διάθεση τέτοιων κειμένων. Φαίνεται ότι η πρωτοβουλία στην αναζήτηση πληροφόρησης αποδίδει, γιατί ένα 73% πιστεύει ότι είναι σε θέση να περιγράψει την κατάστασή της υγείας του, τα προβλήματα που σχετίζονται με αυτήν και την αγωγή υπό την οποία βρίσκεται σε άλλους επαγγελματίες υγείας.

 

Ταξινόμηση και φύλαξη σε αρχεία, ημερολογίων των ιατρικών επισκέψεων, εξετάσεων, διαφόρων θεραπειών και λοιπών στοιχείων αναγκάσθηκε να κάνει ένα ποσοστό 70%.

 

Σχετικά με τις υπηρεσίες ενημέρωσης, δηλαδή πληροφόρησης σε θέματα μη επιστημονικά, 64% τις βρήκαν μη επαρκείς και μάλιστα ένα 26% ανύπαρκτες.

 

Το 71% των πολιτών δεν ήταν ενημερωμένο σχετικά με τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του όταν έκανε χρήση των υπηρεσιών υγείας. 75,34% αναζήτησε τη σχετική ενημέρωση. Μόνο 30% τη θεωρεί επαρκή, ενώ 22% επιθυμεί και εναλλακτικούς τρόπους πληροφόρησής του. Μάλιστα, ποσοστό 22% δηλώνει ότι δεν του δόθηκε καθόλου ενημέρωση παρά την επιμονή του.

 

Σχεδόν όλοι επιθυμούν πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες, επιστημονικά έγκυρες, που να αφορούν:

·         νόσους, την εξέλιξη και την αντιμετώπισή τους (87,67%)

·         τους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία (85%)

·         τις υπηρεσίες που προσφέρονται (78%)

·         τη λειτουργία του σώματος (60,27%)

·         τις ιατρικές τεχνικές (50%)

·         την ιστορία και την εξέλιξη της ιατρικής (34,25%)

 

Ποσοστό 91% θεωρεί ότι οι υπηρεσίες ενημέρωσης και πληροφόρησης των πολιτών πρέπει να βελτιωθούν. Για τις υπηρεσίες εκπαίδευσης το αντίστοιχο ποσοστό είναι 77%. Επιθυμούν την ενεργό συμμετοχή στην προσπάθεια βελτίωσης σε ποσοστό 81%, αν και 86% έχουν αρνητικές εμπειρίες από παρόμοιες προσπάθειες του παρελθόντος. Πάντως, το 87% πιστεύει ότι αντικατάσταση των συμβατικών τρόπων από ηλεκτρονικούς, θα βοηθήσει στην παράκαμψη των χρονοβόρων διαδικασιών (πίνακας 9), παρόλο που 63,64% δεν έχει εμπειρία χρήσης Η/Υ και μόνο 21,5% έχει αναζητήσει πληροφορίες με ηλεκτρονικά μέσα. Επιπλέον, ενημέρωση ανά πάσα στιγμή επιθυμεί το 97,87%.

 

Πίνακας 9

 

Η επαφή με άλλα ομοιοπαθή άτομα είναι επιθυμητή σε ποσοστό 80,6%, ενώ 73% επιθυμεί να μοιραστεί τις εμπειρίες και τις γνώσεις που απόκτησε από την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας. Κατά συνέπεια, μια υπηρεσία που θα έδινε τη δυνατότητα σε ασθενείς με παρόμοια προβλήματα υγείας να επικοινωνήσουν, να ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες και να συμπαρασταθεί ο ένας στον άλλο, θα τύχαινε εξαιρετικής ανταπόκρισης.

 

 

Υπηρεσίες Προληπτικής Ιατρικής

 

Υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής δεν έχουν προσφερθεί σε ποσοστό 60% του πληθυσμού, όπως συμπεραίνεται από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων. Φυσικά, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι οι μισοί και πλέον κάτοικοι της Αθήνας δεν έχουν εμβολιασθεί ποτέ στη ζωή τους. Προφανώς, οι πολίτες δεν είναι καλά πληροφορημένοι για το περιεχόμενο και τους στόχους της προληπτικής ιατρικής. Το συμπέρασμα αυτό εξάγεται από δύο στοιχεία. Πρώτον, το δηλώνουν οι ίδιοι. Μόνο 7,8% πιστεύει ότι η πληροφόρησή του σχετικά με τους προληπτικούς ελέγχους είναι επαρκής. 44% θεωρεί ότι είναι διαθέσιμη και χρειάζεται βελτιώσεις και 48% τη χαρακτηρίζει ως ανύπαρκτη (πίνακας 10). Δεύτερον, περίπου 25% από όσους δήλωσαν ότι δεν έκαναν χρήση υπηρεσιών προληπτικής ιατρικής, απαντούν σε επόμενες ερωτήσεις, όπου περιγράφουν την αιτία που τους οδήγησε και τον χώρο όπου τους παρασχέθηκαν ενέργειες πρόληψης. Είναι βέβαιο ότι υπάρχει μία σύγχυση όσον αφορά το περιεχόμενο της πρόληψης. Στην αναφορά των ιατρικών πράξεων που παρασχέθηκαν, τα εμβόλια σημειώνονται μόνο 18 φορές (31%), η δοκιμασία Παπανικολάου 8 (13,8%), το ηλεκτροκαρδιογράφημα 7 (12%), οι ακτινογραφίες 4 (7%) και ο οδοντικός καθαρισμός 2 (3,5%). Τα εκατοστιαία ποσοστά αναφέρονται επί του συνόλου που δήλωσαν θετικά ως προς την παροχή προς αυτούς υπηρεσιών πρόληψης (n = 58).

 

Πίνακας 10

 

Ο ενημερωτικός ρόλος φορέων υγείας έχει μέτρια απήχηση στο κοινό (55%), και σαφώς υπολείπεται των ΜΜΕ (69%). Άλλες σημαντικές πηγές πληροφόρησης που αναφέρονται είναι οι ιδιωτικές διαγνωστικές μονάδες (42%), θεράποντες ιατροί (40%), φίλοι (ιατροί 34%, λοιποί  επαγγελματίες υγείας 25%), βιβλιογραφία (29%) και απλοί γνωστοί (27%).

 

Ο ρόλος των επίσημων προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής μάλλον είναι περιορισμένος, καθώς μόνο 65,5% των πολιτών έκανε χρήση τους. Ο θεράπων ιατρός συνεισέφερε σε ποσοστό 62% και ο οικογενειακός ιατρός σε 52%. Αντίθετα, 61% κινήθηκε με δική του πρωτοβουλία, γεγονός πιθανότατα πλασματικό, αφού οι μισοί περίπου από αυτούς αρχικά δήλωσαν ότι δεν έχουν κάνει χρήση υπηρεσιών προληπτικής ιατρικής.

 

Ιατρικές πράξεις πρόληψης παρασχέθηκαν από μονάδες υγείας σε άτομα νοσηλευόμενα σε ποσοστό 18% και σε επισκέπτες 12%. Ειδικές μονάδες που όφειλαν να πρωταγωνιστούν (Δημοτικά ιατρεία, Μονάδες Μητρότητας, κτλ.) συμμετέχουν μόλις με 18%. Ο στρατός αναφέρθηκε σε μία περίπτωση! Καλύτερα αποτελέσματα σημειώνονται στα σχολικά προγράμματα (27,5%) και στα ιδιωτικά ιατρεία (34,25%, ποσοστό ψευδώς υψηλό επειδή οι περισσότερες απαντήσεις προέρχονται από τα άτομα που αρχικά δήλωσαν αρνητικά στη χρήση υπηρεσιών πρόληψης). Φαίνεται ότι οι κρατικές δομές δεν ανταποκρίνονται στους στόχους ενός κράτους προνοίας που ακολουθεί τις σύγχρονες οδηγίες της ΠΟΥ.

 

Η χρήση των Η/Υ στο πρόβλημα της ελλιπούς πληροφόρησης στον τομέα της προληπτικής ιατρικής εκτιμάται ως  χρήσιμη σε ποσοστό 90%. Σε υψηλό ποσοστό (77%), οι πολίτες είναι διατεθειμένοι να αφιερώσουν χρόνο στη συμπλήρωση των στοιχείων ενός ¨προσωπικού ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου¨, προκειμένου να λάβει  εξατομικευμένες ιατρικές πληροφορίες και οδηγίες.

 

 

Απόψεις επαγγελματιών υγείας

 

To δείγμα των επαγγελματιών υγείας είναι 80 άτομα (33 ιατροί και 47 νοσηλευτές).

 

Υπηρεσίες Ενημέρωσης / Πληροφόρησης

 

Είναι εμφανές ότι οι επαγγελματίες υγείας δεν είναι ικανοποιημένοι από την παρούσα κατάσταση στον τομέα της πληροφόρησής τους. Οι 58 στους 78 (74%) δεν πιστεύουν ότι οι βιβλιοθήκες ενημερώνονται επαρκώς με τα νέα δεδομένα του χώρου. Σε ποσοστό 58% δεν θεωρούν εύκολη την πρόσβαση στο χώρο των βιβλιοθηκών, ενώ σε 72,5% δεν θεωρούν ικανοποιητική την πρόσβαση στις διάφορες πληροφορίες.

 

Αυτή η κατάσταση καθυστερεί την εξέλιξη και εμποδίζει την απόδοση του υγειονομικού προσωπικού, αφού 98,5% πιστεύει ότι η εύκολη πρόσβαση σε εξειδικευμένα θέματα θα επιδράσει θετικά στην ενημέρωσή του. Ακόμα, 94% δηλώνει ότι θα του αυξήσει το ενδιαφέρον για απόκτηση γνώσεων και θα το ωθήσει σε περισσότερη αναζήτηση.

 

Τάσσονται υπέρ του εξοπλισμού των βιβλιοθηκών με σύγχρονα τηλεματικά μέσα, εφόσον σε ποσοστό 97% πιστεύουν ότι μια τέτοια ενέργεια θα βελτιώσει το εύρος και την ενημέρωση των παρεχόμενων πληροφοριών και την ευκολία πρόσβασης στην επιθυμητή πληροφορία (πίνακας 11). Συμφωνούν με το αναφερόμενο παράδειγμα της χρήσης βάσεων βιβλιογραφικών δεδομένων, όπως το Medline, καθώς το 97% πιστεύει ότι θα διευκολύνει την αναζήτηση σε διεθνές επίπεδο. Επίσης, βρίσκουν ωφέλιμη την παρακολούθηση σεμιναρίων, συνεδρίων και επιδείξεων με τη χρήση τηλεματικών μέσων σε ποσοστό 90%.

 

Πίνακας 11

 

Η επιθυμία για τη δυνατότητα παροχής πληροφοριών στη μεγαλύτερη διάρκεια του 24ώρου καταγράφεται στο 91,3%. Ποσοστό 70% δεν αντιμετωπίζει ως δύσκολη και χρονοβόρα την κατάρτισή του στα ηλεκτρονικά μέσα.

 

 

Υπηρεσίες Προληπτικής Ιατρικής

 

Οι υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής δεν πείθουν για την αποτελεσματικότητά τους. Η πλειοψηφία των επαγγελματιών του χώρου πιστεύει ότι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή τους δεν επαρκούν ούτε για την ενημέρωση των πολιτών, ούτε για την οργάνωση των διαφόρων προγραμμάτων πρόληψης. Όμως, μόνο 17% έχει συμμετάσχει σε σχεδιασμό ή εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων και μόνο 21% έχει ανάλογη εμπειρία λόγω κάποιας άλλης ιδιότητας.

 

Τα μέσα για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις υπηρεσίες της προληπτικής ιατρικής κρίνονται από τους  ερωτηθέντες ως μέτρια (67%). Ικανοποιητικά θεωρούνται σε ποσοστό 6% μόνο, ενώ 27,3% τα περιγράφει ως μηδαμινά. Από αυτά, κατάλληλα θεωρούνται η ενημέρωση μέσω των ιατρών σε ποσοστό 62%, τα ενημερωτικά φυλλάδια σε 35% και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σε 45%. Μόλις σε δύο περιπτώσεις (2,8%) προτάθηκε το διαδύκτιο.

 

Όμως, όταν ερωτήθηκαν αν τα ηλεκτρονικά μέσα μπορούν να φανούν χρήσιμα στην ενημέρωση των πολιτών, οι επαγγελματίες υγείας απάντησαν θετικά σε ποσοστό 92,65%. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εφαρμογή μιας τέτοιας υπηρεσίας, διότι 42,65% εκτιμά ότι δεν θα είναι κατανοητή από σημαντική μερίδα του πληθυσμού.

 

Ιδιαίτερα έντονα προβάλλεται η ανάγκη εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών, καθώς τα μέσα καταγραφής και επεξεργασίας των παραμέτρων των προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου κρίνονται ανεπαρκή σε ποσοστό 95,4% (πίνακας 12). Η εφαρμογή Ηλεκτρονικών Φακέλων Υγείας που μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση αυτού του προβλήματος βρίσκει σύμφωνο το 86%. Όσον αφορά τη δυνατότητα παροχής συμβουλών πρόληψης με βάση στοιχεία που οι πολίτες θα καταχωρούν στον ηλεκτρονικό φάκελό τους, μόνο 8,6% τοποθετείται αρνητικά. Υπέρ τάσσεται το 51,4%, αλλά το υπόλοιπο 40% διατηρεί επιφυλάξεις ως προς την αξιοπιστία της εφαρμογής.

 

Πίνακας 12

 

 

Υπηρεσίες Εκπαίδευσης

 

Στο νευραλγικό τομέα της εκπαίδευσης διαγράφεται έντονη η τάση για ανανέωση, αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό, στόχοι που δύναται να επιτευχθούν με την εγκατάσταση και χρήση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων. Διάφορες εφαρμογές πολυμέσων με εκπαιδευτικό χαρακτήρα είναι αποδεκτές σε ποσοστό 95,5% (πίνακας 13). Από το δείγμα των 80 ατόμων που ερωτήθηκαν, ποσοστό 53,5% δήλωσε υπάρχουσα εμπειρία σε κάποιον από τους τομείς της ιατρικής/νοσηλευτικής εκπαίδευσης, αγωγής/προαγωγής υγείας και εκπαίδευσης ατόμων με ειδικές ανάγκες.

 

Πίνακας 13

 

Η διάθεση διαφόρων ανακοινώσεων, όπως προγράμματα, βαθμολογίες, κτλ. και με ηλεκτρονικό τρόπο θεωρούνται ως χρήσιμες από το 87%. Από το 13% που διατηρεί αρνητική στάση, το (15,4%) παραδέχεται την ευκολότερη πρόσβαση της ηλεκτρονικής μορφής.

 

Παρόμοια ποσοτική προσέγγιση ως προς τη χρησιμότητά τους στην εκπαίδευση, σημειώνονται και όσον αφορά τη διάθεση του περιεχομένου των διαλέξεων μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών (93%) και την πρόσβαση σε βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων, π.χ. Medline (95,65%).

 

Ποσοστό 94% θεωρεί ότι ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας θα βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους. Επιπλέον, 87% πιστεύει ότι θα συμβάλλει και στην εξοικείωση με το μελλοντικό περιβάλλον εργασίας. Οι λιγοστές αντιρρήσεις συνίστανται στην ανωτερότητα της άμεσης επαφής και στη δημιουργία μιας εικόνας ιδανικού περιβάλλοντος, η οποία απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Οι 13 στους 14 (ποσοστό 92,86%) εκπαιδευτές που είχαν την εμπειρία να χρησιμοποιήσουν ΗΦΥ στην εκπαίδευση των φοιτητών τους, θεωρούν ότι υπήρξε βελτίωση στην κατανόηση του περιεχομένου της διδασκαλίας. Η δυνατότητα των Συστημάτων Υποβοήθησης Διάγνωσης που προσφέρει ο ΗΦΥ, κρίνεται ως χρήσιμη στην εκπαίδευση από το 86%.

 

Ποσοστό 76% τάσσεται υπέρ της πατροπαράδοτης μορφής των εξετάσεων, σε αντιδιαστολή με αυτές της πολλαπλής επιλογής μέσω Η/Υ. Ως κυριότεροι λόγοι αναφέρονται οι αυξημένες πιθανότητες του παράγοντα τύχη, ο επιμερισμός του γνωστικού αντικειμένου και η επιφανειακή εκτίμησή του, η αδυναμία ελέγχου της κριτικής ικανότητας. Τα επιχειρήματα που αναφέρονται συγκρίνουν τις δύο μεθόδους εξετάσεων μεταξύ τους, άσχετα με τη χρήση ή μη ηλεκτρονικών υπολογιστών.

 

Η δυνατότητα της στατιστικής επεξεργασίας των στοιχείων που μπορούν να αποκομισθούν από την καταγραφή των λογισμικών σχετικά με το χρόνο που αφιερώνει στη μελέτη ο φοιτητής, την ύλη που καλύπτει, κά, και η χρησιμοποίησή τους για την αξιολόγηση των εκπαιδευόμενων τυχαίνει αποδοχής, καθώς 65,6% πιστεύει ότι δεν διευκολύνει τους εκπαιδευτές στις εκτιμήσεις τους.

 

Οι δυνατότητες για διάφορες μορφές τηλε-εκπαίδευσης που είναι πλέον πραγματοποιήσιμες με την κατάλληλη σύγχρονη τεχνολογία (εικονοσυνεδρίες, δορυφορικά συμπόσια, κτλ) είναι ευπρόσδεκτες στο 91%. Διαφωνία υπάρχει ως προς το επίπεδο της αλληλεπίδρασης που είναι δυνατό να επιτευχθεί. Ποσοστό 29% πιστεύει ότι θα είναι ικανοποιητική, ενώ η πλειοψηφία (46%) την κρίνει ως μέτρια. Μικρή θεωρεί την αλληλεπίδραση το 18,5% και ανύπαρκτη μόλις το 6%. Ποσοστό 68% πιστεύει ότι σε τέτοιας μορφής διαλέξεις μπορεί να μεταδοθεί η ίδια ποσότητα πληροφοριών με μια συνηθισμένη διάλεξη. Όσοι τοποθετούνται ενάντια, φέρουν επιχειρήματα μη ικανοποιητικής προσέλευσης, μονοπώλησης του ενδιαφέροντος από τους Η/Υ, συντομίας χρόνου και μη διάθεσης αρκετού για απορίες, ανυπαρξίας άμεσης και σύγχρονης επικοινωνίας μεταξύ περισσότερων του ενός προσώπων, επικράτησης του μονόλογου, έλλειψης επαφής με τις αντιδράσεις των εκπαιδευόμενων, μειωμένου ενδιαφέροντος. Γίνεται φανερό ότι οι περισσότερες αντιρρήσεις πηγάζουν από την ελλιπή πληροφόρηση σχετικά με τις δυνατότητες που μπορούν πλέον να προσφέρουν τα τελευταία τεχνολογικά μέσα. Ο χρόνος, η απόσταση, η δυσκολία της συμμετοχής και της επικοινωνίας δεν αποτελούν προβλήματα. Ακόμα και η επικέντρωση της προσοχής στους Η/Υ που κάποιοι αναφέρουν, αναδεικνύει ίσως το θέμα του πόσο ενδιαφέρουσες είναι αυτές οι εφαρμογές.

 

Στην ερώτηση για τη σφαιρική άποψη που σχημάτισαν σχετικά με την προτεινόμενη μορφή των εκπαιδευτικών διαδικασιών, ποσοστό 93,5% απάντησε ότι είναι θετική. Ένα 35% όμως, επισημαίνει ότι δεν θα είναι προσιτή σε σημαντικό ποσοστό των φοιτητών. Εξάλλου, μόνο 15% είναι υπέρ της αντικατάστασης της γραφικής ύλης από Η/Υ στη μελέτη των μαθημάτων και το 25% τάσσεται κατά. Η πλειοψηφία (60%) συμφωνεί με τη μέση οδό της συνύπαρξης και αλληλοσυμπλήρωσης των δύο μορφών μελέτης.

 

 

Υπηρεσίες Τηλεϊατρικής

 

Καλούμενοι οι επαγγελματίες υγείας να εκτιμήσουν την υπάρχουσα κατάσταση στο χώρο εργασίας τους υπό την οπτική του τεχνολογικού εξοπλισμού και την ενδεχομένη εφαρμογή σύγχρονων τηλεματικών μέσων, απαντούν σχεδόν ομόφωνα ότι δεν είναι ευχαριστημένοι από την ανάλογη οργάνωση και υποδομή. Συχνά ανακύπτουν προβλήματα επικοινωνίας και συνεργασίας λόγω χρόνου και απόστασης, και η επιθυμία για αναβάθμιση διαγράφεται έντονα.

 

Οι συμβατικές μέθοδοι δεν καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες τους σε ποικίλους τομείς. Συγκεκριμένα, στο χώρο της εκπαίδευσης δηλώνουν ανεπάρκεια σε ποσοστό 87,5%, στην ενημέρωσή τους 89%, στη συμμετοχή σε επιστημονικές εκδηλώσεις 79% και στη συνεργασία διά ζώσης 70% (πίνακας 14).

 

Πίνακας 14

 

Η αντικατάσταση των συμβατικών τρόπων από τηλεματικά μέσα πιστεύεται ότι θα διευκολύνει το έργο των επαγγελματιών υγείας σε ποσοστό 89%. Η ευρύτητα της αποδοχής μπορεί εύκολα να εξηγηθεί, όταν ποσοστό 80% έχει βρεθεί σε καταστάσεις όπου θα αποδεικνυόταν ευεργετική μια άμεση επικοινωνία με συναδέλφους σε μακρινή απόσταση.

 

Αναζήτηση πληροφοριών από πηγές διαφορετικές της διά ζώσης επαφής με ομολόγους γίνεται από ποσοστό 65,6%. Ποσοστό (75%) θα δεχόταν θετικά τη δυνατότητα πρόσβασης σε βάσεις δεδομένων από το χώρο εργασίας του. Πληροφορίες σχετικές με τις λειτουργίες και το πρόγραμμα μονάδων υγείας, στις οποίες δεν είχαν πρόσβαση, εμπόδισαν, σε σημαντικό βαθμό, το 92% τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με συναδέλφους.

 

Επίσης, η απώλεια χρόνου που συνεπάγεται μια επίσκεψη σε βιβλιοθήκη ή η προσπάθεια επικοινωνίας, οδήγησε το 80% των ερωτηθέντων στην επίλυση ενός προβλήματος με καθυστέρηση μεγαλύτερη των επιτρεπόμενων ορίων. Αυτό το γεγονός συμβαίνει συχνά στο 55%, πολύ συχνά στο 7%, ενώ στο 22,5% αραιά και στο 15,5% σπάνια.

 

Η σημερινή μορφή του ΕΚΑΒ καλύπτει τις ανάγκες μόλις του 3% των επαγγελματιών υγείας. Ευκολότερη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικές με διάφορα θέματα που αφορούν την οργάνωση των υπηρεσιών του, κρίνεται ως χρήσιμη από την πλειοψηφία. Πιο συγκεκριμένα, 67,6% θέλει να μαθαίνει περισσότερα για την οργάνωση του ΕΣΥ και των μονάδων του, 63,4% για τις υπηρεσίες εκτάκτου ανάγκης, 56,3% για τις υπηρεσίες διακομιδής ασθενών, 50,7% για θέματα υγείας, 45% για τις νομοθετικές ρυθμίσεις και τις απορρέουσες υποχρεώσεις και δικαιώματα, 38,6% για θέματα νομικής και δεοντολογικής φύσεως και 25% για τις ιεραρχικά ανώτερες μονάδες και τις λειτουργίες τους.

 

Ποσοστό 68,25% δεν είναι ικανοποιημένο από τον υφιστάμενους ελέγχους ποιότητας των υπηρεσιών των μονάδων όπου υπηρετούν. Η ποιότητα που παρέχεται μπορεί να αναβαθμισθεί με τη δημιουργία και διάθεση ιατρικών οδηγιών με ηλεκτρονικό τρόπο πιστεύει το 89%.

 

Όπως φαίνεται από τα προαναφερθέντα, η συντριπτική πλειοψηφία αναμένει τη διάδοση των εφαρμογών της τηλεϊατρικής και πιστεύει ότι θα συμβάλλει στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Πρέπει να επιταθεί η διαδικασία οργάνωσης και πραγματοποίησης των υπηρεσιών τηλεϊατρικής, καθώς μόνο το 9% έχει κάνει χρήση τους.

 

Δυσκολίες θα εμφανιστούν και στην ανάλογη εκπαίδευση του προσωπικού, γιατί το 48% δεν έχει ευχέρεια στη χρήση Η/Υ και 85% δεν έχει ευχέρεια στη χρήση λογισμικού ηλεκτρονικών ιατρικών φακέλων. Όμως, 61,5% δε βρίσκει επιφορτική την ανάλογη κατάρτιση στα μέσα τηλεματικής.

 

 

Υπηρεσίες Έρευνας

 

Στον τομέα της έρευνας και σχετικά με την καταλληλότητα της υποδομής για την ανάπτυξή της, απαντά αρνητικά 70% όσον αφορά τις μονάδες υγείας, 71% για τα νοσοκομεία, ενώ 55% είναι ικανοποιημένο από την κατάσταση στα πανεπιστήμια. Για τις ιατρικές μονάδες, 67% πιστεύει ότι δεν είναι δυνατόν να γίνει καθόλου έρευνα με τις παρούσες συνθήκες.

 

Η έρευνα μπορεί να αναπτυχθεί μόνο με τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων λέει το 90%! Διευκόλυνση στην ανάπτυξή της θα επιφέρει η εκτεταμένη χρήση Η/Υ δηλώνει το 97% (πίνακας 15)! Η ανάπτυξη της έρευνας προϋποθέτει την άνετη επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων επιστημόνων και ερευνητών. Με αυτήν την παραδοχή συμφωνούν όλοι και σχετικά με τις υπηρεσίες που μπορούν να αποκομίσουν από την εγκατάσταση δικτύων, κρίνουν ως απαραίτητες την πρόσβαση στον παγκόσμιο ιστό σε ποσοστό 98,4%, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σε ποσοστό 100% και την πρόσβαση σε μεγάλες εγκαταστάσεις σε ποσοστό 93,5%.

 

Πίνακας 15

 

Δυνατότητες εκπαίδευσης στις διαδικασίες και τις τεχνικές της έρευνας θεωρούνται απαραίτητες από το 97%. Κατ’ επέκταση τα ηλεκτρονικά μέσα θα συμβάλλουν και σε αυτόν τον τομέα, αφού η χρήση τους στην εκπαίδευση κρίνεται σε μεγάλο βαθμό θετική.

 

Η ποιότητα των ερευνητικών διαδικασιών και αποτελεσμάτων πρέπει να διασφαλίζεται σύμφωνα με το 95%. Προτεινόμενες διαδικασίες αποτελούν διάφορες επιτροπές επίβλεψης και ελέγχου και η τήρηση αυστηρών πρωτοκόλλων.

 

Τα δικαιώματα των ασθενών, όσον αφορά τις σχέσεις τους με τα ερευνητικά προγράμματα, δεν εξασφαλίζονται από την υφιστάμενη νομοθεσία υποστηρίζει το 80%. Ικανή πληροφόρησή τους όταν συμμετέχουν σε ερευνητικές δραστηριότητες δεν επιτυγχάνεται με τα υπάρχοντα μέσα δηλώνει το 83%.

 

Την άμεση ενημέρωση της ερευνητικής κοινότητας σε σχετικά θέματα  επιθυμεί το 95% των επαγγελματιών υγείας. Η εθνική δαπάνη για έρευνα τεχνολογίας και ανάπτυξης σε θέματα υγείας και πρόνοιας κρίνεται ως ανεπαρκής από το 91%, αλλά μόνο το 22% δηλώνει γνώση των επίσημων στοιχείων. Εμπιστοσύνη στους υφιστάμενους μηχανισμούς δεν υπάρχει σε ποσοστό 88%. Ως άμεσης προτεραιότητας θεωρεί το 81% τη δημιουργία Ειδικού Λογαριασμού κονδυλίων για ερευνητικά προγράμματα πανεπιστημιακών και λοιπών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

 

2.2.6 Αναθεωρήσεις Σχεδιασμού Υπηρεσιών Υγείας

 

Η συμπλήρωση των Ερωτηματολογίων δεν ανέδειξε νέα στοιχεία που δεν είχαν προβλεφθεί κατά τον αρχικό σχεδιασμό. 

 

Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της διαδικασίας άντλησης των απαιτήσεων των χρηστών έδειξε σαφέστατα ότι τα αποτελέσματα της μελέτης ΑΣΠΑΣΙΑ κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι υπηρεσίες που προτείνονται καθώς και το περιεχόμενό τους, έγιναν σε μεγάλο ποσοστό αποδεκτές με ικανοποίηση. Οι προδιαγραφές τους κάλυψαν σε μεγάλο βαθμό τις απαιτήσεις των χρηστών. Παρατηρήθηκαν κάποιες διαφορές ως προς το βαθμό αναγκαιότητας ή την ακριβή μορφή που προτείνεται να έχουν ορισμένα επιμέρους στοιχεία των υπηρεσιών, ήσσονος όμως σημασίας. Οι απόψεις αυτές καταγράφηκαν και ελήφθησαν υπόψη στην αναθεώρηση και τον τελικό σχεδιασμό των υπηρεσιών. Οι αλλαγές ωστόσο που προέκυψαν ήταν λίγες και μικρής έκτασης και για αυτό ενσωματώθηκαν στο Κεφάλαιο 2.2.4, όπου περιγράφεται το περιεχόμενο των υπηρεσιών. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει ανάγκη παράθεσης νέων κειμένων.

 

Τελικό συμπέρασμα είναι ότι οι προσεγγίσεις που ακολουθήθηκαν για την περιγραφή των υπηρεσιών Υγείας υπήρξαν εύστοχες. Η ανάλυση των ερωτηματολογίων έρχεται να επισφραγίσει την ορθότητα των επιλογών και την ακρίβεια του σχεδιασμού. Περισσότερο όμως υποδεικνύει την έντονη επιθυμία των χρηστών για την άμεση προσφορά υπηρεσιών Υγείας προς τους πολίτες. Διατυπώνεται επίσης η κοινή πεποίθηση ότι θα συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας των ήδη παρεχόμενων υπηρεσιών.

 

 

 

 

2.3 Υπηρεσίες Πολιτισμού

 

 

2.3.1        Μεθοδολογία Σχεδιασμού Υπηρεσιών Πολιτισμού

 

Προκειμένου να σχεδιαστούν οι υπηρεσίες Πολιτισμού που πρέπει να προσφέρονται σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο, η Ομάδα Πολιτισμού χρησιμοποίησε τρεις βασικές προσεγγίσεις:

·         Απόψεις της Ομάδας Πολιτισμού

·         Υποδείξεις Ειδικών σε θέματα πολιτισμού

·         Έρευνα στο διαδίκτυο και αναζήτηση σε βιβλιογραφικές πηγές

 

 

Απόψεις της Ομάδος Πολιτισμού

 

Η Ομάδα Πολιτισμού αποτελείται από ειδικούς σε θέματα πολιτισμού / τέχνης / τεχνολογιών που υπηρετούν από διαφορετικές επάλξεις την τέχνη αλλά και την εξέλιξη υγιών μορφών τεχνολογίας. Το όραμα της Ομάδος Πολιτισμού είναι να αναδείξει ένα Ασκληπιείο πάρκο σε χώρο δημιουργικής ενασχόλησης με πολλές διαφορετικές μορφές τέχνης, όπου η τεχνολογία θα διαδραματίζει το ρόλο του απαιτούμενου μέσου αλλά όχι απαραίτητα του πρωταγωνιστή.

Οι προτάσεις για τον Πολιτισμό θεμελιώνονται σε βασικούς άξονες ποιότητας για το Φυσικό περιβάλλον, το αστικό περιβάλλον και γενικά για την ποιότητα ζωής, όπου οι διάφορες τέχνες μπορούν να καλλιεργήσουν την ευαισθησία και την κοινωνική αισθητική ως πλαίσιο πολιτισμού και ως προϋπόθεση υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο παίρνει ουσιαστικό περιεχόμενο, ο ελεύθερος χρόνος .

Βασική υπόθεση εργασίας του σχεδιασμού των υπηρεσιών πολιτισμού είναι η παραδοχή πως οι σύγχρονες τεχνολογίες και ιδιαίτερα εκείνες της τηλεματικής μπορούν να προσφέρουν νέες δυνατότητες επικοινωνίας και συμμετοχής στα ζητήματα πολιτισμού συνεισφέροντας στην εξεύρεση λύσεων, εφόσον στηριχθούν και συνδυαστούν κατάλληλα με την Ελληνική πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά, τις παραδόσεις και αξίες.

Στα αρχαία Ασκληπιεία το φυσικό περιβάλλον ήταν αλληλένδετο με την τέχνη, και η μίξη αυτή έμοιαζε απόλυτα φυσιολογική. Στον 20ο αιώνα όμως η τεχνολογία θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρό βοήθημα σε ένα Ασκληπιείο πάρκο χωρίς βέβαια να μειώνει την αξία της καθαρής τέχνης ως μέσο θεραπείας και βελτίωσης της ποιότητας ζωής.

Ο πολιτισμός παραμένει ο καταλυτικός παράγοντας ποιότητας και δομικό στοιχείο ενός Ασκληπιείου Πάρκου. Η τέχνη εξάλλου θα πρέπει να αποτελεί θεμελιώδες συστατικό του πολιτισμού, αλλά με μια δυναμική παρουσία στο χώρο και όχι μόνο με την μορφή δραστηριοτήτων που απλά θα συνοδεύουν ευχάριστα κάποιες άλλες δραστηριότητες και πρωτοβουλίες στο χώρο.

Αυτό που πραγματικά επιθυμεί η Ομάδα πολιτισμού να υλοποιηθεί είναι η εξισορρόπηση του «παλιού» και του «νέου», δηλαδή η δημιουργική μίξη της παραδοσιακής τέχνης με τις νέες μορφές και εκφράσεις της τεχνολογίας.

Τα σύγχρονα Ασκληπιεία συνεπώς θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ιδανικές περιοχές για την ανάπτυξη μιας σειράς υπηρεσιών.

Οι υπηρεσίες αφορούν:

·         Ενημέρωση

• Πληροφόρηση
• Τέχνες
• Αθλητισμό
• Εκπαίδευση και Παιδεία
• Κοινωνική συμπεριφορά

 

Προφανώς όλες οι προαναφερθείσες υπηρεσίες τροφοδοτούν η μια την άλλη και βρίσκονται σε συνεχή συν-εργασία και διείσδυση. Παρουσίαση του περιεχομένου των υπηρεσιών γίνεται στο τμήμα  2.3.1  του αναλυτικού κειμένου της Μελέτης.  

 

 

Υποδείξεις ειδικών για τις υπηρεσίες πολιτισμού

 

Η τρίτη προσέγγιση που ακολούθησε η Ομάδα Πολιτισμού προκειμένου να διαμορφώσει μια όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική εικόνα για το είδος των υπηρεσιών πολιτισμού που πρέπει να προσφέρονται σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο ήταν η αναζήτηση και η καταγραφή των απόψεων των ειδικών του χώρου. 

Υποχρέωση της  Ομάδας ήταν η αναζήτηση των απόψεων δέκα ειδικών. Ωστόσο έγινε προσπάθεια να αναζητηθούν όσο το δυνατόν περισσότερες απόψεις προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία διατύπωσης περισσότερων προτάσεων σε επιμέρους τομείς. Συνολικά ανταποκρίθηκαν 12 ειδικοί.

 

Ως μέσο επικοινωνίας και καταγραφής των απόψεων των ειδικών χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο αποτελείται από τρία μέρη:

Α) Ένα ενημερωτικό-εισαγωγικό με σκοπό να διασαφηνίσει το είδος των υποδείξεων που απαιτούνται από τους ειδικούς

Β) Ένα μέρος που χωρίζει τις πολιτισμικές δραστηριότητες σε κατηγορίες και μπορεί να συμπληρωθεί ανάλογα με την ειδικότητα του εκάστοτε ειδικού

Γ) Ένα μέρος που αφορά τους τομείς Ενημέρωση / Παραστάσεις / Ομάδες Εργασίες που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα την Ομάδα.

 

Το Ερωτηματολόγιο παρατίθεται στο παράρτημα V του Πολιτισμού.

 

Παράλληλα με το Ερωτηματολόγιο διατέθηκε στους ειδικούς ένα κείμενο του Επιστημονικού Συμβούλου της Ομάδας, Θόδωρου Παπαδημητρίου το οποίο είχε ως σκοπό να διευκολύνει τον προσανατολισμό ως προς τους σκοπούς της έρευνας και την ιδέα του «Ασκληπιείου Πάρκου» (παράρτημα VΙ του Πολιτισμού). Πλήρη ενημέρωση για το θέμα μπορεί να λάβει κανείς επισκεπτόμενος την ηλεκτρονική διεύθυνση που αφορά το «Ασκληπιείο Πάρκο» της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (http://asclepieion.mpl.uoa.gr)

Κατόπιν συνεννόησης  οι συνεντεύξεις μαγνητοφωνήθηκαν για την διευκόλυνση της έρευνας. Μετά τη συνέντευξη οι απόψεις του ειδικού καταγράφηκαν. Σημειώνουμε στο σημείο αυτό ότι τα κείμενα θα παραμείνουν στα αρχεία της Μελέτης και θα είναι δυνατό να δημοσιοποιηθούν μόνο κατόπιν εγκρίσεως του ειδικού.

Οι απόψεις των ειδικών ταξινομήθηκαν με βάση τις κατηγορίες που ορίζονται στο ερωτηματολόγιο και ακολούθησε μια διαδικασία αξιολόγησης των απόψεων ώστε να εξαχθούν οι τελικές υποδείξεις.

 

Οι υπηρεσίες που υπεδείχθησαν είναι οι ακόλουθες:

 

• Αθλητικών Δραστηριοτήτων
• Δραστηριότητες Τεχνών
• Δραστηριότητες Ενημέρωσης
• Παραστάσεις (performingarts)
• Ομάδες εργασίας (workshops)

 

Έρευνα στο Διαδίκτυο

 

Εκτεταμένη έρευνα στο Διαδίκτυο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν εφαρμογές σαν αυτή του Ασκληπιείου Πάρκου. Παρατηρείται ωστόσο ένα έντονο ενδιαφέρον για την αναβάθμιση των χώρων όπου παρέχονται υπηρεσίες υγείας και την βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών αυτών.

 

Εντοπίστηκαν διευθύνσεις στο Internet που παρουσιάζουν εφαρμογές θεραπείας μέσω της τέχνης (Art Therapy), καθώς και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που έχουν γίνει στο χώρο των νοσοκομείων, οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση συνεχίζεται με καλύτερα αποτελέσματα, καθώς οι διευθύνσεις αυτές παρέχουν εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες για το σκοπό αυτής της Μελέτης, αλλά και χρήσιμες διασυνδέσεις με φορείς με ανάλογη δράση στο εξωτερικό.

 

Αναλυτική παρουσίαση γίνεται στο τμήμα 2.3.1.3 του αναλυτικού κειμένου της Μελέτης.

 

 

 

2.3.2        Σχεδιασμός Υπηρεσιών

 

Ο αρχικός σχεδιασμός των Υπηρεσιών Πολιτισμού που είναι κατάλληλες να προσφέρονται σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο, μπορεί να βασιστεί στο υπόδειγμα που χρησιμοποιείται και για το σχεδιασμό των υπηρεσιών Υγείας. Το υπόδειγμα σχεδιασμού παρατίθεται αμέσως μετά.

 

 

Πίνακας 16. Βασικές Παράμετροι Σχεδιασμού Υπηρεσιών Πολιτισμού για ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο

 

 

Η Ομάδα Πολιτισμού υποστηρίζει πώς οι προτάσεις υπηρεσιών πολιτισμού πρέπει να υλοποιηθούν στα πλαίσια ενός σύγχρονου Ασκληπιείου Πάρκου σταδιακά. Για το σκοπό αυτό η Ομάδα Πολιτισμού ακολούθησε μια μεθοδολογία αξιολόγησης των 6 υπηρεσιών που αρχικά είχαν προταθεί με στόχο την καταγραφή των πιο απαραίτητων εξ αυτών που αρχικά θα πρέπει να υλοποιηθούν.

Η μεθοδολογία αξιολόγησης στηρίζεται σε 4 βασικά κριτήρια τα οποία εξετάζουμε σε συνάρτηση με τις 6 υπηρεσίες. Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι:

A.      Εναρμόνιση της υπηρεσίας με το χώρο του Ασκληπιείου Πάρκου

B.       Άμεση προσέλκυση του ενδιαφέροντος του κοινού καθιστώντας το Ασκληπιείο Πάρκο πόλο έλξης επισκεπτών

C.      Εύκολη πρόσβαση σε υλικό μέσω δημοσίων φορέων ή χορηγιών

D.      Άμεση έναρξη λειτουργίας της υπηρεσίας με βάση το υπάρχον βασικό προσωπικό χωρίς την χρήση επιπλέον εξειδικευμένου προσωπικού

 

Ακολούθως, η κάθε υπηρεσία βαθμολογείται με μια κλίμακα από 1-3. Οι βαθμοί 1-3 εξηγούνται στον ακόλουθο πίνακα με βάση τα 4 παραπάνω κριτήρια. Δίνεται μια διαφορετική διάσταση για κάθε βαθμό ανάλογα με την ουσία του κάθε κριτηρίου αξιολόγησης.

 

 

Πίνακας 17. Κριτήρια αξιολόγησης για την επιλογή Υπηρεσιών Πολιτισμού

 

 

Τέλος, με βάση την παραπάνω διαδικασία, αξιολογούνται οι 6 προτεινόμενες υπηρεσίες. Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.

 

 

Πίνακας 18.Αποτελέσματα αξιολόγησης προτεινομένων Υπηρεσιών Πολιτισμού

 

Σύμφωνα με τον πίνακα και την μεθοδολογία αξιολόγησης, οι υπηρεσίες που προτείνονται να υλοποιηθούν σε αρχικό στάδιο στα πλαίσια του Ασκληπιείου Πάρκου είναι η Υπηρεσία Ενημέρωσης, η Υπηρεσία Αθλητισμού και η Υπηρεσία Τεχνών.

 

 

 

 

Κεφαλαιο 3: Προτάσεις

 

Το Κεφάλαιο 3 περιλαμβάνει τρία τμήματα. Το πρώτο 3.1 καλύπτει τα συμπεράσματα της Μελέτης ‘Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών’ και εξειδικεύεται στην ειδική περίπτωση του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’. Έχει καταβληθεί προσπάθεια ώστε οι προτάσεις και τα συμπεράσματα να έχουν μορφή κατάλληλη για να αποτελέσουν το υπόβαθρο, επί του οποίου μπορεί να στηριχθεί ο τελικός σχεδιασμός και η υλοποίηση υπηρεσιών υγείας και πολιτισμού που θα παρέχονται με τη βοήθεια τηλεματικών τεχνολογιών.

 

Το δεύτερο τμήμα του Κεφαλαίου (3.2), ασχολείται με την υφιστάμενη νομοθεσία σε θέματα χωροταξίας και την επισήμανση στοιχείων της που μπορούν να αξιοποιηθούν προκειμένου να αρχίσει η άμεση υλοποίηση ενός σύγχρονου Ασκληπιείου, στη περιοχή που χαρακτηρίζεται ως το ‘Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών’. Η ανάλυση γίνεται στα πλαίσια συμβατικής υποχρέωσης της μελέτης.

 

Στο τμήμα 3.2 επίσης σχολιάζεται το περιεχόμενο του ερευνητικού προγράμματος ‘Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί’ που ανέθεσε ο ΟΡΣΑ στο ΕΜΠ (Ομάδα Καθ. Ι. Πολύζου). Ο σχολιασμός στηρίζεται στις πάγιες θέσεις του Σωματείου ‘Φίλοι Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, και έγινε επισήμως γνωστός στον ΟΡΣΑ, κατόπιν της προσκλήσεως για τη διατύπωση σχολίων που απηύθυνε ο ΟΡΣΑ στον Αν. Καθ. του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Δημήτριο Σωτηρίου.

 

Το τρίτο τμήμα (3.3) του Κεφαλαίου αφορά την προσαρμογή των συμπερασμάτων της Μελέτης σε ένα οποιοδήποτε σύγχρονο Ασκληπιείο. Στο βασικό αυτό υπόβαθρο, οι αρμόδιοι θα μπορούν να προσθέσουν θέματα και εκφάνσεις που αφορούν τη τοπική διαρθρωτική, επιστημονική και πολιτιστική ταυτότητα. Με τον τρόπο αυτό κάθε σύγχρονο Ασκληπιείο θα δημιουργηθεί επί μιας σταθερής υποδομής, ενώ παράλληλα μπορεί να διαφοροποιηθεί από όλα τα άλλα, με προφανώς θετικά αποτελέσματα. Βασική επίσης υπόθεση είναι ότι το μέγεθος του σύγχρονου Ασκληπιείου θα είναι μικρό.

 

Το τέταρτο τμήμα (3.4) του Κεφαλαίου αφορά τις διεργασίες για την υλοποίηση του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών.  Η περίπτωση των σύγχρονων Ασκληπιείων καλύπτεται επίσης από την προσέγγιση αυτή, ωστόσο οι μηχανισμοί θα πρέπει να είναι πλέον ευέλικτοι και μικρότερης κλίμακας.

 

Συνολικά το περιεχόμενο του Κεφαλαίου 3 αντιμετωπίζεται ως παράθεση ρεαλιστικών προτάσεων οι οποίες μπορεί να αποτελέσουν τη βάση ενός ευρύτερου διαλόγου, προκειμένου να διαμορφωθούν οι καλύτερες δυνατές προσεγγίσεις και όχι ως προσπάθεια προώθησης ή επιβολής συγκεκριμένων απόψεων.

 

 

 

3.1 Προτάσεις για το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών

 

Ένα σύγχρονο Ασκληπιείο μπορεί να δημιουργηθεί σε οποιαδήποτε πόλη της Ελλάδας ή του εξωτερικού. Είναι σκόπιμο το Ασκληπιείο να περιλαμβάνει μια τουλάχιστον ιατρική μονάδα. Η ύπαρξη της μονάδας θα εξασφαλίσει τον επιστημονικό χαρακτήρα του πάρκου και θα δημιουργεί θετική εικόνα στους πολίτες. Ωστόσο μπορούν να διαμορφωθούν και Ασκληπιεία χωρίς τις προηγούμενες προϋποθέσεις. Για παράδειγμα σε βόρειες χώρες όπου οι καιρικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές, οι υπηρεσίες ενός σύγχρονου Ασκληπιείου θα μπορούν να προσφέρονται σε ένα σχολείο, ένα αθλητικό κέντρο κλπ.

 

Στο Ασκληπιείο θα προσφέρονται υπηρεσίες Υγείας και Πολιτισμού, αξιοποιώντας της σύγχρονες τηλεματικές τεχνολογίες. Κατά συνέπεια ο χώρος στον οποίο θα δημιουργηθεί το Ασκληπιείο θα πρέπει να διαθέτει τηλεματική υποδομή. Τα χαρακτηριστικά της υποδομής αυτής θα αναφερθούν στο τμήμα ‘Δίκτυο’ (3.1.3). 

 

Μια άλλη ενδιαφέρουσα προσέγγιση είναι η δημιουργία ενός εικονικού Ασκληπιείου, προκειμένου να δοκιμαστούν οι υπηρεσίες που θα δημιουργηθούν, με τη βοήθεια του Διαδικτύου. Στοιχεία για τη προσέγγιση αυτή παρατίθενται στo τμήμα 3.1.4 του Κεφαλαίου αυτού.

 

 

 

3.1.1 Υπηρεσίες Υγείας

 

Οι σύγχρονες αντιλήψεις για την υγεία και την πρόνοια, όπως εκφράζονται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας[4] [69], δεν βρίσκουν την καλύτερη δυνατή υλοποίησή τους στις παρεχόμενες σήμερα ανά τον κόσμο ιατρικές υπηρεσίες. Τα σχετικά προβλήματα στην Ελλάδα είναι ακόμη πιο περίπλοκα. Η αναντιστοιχία μεταξύ ιατρικών υπηρεσιών και υπηρεσιών φροντίδας υγείας είναι εμφανής.

 

Η αναζήτηση λύσεων προς την κατεύθυνση της παροχής υπηρεσιών υγείας υψηλής ποιότητος σε όλους, δεν έχει μετασχηματιστεί ακόμη σε συγκεκριμένες στρατηγικές, παρά τα σημαντικά επιτεύγματα στους τομείς παροχής ιατρικών υπηρεσιών, σε Ευρωπαϊκές και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

 

Η πρόταση για την δημιουργία Σύγχρονων Ασκληπιείων όπου Υγεία και Πολιτισμός “θεραπεύονται” παράλληλα και αρμονικά, αποτελεί προσπάθεια εξευρέσεως ουσιαστικών λύσεων σε μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες σε θέματα υγείας. Στόχος είναι να προσφέρονται σε όλους και ιδιαίτερα σε όσους έχουν ανάγκη, υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας υψηλής ποιότητας.

 

Η Μελέτη ασχολήθηκε με τον σχεδιασμό ενός ευρέως φάσματος δραστηριοτήτων και υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας, οι οποίες θα αξιοποιούν τις σύγχρονες τηλεματικές τεχνολογίες και θα υποστηρίζονται από αυτές, στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Η υλοποίηση συγκεκριμένων εφαρμογών, θα πρέπει να γίνει σταδιακά, μέσω κατ’ αρχάς πιλοτικών εφαρμογών και σταδιακής ανάπτυξης, σε συνδυασμό με διαδικασίες συνεχούς αξιολόγησης και θετικής ανάδρασης.

 

Η δημιουργία και παροχή υπηρεσιών προϋποθέτει την ιεράρχηση των σχετικών δραστηριοτήτων και τον καθορισμό προτεραιοτήτων με βάση, τόσο  τις απαιτήσεις των χρηστών,  όσο και τους γενικότερους  στόχους που αφορούν τη δημιουργία Σύγχρονων Ασκληπιείων. Θα πρέπει να συζητηθούν προτάσεις για τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί προκειμένου να δημιουργηθούν σύγχρονες υποδομές που δεν υφίστανται σήμερα, την αναδιοργάνωση μονάδων, την αποδοχή και εφαρμογή νέων διαδικασιών και την εισαγωγή νέων μορφών διαχείρισης. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει και τη διατύπωση μιας συνολικής στρατηγικής για την εισαγωγή των καινοτομιών.

 

Κάτω από το γενικό τίτλο ‘Υγεία’, η Μελέτη ασχολήθηκε με το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την υλοποίηση δραστηριοτήτων και υπηρεσιών που θα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τομέων. Ειδικότερα η Μελέτη κατέληξε στις ακόλουθες υπηρεσίες:

 

·         Ενημέρωσης

·         Πληροφόρησης

·         Εκπαίδευσης

·         Προληπτικής Ιατρικής

·         Τηλεϊατρικής

·         Έρευνας

·         Παραπομπής

 

Το σύνολο αυτό των υπηρεσιών είναι ένα καλό σύνολο, που είναι σκόπιμο να προσφέρεται στους επισκέπτες ενός σύγχρονου Ασκληπιείου. Η υπηρεσία Παραπομπής δεν έχει αναλυθεί με την  μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τις υπόλοιπες, δεδομένου ότι οι προοπτικές δημιουργίας της είναι εξαιρετικά περιορισμένες στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, παρά την ιδιαίτερη σημασία της και των σημαντικών επιπτώσεων που μπορεί να έχει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ΕΣΥ.

 

Ασφαλώς εντός ενός σύγχρονου Ασκληπιείου πρέπει να προσφέρονται και ιατρικές υπηρεσίες. Ορισμένα από αυτά θα είναι σε θέση να προσφέρουν υπηρεσίες για την αντιμετώπιση ιατρικών περιστατικών οποιασδήποτε βαρύτητας (τριτοβάθμιο επίπεδο). Άλλα θα προσφέρουν υπηρεσίες σε δευτεροβάθμιο επίπεδο. Ωστόσο όλα τα Ασκληπιεία θα πρέπει να προσφέρουν υπηρεσίες σε  πρωτοβάθμιο επίπεδο.

 

Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί σήμερα το Εθνικό Σύστημα Υγείας αναγκάζει τους πολίτες και τους ασθενείς να χρησιμοποιούν το σύστημα με ‘ειδικό τρόπο’, προκειμένου να εξασφαλιστούν ικανοποιητικές συνθήκες αντιμετώπισης ιατρικών περιστατικών. Το πρόβλημα επιτείνεται από το γεγονός ότι απόφαση για την αντιμετώπιση ενός περιστατικού επαφίεται στον ασθενή και το περιβάλλον του, το οποίο συνήθως δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει τη κατάσταση. Αποτέλεσμα είναι η συρροή ασθενών και συνοδών στα εξωτερικά ιατρεία των τριτοβάθμιων κυρίως νοσοκομείων (πρώτη επιλογή και ακολουθούν τα δευτεροβάθμια νοσοκομεία και τέλος οι πρωτοβάθμιες μονάδες). Η κατάσταση αυτή σε συνδυασμό με την καθ’ όλο το εικοσιτετράωρο ελεύθερη και χωρίς έλεγχο πρόσβαση στις νοσοκομειακές μονάδες, δημιουργεί τεράστια προβλήματα λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητας. Το φιλελεύθερο εκ πρώτης όψεως σύστημα δεν εξασφαλίζει ωστόσο ικανοποιητικό επίπεδο υπηρεσιών [194,195].

 

Ο Νόμος 5219 του 1997 και ο παλαιότερος 2194 του 1994,  παρέχουν τα πλαίσια για την αναδιοργάνωση των ιατρικών υπηρεσιών. Σημαντική είναι επίσης η πρόβλεψη για την αναδιοργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Οι προβλέψεις των προαναφερθέντων Νόμων μπορούν να εφαρμοστούν πιλοτικά στη περίπτωση του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών και φυσικά στο περιβάλλον ορισμένων σύγχρονων Ασκληπιείων.

 

Χαρακτηριστικό της προσέγγισης επιλύσεως του προβλήματος της προσέλευσης μεγάλου αριθμού ασθενών στις νοσοκομειακές μονάδες χωρίς αποχρώντα λόγο, είναι ο διαχωρισμός των εξωτερικών ιατρείων (πρωτοβάθμιες μονάδες) από τις κύριες κτιριακές εγκαταστάσεις των νοσοκομείων. Η επικοινωνία μεταξύ των εξωτερικών ιατρείων και των νοσοκομείων για τις περιπτώσεις υποβοήθησης της διάγνωσης και της εισαγωγής των ασθενών θα γίνεται με τη βοήθεια τηλεματικών δικτύων και των αναλόγων υπηρεσιών (βλέπετε Τηλεϊατρική).

Η βέλτιστη διαχείριση των πόρων των νοσοκομειακών μονάδων, προς όφελος των ασθενών και περιορισμού των μη απαραιτήτων δαπανών, παραμένει ένα μεγάλο πρόβλημα και πρέπει να επιλυθεί ταχύτατα [196]. Οι πόροι περιλαμβάνουν τις διαγνωστικές συσκευές μεγάλης δαπάνης, τους ανθρώπινους πόρους, (αριθμός ειδικότητες, …), τις υπηρεσίες υποστήριξης (προμήθειες, τροφοδοσία, καθαριότητα, …) και τις βασικές υποδομές (ενέργεια, ασφάλεια, …). Τα θέματα αυτά δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν στη παρούσα μελέτη, αλλά θα πρέπει να περιληφθούν ως παράμετροι των στρατηγικών που θα διαμορφωθούν.  

 

 

Στα επόμενα περιγράφονται ορισμένα ειδικά χαρακτηριστικά των επί μέρους υπηρεσιών:

 

·       Ενημέρωσης για τις δραστηριότητες εντός του Ασκληπιείου

Η υπηρεσία αυτή αποσκοπεί στην πλήρη, ουσιαστική και επίσημη ενημέρωση για τις δραστηριότητες Υγείας και Πολιτισμού. Η ενημέρωση θα γίνεται με ηλεκτρονικά μέσα.

 

Η ενημέρωση των στοιχείων της σχετικής τράπεζας πληροφοριών θα πρέπει να γίνεται σχεδόν καθημερινά και πάντως μόλις προκύπτουν νέα στοιχεία για τις λειτουργίες των μονάδων του Ασκληπιείου και των υπηρεσιών που προσφέρονται. Η προϋπόθεση αυτή επιβάλει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τον τρόπο οργάνωσης και διαχείρισης των πληροφοριών αυτού του τύπου. Επιβάλλει επίσης την αξιοποίηση των πλέον πρόσφατων τεχνολογιών διαδικτύου, προκειμένου να παραμείνει στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα η σχετική δαπάνη.

 

 

·       Πληροφόρησης σε θέματα υγείας

Η πληροφόρηση επί θεμάτων υγείας του γενικού πληθυσμού και των ασθενών (αφορά όλες τις ηλικίες, ενώ  ιδιαίτερη ομάδα χρηστών θα είναι τα παιδιά) δεν έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα στον επιθυμητό βαθμό. Η ενημέρωση είναι μάλλον περιορισμένη και προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τα μέσα μαζικής ενημερώσεως, με τη μορφή ειδήσεων και σπανιότερα ανακοινώσεων των αρμοδίων φορέων. Στη πρώτη περίπτωση η επιστημονική ακρίβεια δεν μπορεί να ελεγχθεί και πολλές φορές τα κριτήρια επιλογής και ο τρόπος μεταδόσεως συντείνουν στη σύγχυση και την εύλογη ανησυχία των ενδιαφερομένων.

 

Το περιεχόμενο των υπηρεσιών πληροφόρησης θα πρέπει να ανατεθεί σε φορείς με επιστημονικό κύρος και ενασχόληση με το αντικείμενο και δυνατότητα χειρισμού των νέων τεχνολογικών μέσων.

 

Οι πληροφορίες που θα αντλούν οι πολίτες, ασθενείς ή μη, αναμένεται να υποβοηθήσουν και το κλινικό έργο των ιατρών και νοσηλευτών και να καλύψουν με ικανοποιητικό τρόπο μεγάλο μέρος των απαιτήσεων ασθενών και ατόμων του περιβάλλοντός των, που αναζητούν ουσιαστική και έγκυρη ενημέρωση. Η ενημέρωση των ατόμων αυτών σε πολλές περιπτώσεις λόγω των συνθηκών εργασίας, μπορεί να είναι ελλιπής, αποσπασματική και στις περισσότερες των περιπτώσεων μη αποτελεσματική.

 

Δραστηριότητες πληροφόρησης μπορούν επίσης να αφορούν και τους εκπαιδευόμενους σπουδαστές αλλά και τους επαγγελματίες. Προφανώς οι σχετικές προδιαγραφές είναι σημαντικά διαφορετικές και ασφαλώς αυστηρότερες.

 

Οι νέες τεχνολογίες και ο κατάλληλος εξοπλισμός μπορεί να βοηθήσει την πληροφόρηση και τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών και να συμβάλλει έτσι αποφασιστικά στην πρόληψη και το περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων των ασθενειών και τον περιορισμό των ατυχημάτων

 

 

·         εκπαίδευση - βασική ιατρική και νοσηλευτική

Σε ένα τυπικό Σύγχρονο Ασκληπιείο, δραστηριότητες βασικής ιατρικής και νοσηλευτικής εκπαίδευσης μπορούν να σχεδιαστούν ως δορυφορικές άλλων μεγαλυτέρων μονάδων, εκείνων δηλαδή που θα δημιουργηθούν με πυρήνες πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Οι δραστηριότητες αυτές θα πρέπει να υποστηρίζονται από σύγχρονες τηλεματικές τεχνολογίες και ίσως να μην είναι δυνατόν να επιτύχουν τα επίπεδα ποιότητας τα οποία απαιτούνται χωρίς τις τεχνολογίες αυτές.

 

 

·         εκπαίδευση - συνεχιζόμενη ιατρική

Υπηρεσίες τηλεκπαιδεύσεως μπορούν να οργανωθούν και να προσφερθούν σε μεγάλη κλίμακα, τόσο για τα άτομα που εργάζονται στις υπάρχουσες μονάδες, όσο και για άτομα που θα προσέρχονται στις εγκαταστάσεις ενός σύγχρονου Ασκληπιείου. Στην περίπτωση αυτή το Ασκληπιείο, μπορεί να λειτουργήσει ως σημαντικός τηλεματικός κόμβος στο παγκόσμιο δίκτυο παρομοίων δραστηριοτήτων.

 

Οι ίδιες υπηρεσίες (χάρις στην υποδομή που θα δημιουργηθεί εντός του Ασκληπιείου, μπορούν να προσφερθούν και σε κάθε ενδιαφερόμενο εκτός του Ασκληπιείου, με την προϋπόθεση της συνδέσεως του ενδιαφερομένου στο προβλεπόμενο τηλεματικό δίκτυο. Στην περίπτωση αυτή το Ασκληπιείο, μπορεί να λειτουργήσει ως σημαντικός τηλεματικός κόμβος σε ένα Ελληνικό δίκτυο παρομοίων δραστηριοτήτων.

 

Και στις δύο περιπτώσεις το Ασκληπιείο μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως σημείο παραγωγής, διάθεσης, διαχείρισης, συντήρησης και συνεχούς βελτιώσεως των σχετικών υπηρεσιών.

 

Υπηρεσίες Τηλεργασίας μπορούν και πρέπει κατά προτεραιότητα να οργανωθούν σχετικά με τα θέματα συνεχιζόμενης ιατρικής και νοσηλευτικής εκπαίδευσης, τομέας που δεν έχει αναπτυχθεί σε ικανοποιητικό βαθμό, όπως αυτός καθορίζεται διεθνώς, προκειμένου να εξασφαλίζεται τα επιθυμητό επίπεδο ποιότητος των παρεχομένων ιατρικών και νοσηλευτικών υπηρεσιών.

 

 

·       εκπαίδευση ασθενών

Ο τομέας της εκπαιδεύσεως των ασθενών, ιδιαίτερα για τις περιπτώσεις χρόνιων παθήσεων, αποτελεί ένα δυναμικά εξελισσόμενο τομέα. Η ανάπτυξή του αναμένεται να επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας. Οι εξελίξεις είναι αποτέλεσμα της διαθεσιμότητας και της αξιοποιήσεως των νέων τεχνολογιών, σε συνδυασμό με το συνεχώς βελτιούμενο εκπαιδευτικό επίπεδο και την αυξανόμενη αγοραστική δύναμη.

 

Το περιεχόμενο των τραπεζών πληροφοριών που μπορούν να  δημιουργηθούν, θα πρέπει να κατασκευάζεται, να ελέγχεται, να συντηρείται και να βελτιώνεται με την ευθύνη των κατά περίπτωση αρμοδίων επιστημονικών εταιρειών και των Ιατρικών Σχολών της χώρας. Οι διεθνείς τάσεις για τη διάθεση των πληροφοριών και του εκπαιδευτικού υλικού βασίζεται σε μεγάλο βαθμό διεθνώς στα ηλεκτρονικά μέσα,  χωρίς να αποκλείονται βέβαια και οι συμβατικοί τρόποι.

 

Προσπάθειες που αποσκοπούν στην ανάπτυξη δικτύων για την υποστήριξη συγκεκριμένων ομάδων ασθενών (π.χ. διαβητικών), μπορούν να έχουν πολύ θετικές επιπτώσεις, αρκεί να ενταχθούν στα πλαίσια μιας συνολικής στρατηγικής για την αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, με τη βοήθεια των τηλεματικών τεχνολογιών. Το περιβάλλον ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου μπορεί να αποτελέσει το κατάλληλο περιβάλλον για πιλοτικές εφαρμογές του τύπου αυτού.

 

 

·       προληπτική ιατρική

Από πολλά επίσημα χείλη έχουν διατυπωθεί επανειλημμένως απόψεις για την μη αποτελεσματικότητα του συστήματος προλήψεως και ελέγχου της καταστάσεως της υγείας, τόσο του γενικού πληθυσμού όσο και ειδικών ομάδων αυξημένου κινδύνου.

 

Η πρόληψη και οι έλεγχοι της κατάστασης της υγείας θα διευκολυνθούν αποφασιστικά με την εισαγωγή των ηλεκτρονικών ιατρικών φακέλων και των έξυπνων καρτών. Οι τεχνολογίες αυτές δεν έχουν κατορθώσει ακόμα να βρουν εφαρμογές στα πλαίσια του ΕΣΥ, σε αντίθεση με τα συμβαίνοντα στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στον ιδιωτικό τομέα υγείας.

 

Σημαντική αναμένεται να είναι η συμβολή στην προληπτική ιατρική των τεχνολογιών Υποβοήθησης Διάγνωσης. Το διεθνές ερευνητικό ενδιαφέρον έχει στραφεί στην ανάπτυξη μεθόδων δημιουργίας ιατρικών οδηγιών ικανών να αλληλεπιδρούν με εφαρμογές Ηλεκτρονικών Ιατρικών Φακέλων, να επεξεργάζονται τα δεδομένα των φακέλων των ασθενών και να παρέχουν  στο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό κατάλληλες συμβουλές [75, 48, 60, 61]. Οι συμβουλές αυτές μπορεί να αφορούν σε διαγνωστικές ή θεραπευτικές πράξεις, αλλά και στον εντοπισμό προδιαθεσικών παραγόντων συγκεκριμένων νόσων και στην σύσταση εφαρμογής κατάλληλων προληπτικών μέτρων [46, 47, 49, 50].

 

Η πρόληψη, εξάλλου, προϋποθέτει ενημέρωση βασισμένη σε κατάλληλες προδιαγραφές. Οι τεχνολογίες πολυμέσων, συμπεριλαμβανομένων του παγκόσμιου ιστού (WWW) και του Internet, εμφανίζονται να συμβάλλουν αποφασιστικά προς αυτή τη κατεύθυνση

 

 

·         παροχή υπηρεσιών σε άλλες μονάδες του ιδίου επιπέδου ή διαφορετικού επιπέδου  μέσω τηλεματικής (Τηλεϊατρική - εναλλακτικός όρος αν και λιγότερο ευρύς)

Η διαθεσιμότητα προηγμένων τηλεματικών δικτύων, θα επηρεάσει και τους τρόπους και τις συνθήκες εργασίας. Ιδιαίτερες επιπτώσεις αναμένονται για ειδικές κατηγορίες εργαζομένων ή και ατόμων αποκλεισμένων από τη σημερινή αγορά εργασίας, λόγω προβλημάτων υγείας και ειδικών αναγκών [27].

 

Είναι γεγονός ότι οι αρχικές προβλέψεις για ραγδαίες εξελίξεις εξ αιτίας της διαθεσιμότητας προηγμένων τηλεματικών υπηρεσιών δεν επαληθεύθηκαν {Programme AIM, 4^th Framework Programme, Commission of the European Union, 1991, 1994}. Ωστόσο τα τηλεματικά μέσα έχουν διευκολύνει την αναδιοργάνωση και ανάπτυξη πολλών τομέων και έχουν συμβάλλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην αύξηση της κινητικότητας διαφόρων κατηγοριών εργαζομένων. Έχουν επίσης δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ανάδειξη νέων αποδοτικών δραστηριοτήτων και την εκμετάλλευση ειδικών συνθηκών.

 

Η αξιοποίηση της νέας αυτής πραγματικότητας απαιτεί δεξιότητες και ικανότητες και προϋποθέτει ικανοποιητικό επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης.

 

Οι τομείς της υγείας και πρόνοιας έχουν και αυτοί επηρεαστεί στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης [38, 39, 41]. Η Ελλάδα, παρακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά μάλλον με διστακτικά και αβέβαια βήματα, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

 

Η λειτουργικότητα των νοσοκομειακών μονάδων μπορεί να βελτιωθεί και να πλησιάσει τα Ευρωπαϊκά πρότυπα σε σύντομο χρονικό διάστημα, εφόσον υιοθετηθεί η ευρεία εισαγωγή τηλεματικών τεχνολογιών. Παράλληλα μπορεί να καταστεί δυνατή η βελτίωση των υπηρεσιών προς τους ασθενείς με την τηλεματική υποστήριξη των μονάδων κάθε επιπέδου από τις ιεραρχικά ανώτερες. Η ευρεία εφαρμογή θα περιορίσει τις άσκοπες διακομιδές και φυσικά τις συνεπαγόμενες δαπάνες τόσο για το σύστημα όσο και τους πολίτες. 

 

 

·       έρευνα - επιστημονική και τεχνολογική

Η επιστημονική και τεχνολογική έρευνα στην Ελλάδα δεν έχει να επιδείξει σημαντικά αποτελέσματα. Ως αιτιολογία μπορεί να επικαλεστεί κανείς τη χαμηλή χρηματοδότηση και τους ατελείς μηχανισμούς υποστήριξης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δυνατότητα χρηματοδότησης πανεπιστημιακών μονάδων με τις διαδικασίες του ΠΔ 432 του 1981 (και των εν συνεχεία τροποποιήσεών του ως π.χ. ο Νόμος 1514 του 1985) αλλά όχι των μονάδων του ΕΣΥ[5]. Η κατάσταση αυτή αποτελεί ακόμα ένα λόγο εντάσεων μεταξύ των δύο κατηγοριών ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.

Πρόσθετος λόγος είναι οι περιορισμένες δυνατότητες πρόσβασης στις μεγάλες βιβλιογραφικές βάσεις και οι περιορισμένες δυνατότητες ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Και τα δύο αυτά θέματα μπορούν να επιλυθούν άμεσα και ικανοποιητικά.

 

 

Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι επίσης τα θέματα αγωγής και προαγωγής της υγείας.

 

Κατά ένα ορισμό ‘Αγωγή υγείας’ είναι η διαδικασία που χρησιμοποιεί προγραμματισμένες ευκαιρίες μάθησης, ώστε οι άνθρωποι (άτομα ή ομάδες) να αποφασίζουν και να ενεργούν για θέματα που επηρεάζουν την υγεία τους΄, και ΄Προαγωγή υγείας είναι η διαδικασία  που δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ελέγχουν και να βελτιώνουν την υγεία τους [93].

 

Και οι δύο ορισμοί αναφέρονται σε δραστηριότητες που αποσκοπούν στη βελτίωση και τον έλεγχο της υγείας, με μοχλό τη διαφοροποίηση της συμπεριφοράς που υιοθετεί ο άνθρωπος και την ανάληψη ουσιαστικού ρόλου και ευθύνης.

 

Οι προτεραιότητες για την προαγωγή της Υγείας κατά τον 21 αιώνα, σύμφωνα με τη διακήρυξη της Τζακάρτα,  είναι:

·         η προώθηση της κοινωνικής ευθύνης για την υγεία

·         η εδραίωση και διεύρυνση συνεργασιών για την υγεία

·         η αύξηση της δυναμικότητας της κοινότητας και η ενδυνάμωση του ατόμου

·         η εξασφάλιση υποδομής για την προαγωγή της υγείας

·         η αύξηση των επενδύσεων για την ανάπτυξη της υγείας

 

Οι στόχοι αυτοί βρίσκονται σε συμφωνία με τις αρχές επί των οποίων βασίζονται τα Σύγχρονα Ασκληπιεία, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν και ως ένα ιδιαίτερο περιβάλλον - υποδομή  για την ανάπτυξη σχετικών δραστηριοτήτων [6, 37, και τμήματα  2.2.3.3 και 2.2.3.4]

 

Η Μελέτη δεν κάλυψε τα θέματα αυτά δεδομένου ότι δεν προσφέρονται σε πρώτη τουλάχιστον φάση προς αξιοποίηση μέσω τηλεματικών τεχνολογιών. Προτείνεται όμως να αναζητηθούν (σε επόμενη φάση) τρόποι διευκόλυνσης των σχετικών δραστηριοτήτων, αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες που προσφέρουν τα τηλεματικά δίκτυα. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί συνεργασία με φορείς όπως  η Ελληνική Εταιρεία Προαγωγής και Αγωγής της Υγείας και το Πρόγραμμα Υγιών Πόλεων της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (http://www.who.dk/healthy-cities/). Ωστόσο τα θέματα της αγωγής και προαγωγής της υγείας καλύπτονται ως ένα βαθμό από τις υπηρεσίες Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης και Προληπτικής Ιατρικής, που περιγράφονται στη παρούσα Μελέτη.

 

 

 

3.1.2 Υπηρεσίες Πολιτισμού

 

Οι προτάσεις για τον Πολιτισμό θεμελιώνονται σε βασικούς άξονες ποιότητας για το Φυσικό περιβάλλον, το αστικό περιβάλλον και γενικά για την ποιότητα ζωής, όπου οι διάφορες τέχνες μπορεί να καλλιεργήσουν την ευαισθησία και την κοινωνική αισθητική ως πλαίσιο πολιτισμού και ως προϋπόθεση υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο παίρνει ουσιαστικό περιεχόμενο, ο ελεύθερος χρόνος.

 

Βασική υπόθεση εργασίας του σχεδιασμού των υπηρεσιών πολιτισμού είναι η παραδοχή πως οι σύγχρονες τεχνολογίες και ιδιαίτερα εκείνες της τηλεματικής μπορούν να προσφέρουν νέες δυνατότητες επικοινωνίας και συμμετοχής στα ζητήματα πολιτισμού συνεισφέροντας στην εξεύρεση λύσεων, εφόσον στηριχθούν και  συνδυαστούν κατάλληλα με την Ελληνική πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά,  τις παραδόσεις και αξίες. Φυσικά δεν ενδείκνυνται όλες οι δραστηριότητες πολιτισμού για υποστήριξη από νέες τεχνολογίες και ιδιαίτερα τις τηλεματικές, οι οποίες αποτελούν και το ιδιαίτερο σημείο αναφοράς της παρούσας Μελέτης.

Τα σύγχρονα Ασκληπιεία συνεπώς θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ιδανικές περιοχές για την ανάπτυξη της ακόλουθης σειράς υπηρεσιών.

 

·         Ενημέρωσης

• Πληροφόρησης
• Τεχνών
• Αθλητισμού
• Εκπαίδευση και Παιδείας
• Κοινωνικής συμπεριφοράς

 

Προφανώς όλες οι προαναφερθείσες υπηρεσίες τροφοδοτούν η μια την άλλη και βρίσκονται σε συνεχή συν-εργασία και διείσδυση.

 

Η Μελέτη επικέντρωσε το ενδιαφέρον της σε τρεις από τις προαναφερθείσες υπηρεσίες, σύμφωνα με τις συμβατικές υποχρεώσεις. Οι τρεις υπηρεσίες που επιλέχτηκαν είναι αυτές της ενημέρωσης, του αθλητισμού και των τεχνών. Επεξηγούνται  αναλυτικότερα ως εξής:  

 

·         Ενημέρωσης των πολιτών και των επισκεπτών και σε θέματα πολιτισμού

Οι υπηρεσίες ενημέρωσης αφορούν την πληροφόρηση κάθε ενδιαφερομένου, για όλες τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εντός του πάρκου σε θέματα πολιτισμού.

 

Η ενημέρωση και πληροφόρηση αυτή μπορεί να γίνεται μέσω του διαδικτύου στις εισόδους του πάρκου, στα σημεία αναμονής του κοινού, σε επιλεγμένα σημεία προβολής και δραστηριοτήτων εντός του πάρκου. Χάρις στις σύγχρονες τηλεματικές τεχνολογίες η ενημέρωση μπορεί, με σχεδόν μηδενική πρόσθετη επιβάρυνση, να προσφέρεται στους πολίτες ανεξάρτητα από το σημείο δραστηριοτήτων στο οποίο βρίσκονται. Οι αναδυόμενες υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας θα εξασφαλίσουν ουσιαστικά την πρόσβαση στις υπηρεσίες αυτές από οποιοδήποτε σημείο

 

 

·         Αθλητισμού

Ο αθλητισμός έχει άμεση σχέση με την υγεία. Χρησιμοποιείται ευρύτατα για την αποκατάσταση και την θεραπεία . Άλλωστε η απουσία επαρκούς κίνησης είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία τα οποία διαμορφώνουν υπόβαθρο για την εμφάνιση νοσηρών καταστάσεων. Φυσικά εκείνο στο οποίο αναφέρεται η παρούσα Μελέτη είναι οι ήπιες μορφές άθλησης και αθλητισμού, οι οποίες ενδιαφέρουν το άτομο ως απαραίτητου στοιχείου της καλής φυσικής του κατάστασης και συνολικής του ευεξίας.

 

Ο αθλητισμός μπορεί επίσης να θεωρηθεί και ως όχημα για την ανάπτυξη των τεχνών και ειδικότερα των performing arts {σημείωση: χρησιμοποιείται ο Αγγλικός όρος, διότι δυστυχώς δεν υπάρχει αντίστοιχος όρος στην Ελληνική γλώσσα, με ευρεία αποδοχή}. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η ρυθμική γυμναστική και η συγχρονική κολύμβηση.

 

Προφανώς σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο δεν έχουν θέση οι εκφάνσεις του αθλητισμού που αφορούν τη μαζική θέαση δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων, αλλά και κάθε άλλης δραστηριότητας που δεν θα σέβεται τις άλλες δραστηριότητες εντός των Ασκληπιείων, όπως είναι το περιβάλλον, ο σεβασμός προς τους υποφέροντες και στους αναζητούντες γαλήνη και επαφή με το φυσικό περιβάλλον και τους συνανθρώπους.

 

Οι μετρήσεις για την διαπίστωση τόσο της καλής κατάστασης της υγείας όσο και των δυνατοτήτων για την βελτίωση επιδόσεων, μπορεί να γίνεται με ηλεκτρονικά και τηλεματικά  μέσα.

 

 

·         Τεχνών

Οι υπηρεσίες που προβλέπονται για τις Τέχνες περιλαμβάνουν τις ενότητες έκφρασης:

Ø       Λόγος

Ø       Εικαστικές Τέχνες  (Ζωγραφική, Γλυπτική, Αρχιτεκτονική, Περιβάλλον)

Ø       Performing Arts (Θέατρο, Χορός, Κινηματογράφος κ.α.)

Ø       Μουσική

 

Σε όλες αυτές τις ενότητες οι νέες τεχνολογίες δίνουν καινούριες δυνατότητες έκφρασης και επικοινωνίας, ενώ κάθε ενότητα ξεχωριστά έχει τους δικούς της όρους και τον τρόπο χρησιμοποίησης νέων τεχνολογιών. Αυτό το ζήτημα αποτελεί αντικείμενο έρευνας: Η σχέση των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων με κάθε μορφής τέχνης, καθώς κάθε Τέχνη έχει τα δικά της εκφραστικά μέσα και τον τρόπο έκφρασής της που δεν αντιστοιχούν στις εκφράσεις δια των τεχνολογικών μέσων επικοινωνίας. (π.χ. πραγματικός χώρος  σε αντιδιαστολή προς τον εικονικό χώρο).

 

Σε αυτό το σημείο βρίσκεται το ενδιαφέρον και  η ιδιαιτερότητα του εγχειρήματος των σύγχρονων Ασκληπιείων, καθώς το φυσικό και τεχνητό περιβάλλον του Πάρκου θα βρίσκεται σε διαρκή διαλεκτική σχέση με την το τεχνολογικό περιβάλλον.

 

 

Οι υπόλοιπες υπηρεσίες  δεν αναλύθηκαν. Ωστόσο  είναι σκόπιμο να αποτελέσουν αντικείμενο ανάλυσης και διατύπωσης των σχετικών προδιαγραφών τους σε επόμενη φάση. Για λόγους πληρότητας και διευκόλυνσης του μελλοντικού έργου, παρατίθενται στο σημείο αυτό, διευκρινιστικές πληροφορίες.

 

 

·         Πληροφόρησης

Οι υπηρεσίες πληροφόρησης αφορούν σε θέματα πολιτισμού αλλά έχουν επιστημονικό περιεχόμενο. Η αναζήτηση και η παροχή των υπηρεσιών αυτών διευκολύνονται με την ύπαρξη και την αποτελεσματική λειτουργία των υπηρεσιών ενημέρωσης. Οι υπηρεσίες πληροφόρησης μπορούν βέβαια να αναπτυχθούν και αυτοτελώς.

 

Στόχος των υπηρεσιών αυτών είναι η ενδυνάμωση του πολίτη (ανεξαρτήτως ηλικίας) να αποκτήσει έγκυρη πληροφόρηση, στα θέματα τα οποία θα εντάσσονται στο θεματολόγιο της υπηρεσίας. Πρόνοια θα πρέπει να λαμβάνεται για τη χρήση μεθόδων οι οποίες προσφέρονται τόσο για τη κατανόηση του θέματος όσο και την δυνατότητα απόκτησης γνώσεων.

 

Στις προδιαγραφές των υπηρεσιών αυτών είναι πολύ σημαντικό να περιλαμβάνονται παράγοντες που εξασφαλίζουν την παροχή των υπηρεσιών σε συνεχή βάση και από σημεία τα οποία διευκολύνουν τους πολίτες.

 

Προφανώς οι υπηρεσίες πληροφόρησης σε θέματα πολιτισμού, είναι το πρώτο βήμα στη προσπάθεια του πολίτη για διεύρυνση των οριζόντων της παιδείας του.

 

Το περιεχόμενο των υπηρεσιών αυτών μπορεί να έχει εξαιρετικά ευρύ φάσμα, τόσο από απόψεως θεματολογίου όσο και από απόψεως εμβάθυνσης στο αντικείμενο. Οι υπηρεσίες προφανώς θα διευρύνονται και θα γίνονται περισσότερο αποτελεσματικές με τον χρόνο.

 

 

 

·         Εκπαίδευσης και Παιδείας

Η εκπαίδευση και ιδιαίτερα η παιδεία πρέπει να βρει το ιδανικό περιβάλλον σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο. Ενώ οι δραστηριότητες και οι ευκαιρίες εκπαίδευσης είναι εκτεταμένες και καλύπτονται επαρκώς από το υπάρχον σύστημα (με σημαντική εξαίρεση τις δυνατότητες συνεχιζόμενης και διαρκούς εκπαίδευσης), δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς το ίδιο για τις δραστηριότητες που οδηγούν σε καλύτερη παιδεία ή στην διεύρυνσή της. Αυτό είναι αυτονόητο γιατί οι διεργασίες παιδείας είναι ατέρμονες, πρέπει συνεχώς να εμπλουτίζονται και να δίνεται η ευκαιρία συμμετοχής σε οποιαδήποτε στιγμή επιθυμούν οι πολίτες. Φυσικά και οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ειδικά για τα θέματα πολιτισμού (οι οποίες σήμερα καλύπτονται κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα), μπορούν και πρέπει να βρουν πρόσφορο έδαφος σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο.

 

Η αξιοποίηση των τηλεματικών τεχνολογιών μπορούν να δημιουργήσουν ένα ιδιαίτερα ελκυστικό περιβάλλον, το οποίο θα ανταποκρίνεται στιες απαιτήσεις των καιρών και των πολιτών. Βασικός βέβαια στόχος είναι πάντοτε η συμμετοχή στη δημιουργία και στη δημιουργική απασχόληση και η έγκυρη πληροφόρηση και όχι η απλή επίσκεψη, η ενημέρωση ή η θέαση.

 

 

·         Κοινωνικής Συμπεριφοράς

Τα σύγχρονα Ασκληπιεία φιλοδοξούν να είναι χώροι όπου πρέπει να αναδειχθούν, εκτός των θεμάτων της υγείας και του πολιτισμού (κατ’ εξοχή δραστηριότητες που αφορούν τα άτομα), και σε χώρους κοινωνικής συναναστροφής και ανάδειξης της κοινωνικής αλληλεγγύης, προς κάθε άτομο που δοκιμάζεται και βρίσκεται σε μειονεκτική θέση, για μικρά, μεγάλα ή παρατεταμένα χρονικά διαστήματα. Άλλωστε αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά μεταξύ των προσεγγίσεων των ‘έξυπνων’ σπιτιών ή χώρων εργασίας και του ‘Κινήματος για τα Σύγχρονα Ασκληπιεία’[6] . Η πρώτη προσέγγιση ενθαρρύνεται από τις πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις και έχουν ήδη δρομολογηθεί σημαντικές δραστηριότητες (υπηρεσίες υγείας μέσω του διαδικτύου, ηλεκτρονικό εμπόριο, εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε πραγματικό χρόνο εξ αποστάσεως, ψηφιακή τηλεόραση κλπ.). Η δεύτερη αναζητεί σταθερό υπόβαθρο στήριξης και βρίσκεται στα αρχικά στάδιά της.

 

Οι σχετικές δραστηριότητες μπορεί να είναι αποτελέσματα τόσο του στρατηγικού σχεδιασμού κυβερνητικών φορέων, όσο και επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.

 

Οι τηλεματικές τεχνολογίες δεν είναι άμεσα αξιοποιήσιμες για την βελτίωση της κοινωνικής συμπεριφοράς. Πρέπει ωστόσο να ληφθεί πρόνοια για την αντιμετώπιση είτε των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων σε άτομα ή ομάδες που δεν είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις τεχνολογίες (αδυναμία πρόσβασης λόγω οικονομικής αδυναμίας ή μη επαρκούς εκπαίδευσης), αλλά και να δοθούν οι δυνατότητες συμμετοχής και αξιοποίησής τους, από κάθε άτομο που ενδιαφέρεται ή έχει τις νέες ικανότητες που απαιτούνται.

 

Προφανώς ο συνδυασμός συμμετοχής στα σύγχρονα δρώμενα με τη βοήθεια των τηλεματικών τεχνολογιών και η κοινωνική αλληλεπίδραση, με τη βοήθεια των συμβατικών διαδικασιών συμμετοχής που αξιοποιούνται μέχρι σήμερα, προσφέρουν το πλέον ενδεδειγμένο σχήμα υποστήριξης και ενδυνάμωσης του πολίτη.

 

Τα σύγχρονα Ασκληπιεία είναι χώροι που θα πρέπει να διευκολύνουν την απασχόληση, τη συμμετοχή και να αναδεικνύουν τις θετικές συμπεριφορές και σχέσεις μεταξύ των πολιτών και μεταξύ του ‘κοινωνικού συστήματος’ και των πολιτών.

3.1.3 Τηλεματικό Δίκτυο

 

Κάθε Σύγχρονο Ασκληπιείο Πάρκο, είναι απαραίτητο να διαθέτει σύγχρονο τηλεματικό δίκτυο υψηλών προδιαγραφών. Το δίκτυο θα πρέπει να είναι σε θέση να καλύψει τις επικοινωνιακές ανάγκες που αφορούν τις υπηρεσίες Υγείας και Πολιτισμού, οι οποίες θα προσφέρονται στους επισκέπτες και εργαζόμενους του πάρκου. Το πλέγμα των υπηρεσιών καθώς και οι σχετικές προδιαγραφές παροχής, διαχείρισης και ποιότητας αποτέλεσαν τον οδηγό στην μελέτη σχεδιασμού του δικτύου.

 

Η εφαρμογή των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνιών στον χώρο της Υγείας μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην ιατρική φροντίδα των ασθενών, τις εκπαιδευτικές διεργασίες (ανεξαρτήτως επιπέδου) και την ανάπτυξη των επιστημών και της τεχνολογίας. Οι τηλεματικές τεχνολογίες μπορούν να αξιοποιηθούν για την προώθηση ενός ενιαίου ολοκληρωμένου συστήματος Υγείας και Πρόνοιας καθώς και για την βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

 

Οι προκλήσεις στον χώρο της Υγείας δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς πρόσβαση σε πληροφορίες μεγάλου όγκου και ελεγμένης ποιότητας. Οι εφαρμογές των τηλεματικών υπηρεσιών στον χώρο της Υγείας αναμένεται να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα ελέγχου ή/και μείωσης των δαπανών, βελτίωσης της ποιότητας και υποστήριξης της φροντίδας υγείας.

 

Ο κύριος στόχος της χρήσης της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι η ενδυνάμωση και η βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η εισαγωγή των προηγμένων τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας στον χώρο του Πολιτισμού είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την μελλοντική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων και των διεργασιών εφαρμογής και αξιολόγησης των τεχνολογιών. Υπάρχει ήδη πληθώρα τεχνολογιών οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν, όπως για παράδειγμα ο σχεδιασμός υπηρεσιών Πολιτισμού με προηγμένες τεχνικές εικονικής πραγματικότητας και προσομοίωση. Οι τεχνικές αυτές λειτουργούν σε πραγματικό χρόνο και επιτρέπουν αλληλεπίδραση με τον χρήστη.

 

Από τα παραπάνω αλλά και με βάση την πλούσια εμπειρία της Ομάδας Δικτύου της Μελέτης σε παρόμοια σύγχρονα και πολυποίκιλα, ως προς τις υπολογιστικές τους ανάγκες, δικτυακά περιβάλλοντα, μπορούν να εξαχθούν τα ακόλουθα συμπεράσματα σχετικά με τις ανάγκες του εσωτερικού τηλεπικοινωνιακού  συστήματος του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών:

 

·         Οι απλοί χρήστες χρειάζονται ένα αφιερωμένο «δικτυακό κανάλι» ρυθμού κίνησης από 10 Mbps ή 100 Mbps (σε προοπτική 5ετίας) ο καθένας, τεχνολογίας Ethernet (IEEE 802.3).

·         Απαιτητικοί σε δικτυακή απόδοση χρήστες, ή συσκευές που παίζουν το ρόλο των «τοπικών εξυπηρετητών»  χρειάζονται «αφιερωμένο κανάλι» 100 Mbps τεχνολογίας Fast Ethernet - IEEE 802.u ή 1 Gbps τεχνολογίας Gigabit Ethernet – IEEE 802.1z (σε προοπτική 5ετίας).

·         Κεντρικοί εξυπηρετητές και ενεργές συσκευές χρειάζονται κανάλια μεγαλύτερα των 100 Mbps όπως π.χ Full Duplex Fast Ethernet ή και Full Duplex Gigabit Ethernet (σε προοπτική 5ετίας).

·         Οι ενεργές συσκευές του «εσωτερικού δικτύου κορμού» κάθε ιδρύματος θα πρέπει να είναι με τέτοιο τρόπο διασυνδεδεμένες, ώστε να μπορούν να διαμεταγάγουν την κίνηση με τον πιο αποδοτικό τρόπο, χρησιμοποιώντας εσωτερικό δίκτυο κορμού ρυθμού κίνησης τουλάχιστον 622 Mbps, δηλ. τεχνολογίας Asynchronous Transfer Mode (ATM), Gigabit Ethernet (IEEE 802.z) ή ακόμα 2,5 Gbps ATM (σε προοπτική 5ετίας).

·         Η τηλεφωνική διασύνδεση θα βασιστεί σε τηλεφωνικό/ά κέντρα εντός του χώρου κάθε ιδρύματος.

·         Η καλωδιακή διασύνδεση πρέπει να ακολουθεί τις προδιαγραφές  έτσι όπως αυτές καθορίζονται από τα πρότυπα EIA/TIA 568A, ISO/IEC DIS 11801 και ΕΝ 50173.

 

Το δίκτυο του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών θα πρέπει υποχρεωτικά να έχει ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά προκειμένου να μπορεί να ικανοποιήσει τόσο τις παρούσες όσο και τις μελλοντικές επικοινωνιακές ανάγκες των επισκεπτών του, των  εργαζομένων σε αυτό (ιατρικό, νοσηλευτικό, τεχνικό, διοικητικό προσωπικό), των ασθενών αλλά και των άλλων κατηγοριών χρηστών όπως εκπαιδευτικό προσωπικό και σπουδαστές. Οι απαιτήσεις αυτές συνοψίζονται στα εξής:

 

α. Απόδοση υψηλού ρυθμού μετάδοσης πληροφορίας για την υποστήριξη υπηρεσιών πολυμέσων, αλλά και γενικότερα του μεγάλου όγκου δικτυακής κίνησης που προβλέπεται να εξυπηρετηθεί από το δίκτυο

β. Επεκτασιμότητα, για την παροχή της δυνατότητας εξάπλωσης των ορίων του δικτύου με την προσθήκη νέων χρηστών του εσωτερικού δικτύου ή και γενικότερα τη διασύνδεση άλλων οργανισμών και ιδρυμάτων με το Ασκληπιείο Πάρκο

γ. Αξιοπιστία στην εν γένει λειτουργία σε πραγματικές συνθήκες βεβαρημένου επικοινωνιακού φόρτου

δ. Διαχειρισιμότητα, για την ενιαία και συγκεντρωτική αποτίμηση της δικτυακής κατάστασης που αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την αντιμετώπιση δυσλειτουργιών και την απαλοιφή ανεπιθύμητων και ανεξέλεγκτων καταστάσεων διακοπών ή λανθασμένων μεταδόσεων.

ε. Ασφάλεια, που θα πρέπει να αποτελεί και πρωταρχικό στόχο ενός σύγχρονου πληροφοριακού φορέα, παρέχοντας αποτελεσματική προστασία των ευαίσθητων πληροφοριών και διασφαλίζοντας στο έπακρο το επικοινωνιακό απόρρητο των χρηστών.

στ. Διαθεσιμότητα, με χρήση εναλλακτικών οδών δρομολόγησης ή μεταγωγής της κίνησης σε περίπτωση αστοχίας υλικού ή πτώσης / διακοπής της ηλεκτρικής τάσης

ζ. Εναρμόνιση με σύγχρονες και μελλοντικές δικτυακές τεχνολογίες (όπως Asynchronous Transfer Mode, Gigabit Ethernet, Fast Ethernet )

 

Όσον αφορά τη δικτυακή αρχιτεκτονική του Πάρκου είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τη γεωγραφική διάταξη των κόμβων του συστήματος. Οι προτάσεις της Ομάδας Δικτύου της Μελέτης για το θέμα αυτό αναφέρονται αναλυτικά στο τμήμα 2.1 της Μελέτης. Θα πρέπει πάντως σε κάθε περίπτωση να έχει κανείς υπόψη ότι ο τελικός τοπολογικός προσανατολισμός είναι το δίκτυο να προσεγγίζει όσο το δυνατό περισσότερο την αρχιτεκτονική λογική ενός «Toπικού δικτύου (Campus LAN)» και όχι αυτή ενός δικτύου ευρείας περιοχής (WAN). Οι λόγοι οι οποίοι συνηγορούν υπέρ της άποψης αυτής, είναι ότι ένα τοπικό δίκτυο έχει τα εξής μεγάλα πλεονεκτήματα:

 

α. εσωτερικές επικοινωνίες χωρίς δαπάνη

β. υψηλές ταχύτητες

γ. ευκολία στην καλωδιακή συντήρηση, αλλά και στην επέκτασή του

δ. ευκολία στην αναβάθμιση του ενεργού εξοπλισμού

ε. αποτελεσματική διαχείριση και έλεγχο πιστότητας του δικτύου

 

Αν βέβαια η λύση αυτή δεν είναι για διάφορους λόγους –κυρίως απόστασης μεταξύ των κόμβων– εφικτή, η μικτή λύση είναι και πάλι ικανοποιητική.

 

 

Βασικές Υπηρεσίες

 

Στα πλαίσια της εύρυθμης και αποδοτικής λειτουργίας του, το Ασκληπιείο Πάρκο υποχρεούται στην καταρχήν ικανοποίηση ορισμένων «βασικών δικτυακών υπηρεσιών» προς τους χρήστες του. Οι υπηρεσίες αυτές αποτελούν τον απαραίτητο κορμό εφαρμογών πάνω από την προβλεπόμενη δικτυακή υποδομή και είναι αυτές που θα αποδοθούν προς χρήση στο μεγάλο ποσοστό των διασυνδεδεμένων χρηστών. Ο σχεδιασμός άλλωστε του δικτύου γίνεται λαμβανομένων υπόψη όλων των υπηρεσιών (βασικών και προηγμένων). Οι τομείς των βασικών υπηρεσιών στους οποίους εστιάστηκε η Μελέτη είναι οι παρακάτω:

           

·         Διαχείριση εξυπηρετητών

·         Ονοματολογία (DNS)

·         Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (E-mail)

·         Ανταλλαγή Αρχείων (FTP)

·         Παγκόσμιος Ιστός (WWW)

·         Δημιουργία και Ανάγνωση Ειδήσεων (News)

·         Ασφάλεια πρόσβασης και κρυπτογράφηση πληροφορίας

·         Υπηρεσία Επιλεγμένης (Dial-up) Πρόσβασης

·         Διαχείριση δικτυακής κίνησης

 

 

·         Διαχείριση Εξυπηρετητών

 

Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης του καλωδιακού και ενεργού εξοπλισμού του δικτύου θα πρέπει να ακολουθήσει η τοποθέτηση και μορφοποίηση (configuration) των συσκευών που θα λειτουργήσουν ως «εξυπηρετητές» (servers) όλων των άλλων υπηρεσιών. Οι συσκευές αυτές θα καλύπτουν τις αιτήσεις των υπόλοιπων υπολογιστικών μονάδων που θα επιζητούν «εξυπηρέτηση» μέσω του αντίστοιχου τμήματος «πελάτη» (client) κάθε υπηρεσίας. Τα μοντέλα που είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν ως προς τον αριθμό και τη διασύνδεση των κεντρικών αυτών συσκευών είναι ουσιαστικά δύο, το συγκεντρωτικό και το κατανεμημένο.

 

 

 

·         Ονοματολογία

 

Πρόκειται για το τρίτο μετά το φυσικό (MAC) και το λογικό (IP) επίπεδο διευθυνσιοδότησης των συσκευών που ακολουθεί ως προς το σχεδιασμό του μία απόλυτα ιεραρχική δομή ονοματολογίας, προκειμένου να απλοποιήσει την αναφορά και πρόσβαση στις διάφορες υπολογιστικές συσκευές και τις λοιπές υπηρεσίες αυτών. Η απλοποίηση αυτή επιτυγχάνεται με τη λογική ομαδοποίηση ομοειδών συσκευών, ως προς κάποιο επιστημονικό, εκπαιδευτικό, ακαδημαϊκό, εμπορικό ή εθνικό αντικείμενο.

 

·         Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (Ε-mail)

 

Επιτρέπει την ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ δύο ή και περισσοτέρων ατόμων. Είναι μία από τις αρχικές υπηρεσίες του Διαδικτύου και στην σύγχρονη μορφή της επιτρέπει τα μηνύματα που ανταλλάσσονται να περιέχουν και τμήματα με εικόνα, ήχο, βίντεο (video) καθώς και ένα ή περισσότερα επισυναπτόμενα αρχεία της επιλογής του χρήστη. Παράλληλα, τα προγράμματα αποστολής και λήψης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προσφέρουν σημαντικές λειτουργίες αρχειοθέτησης των εισερχόμενων αλλά και των εξερχόμενων μηνυμάτων, σύμφωνα με μια πληθώρα κριτηρίων (θέμα, ταυτότητα του παραλήπτη, ημερομηνία αποστολής ή λήψης, κλπ.). Υποστηρίζεται επίσης η δυνατότητα αποστολής του μηνύματος προς ομάδες αποδεκτών καθώς και η επιβεβαίωση της λήψης του μηνύματος.

 

·         Μεταφορά αρχείων (Ftp)

 

Επιτρέπει τη μεταφορά αρχείων μεταξύ δύο υπολογιστικών συστημάτων. Στη σύγχρονη μορφή της, η υπηρεσία παρέχει επί πλέον δυνατότητες αναζήτησης αρχείων με βάση απλά κριτήρια καθώς και τη δυνατότητα ανάκαμψης από απρόβλεπτες διακοπές σύνδεσης μεταξύ των υπολογιστικών συστημάτων.

 

·         Δημιουργία και ανάγνωση ειδήσεων (News)

 

Επιτρέπει στο χρήστη τη διασύνδεση με εξυπηρετητές ειδήσεων (News Servers) οι οποίοι διατηρούν στον αποθηκευτικό τους χώρο, ένα σύνολο από θεματικές κατηγορίες με ειδήσεις. Η μορφή της πληροφορίας είναι ανάλογη με τη μορφή της πληροφορίας στην υπηρεσία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ο χρήστης της υπηρεσίας έχει τη δυνατότητα να διαβάσει το κατάλογο με τις ειδήσεις της θεματικής κατηγορίας του ενδιαφέροντος του και να προσθέσει τα τυχόν σχόλια του σε αυτή. Η υπηρεσία στην ουσία υλοποιεί μια μορφή ηλεκτρονικής “συζήτησης” καθώς ο κάθε χρήστης είναι σε θέση να προσθέσει τα σχόλια του στις τοποθετήσεις ενός ή περισσοτέρων «συνομιλητών» στα πλαίσια μιας θεματικής κατηγορίας.

 

·         Παγκόσμιος Ιστός (WWW)

 

Η υπηρεσία πλοήγησης στον παγκόσμιο ιστό αποτελεί την πλέον διαδεδομένη υπηρεσία στο χώρο του διαδικτύου. Ο χρήστης χρησιμοποιώντας το κατάλληλο πρόγραμμα πλοήγησης, αποκτά την δυνατότητα πρόσβασης σε εξυπηρετητές WWW και στις υπηρεσίες που αυτοί προσφέρουν. Παρέχεται η δυνατότητα πλοήγησης σε δικτυακούς τόπους (WWW sites), ή / και  ανάγνωση σελίδων υπερκειμένου, ανάκτηση και εκτύπωση αρχείων καθώς και ένα εξαιρετικά μεγάλο πλήθος από υπηρεσίες και δυνατότητες οι οποίες εξαρτώνται από τους επιμέρους εξυπηρετητές τους οποίους ο χρήστης έχει πρόσβαση.

 

·         Υπηρεσία Επιλεγμένης (Dial-Up) Πρόσβασης

 

Εξουσιοδοτημένοι χρήστες του Ασκληπιείου Πάρκου πρέπει να έχουν τη δυνατότητα απομακρυσμένης πρόσβασης στο δίκτυο μέσω κλήσεων από τα δίκτυα επιλογής όπως αυτό του Ο.Τ.Ε. Με τον τρόπο αυτό είναι εφικτή η συμμετοχή στις υπηρεσίες και τις δραστηριότητες του Ασκληπιείου και ατόμων που βρίσκονται εκτός του χώρου. Η συγκεκριμένη βέβαια πρόσβαση θα πρέπει να πληροί τα χαρακτηριστικά της ασφάλειας και ταχύτητας, έτσι ώστε να είναι δυνατή η αξιοποίηση όλων των υπηρεσιών που προσφέρονται δηλαδή τόσο των βασικών όσο και των προηγμένων.

 

 

 

·         Ασφάλεια Πρόσβασης και Κρυπτογράφηση Πληροφορίας

 

Ο ευαίσθητος χώρος της υγείας αλλά και του πολιτισμού (για ορισμένες τουλάχιστον δραστηριότητες) απαιτεί την ύπαρξη ειδικών μηχανισμών προστασίας της διακινούμενης πληροφορίας μέσα και έξω από το δίκτυο του Πάρκου. Για την επίτευξη της επιθυμητής ασφάλειας θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ανάλογα με την περίπτωση μία σειρά ανεξάρτητων τεχνικών ή και συνδυασμός αυτών. Η ασφάλεια αφορά κυρίως στην προστασία κακόβουλων επιθέσεων ή προσπάθεια υποκλοπής δεδομένων και εστιάζεται στις ενεργές δικτυακές συσκευές μεταγωγής (switches) και δρομολόγησης (routers) της κίνησης, αλλά και ιδιαίτερα στους εξυπηρετητές, οι οποίοι διαχειρίζονται ουσιαστικά και τις διάφορες υπηρεσίες  προς τους χρήστες.

 

·         Διαχείριση Δικτυακής Κίνησης

 

Όλες οι βασικές υπηρεσίες αποτελούν κατ’ ουσία μέρος ενός γενικότερου διαχειριστικού σχεδίου που αποσκοπεί στην παρακολούθηση της δικτυακής συμπεριφοράς, την καταγραφή της και τη δημιουργία κανόνων που πρέπει να ακολουθούνται σε περίπτωση εμφάνισης προβλημάτων, τόσο σε επίπεδο πρωτοκόλλων όσο και σε επίπεδο φυσικής διασύνδεσης.

 

 

Προηγμένες υπηρεσιες

 

Οι προηγμένες υπηρεσίες περιλαμβάνουν κεντρικοποιημένα και κατανεμημένα συστήματα επικοινωνίας πολυμέσων, τα οποία είναι σε θέση να υποστηρίζουν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας όπως η τηλεκπαίδευση, η διασύνδεση αιθουσών διδασκαλίας, καθώς και εφαρμογές υποστήριξης τηλεϊατρικής και τηλεπαρακολούθησης, και κατανεμημένα περιβάλλοντα εργασίας. Παρακάτω αναφέρονται οι προηγμένες υπηρεσίες οι οποίες είναι σκόπιμο να αναπτυχθούν εντός του Πάρκου:

 

• Υπηρεσία Εικονογραφίας κατά Απαίτηση (Video On Demand)
• Υπηρεσίες Εκπομπής Βίντεο (Video) και Ήχου
• Εφαρμογές Τηλεδιάσκεψης και Τηλεσυνεργασίας
• Υπηρεσία Τηλεφωνίας μέσω του Διαδικτύου (Voice Over IP)
• Τηλεματικές Εφαρμογές στη Φροντίδα Υγείας
• Τηλεπαρακολούθηση
• Τηλεακτινολογία
• Διαχείριση Ηλεκτρονικών Ιατρικών Φακέλων

 

·         Υπηρεσία Εικονογραφίας κατά Απαίτηση (Video On Demand)

 

Στην υπηρεσία αυτή ο χρήστης έχει τη δυνατότητα αναζήτησης σε κάποιο κεντρικό σύστημα ή κατάλογο, συγκεκριμένου οπτικοακουστικού περιεχομένου (π.χ. σεμιναρίων ή παρουσιάσεις σε μορφή βίντεο) που τους ενδιαφέρει και στην συνέχεια επιλογή, ανάκτηση και παρουσίαση στο τερματικό του χρήστη, του περιεχομένου σε πραγματικό χρόνο. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, το κεντρικό σύστημα περιλαμβάνει εξυπηρετητή (VOD Server), ο οποίος διαθέτει αποθηκευμένη την οπτικοακουστική πληροφορία. Ο εξυπηρετητής αυτός παρέχει προς τον χρήστη δυνατότητες αναζήτησης της πληροφορίας που τον ενδιαφέρει και είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο της μετάδοσης της επιλεγμένης πληροφορίας προς το τερματικό του χρήστη.

 

·         Υπηρεσίες Εκπομπής Βίντεο και Ήχου Αρχείων και Γεγονότων (News feed)

 

Στην υπηρεσία αυτή εκπέμπονται σε «κανάλια μετάδοσης» γεγονότα σε πραγματικό χρόνο ή καταγραμμένα γεγονότα με τη μορφή κινούμενης εικόνας και ήχου. Ο χρήστης επιλέγει τα γεγονότα που τον ενδιαφέρουν, συνήθως επιλέγοντας «κανάλι μετάδοσης», το οποίο παρέχει συνεχή ροή πληροφορίας προς το τερματικό του χρήστη. Η ποιότητα της εκπομπής εξαρτάται από τους κωδικοποιητές, το σχήμα κωδικοποίησης του οπτικοακουστικού υλικού, τη διαθέσιμη χωρητικότητα του δικτύου και τις δυνατότητες του τερματικού του χρήστη.

 

·         Εφαρμογές Τηλεδιάσκεψης και Τηλεσυνεργασίας σε Πραγματικό Χρόνο

 

Στις εφαρμογές αυτές παρέχεται σε δύο ή περισσοτέρους χρήστες η δυνατότητα συγχρονισμένης επικοινωνίας, η οποία περιλαμβάνει και εικόνες και ήχους.  Επιτρέπουν επίσης την από κοινού διαμόρφωση αντικειμένων, όπως αρχεία κειμενογράφων, παρουσιάσεις κλπ. Τυπικά, κάθε συμμετέχων είναι σε θέση να επικοινωνήσει με συγχρονισμένη εικόνα και ήχο από το τερματικό του με τους υπόλοιπους. Το δίκτυο επικοινωνίας αναλαμβάνει τη μετάδοση της πληροφορίας προς όλα τα μέλη της ομάδας και την εφαρμογή στο τερματικό του χρήστη τον συγχρονισμό της παρουσίασης της πληροφορίας αυτής. Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται σήμερα για την παροχή υπηρεσιών τηλεδιάσκεψης και τηλεσυνεργασίας είναι αυτές των Η.323 συστημάτων και των  ΜΒΟΝΕ εφαρμογών.

 

·         Υπηρεσία Τηλεφωνίας μέσω του Διαδικτύου (VoiceOverIP)

 

Η τεχνολογία “Voice over IP” αποτελεί μία εφαρμογή  μετάδοσης φωνής πάνω από δίκτυα δεδομένων. Δίνει τη δυνατότητα σε χρήστες που διαθέτουν multimedia PC συνδεδεμένο στο Internet, να επικοινωνούν “τηλεφωνικά”. Επιπλέον, επιτρέπει στο χρήστη να επικοινωνεί τηλεφωνικά πάνω από το παγκόσμιο δίκτυο υπολογιστών όχι μόνο χωρίς ο ίδιος να διαθέτει υπολογιστή, αλλά και με τέτοια διαφάνεια, όπως θα επικοινωνούσε τηλεφωνικά με δρομολόγηση της κλήσης του - από άκρο σε άκρο - μέσω παραδοσιακών τηλεφωνικών κέντρων. Αυτό είναι και το κυριότερο πλεονέκτημα της τεχνικής λύσης, ότι παρέχει Internet τηλεφωνία μέσω της πιο κοινής, φθηνής και εύχρηστης τερματικής συσκευής, που είναι το απλό τηλέφωνο και χωρίς ο χρήστης να χρειάζεται να έχει εξειδικευμένες γνώσεις πάνω σε ειδικές εφαρμογές δικτύων. Η υπηρεσία αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το διοικητικό και ιατρικό προσωπικό του Πάρκου για επικοινωνία με απομακρυσμένες Ιατρικές Μονάδες με το μικρότερο δυνατό κόστος.

 

• Τηλεματικές Εφαρμογές στη Φροντίδα Υγείας

 

Οι εφαρμογές σήμερα καλύπτουν σχεδόν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων στο χώρο της φροντίδας υγείας, με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Στα επόμενα θα αναφερθούν μόνο τρεις εφαρμογές οι οποίες αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα τα οποία μπορούν να τεθούν σε άμεση εφαρμογή και στην Ελλάδα.

 

o        Τηλεπαρακολούθηση

 

Στην τηλεπαρακαλούθηση παρέχεται στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό η δυνατότητα παρακολούθησης της κατάστασης ενός ασθενούς ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση. Η υπηρεσία προβλέπει την δυνατότητα μετάδοσης, πάνω από το δίκτυο, των δεδομένων (π.χ. εγκεφαλογράφημα, ακτινογραφίες, κλπ) και των μετρήσεων που αφορούν την κατάσταση της υγείας του ασθενούς (π.χ. παλμός, πίεση, θερμοκρασία, κλπ), ώστε να παρέχεται στο ιατρικό προσωπικό η δυνατότητα έγκυρης διάγνωσης. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα στους γιατρούς να ανταλλάσσουν απόψεις για διάφορες κλινικές περιπτώσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτές με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

 

o        Τηλεακτινολογία

 

Πρόκειται για την υπηρεσία πρόσβασης σε βάσεις ιατρικών εικόνων διαφόρων απεικονιστικών μέσων, για ανάκτηση και μελέτη υλικού για τηλεπαρακολούθηση ή κλινική αναφορά. Πρόσβαση στο σύστημα τηλεακτινολογίας μπορεί να υπάρχει από οποιαδήποτε ιατρική μονάδα ανήκει στο Πάρκο αλλά και από συνεργαζόμενες ιατρικές μονάδες που βρίσκονται εκτός αυτού. Μπορεί ακόμη να δίδεται και πρόσβαση από σταθμούς εργασίας που βρίσκονται στις οικίες ιατρών. Σε κάθε περίπτωση το θέμα της ασφάλειας και του απόρρητου των δεδομένων αποτελεί βασική απαίτηση. Το ζητούμενο είναι η διασφάλιση του απορρήτου των πληροφοριών των ασθενών που ισχύει στον ιατρικό χώρο.

 

o        Διαχείριση Ηλεκτρονικών Ιατρικών Φακέλων

 

Η υπηρεσία αυτή αφορά ένα σύστημα δημιουργίας, διακίνησης αποθήκευσης και αξιοποίησης ιατρικών φακέλων σε ηλεκτρονική μορφή. Ένας ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος περιέχει όλο το γνωστό ιατρικό ιστορικό του ασθενούς σε ηλεκτρονική μορφή καθώς και τα απαραίτητα προσωπικά του στοιχεία. Το σύστημα οφείλει να παρέχει την δυνατότητα ανεύρεσης και παρουσίασης του ιατρικού φακέλου ενός ασθενούς, ενώ παράλληλα παρέχει ένα σύνολο από λειτουργίες αναζήτησης επί μέρους στοιχείων, οι οποίες μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το περιβάλλον εφαρμογής.

 

Η υπηρεσίες ιατρικών φακέλων και γενικότερα «φακέλων υγείας», είναι βασική υπηρεσία επί της οποίας θα στηριχθούν στο αμέσως προσεχές μέλλον, όλες οι υπηρεσίες φροντίδας υγείας.

 

 

 

3.1.4 Το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών Ανοίγει τις Πύλες του …

 

Οι Ομάδες Υγείας και Πολιτισμού προχώρησαν στη διαμόρφωση σελίδων στο Διαδίκτυο, από τις οποίες ο χρήστης μπορεί να διαμορφώσει μια εικόνα για το είδος και το περιεχόμενο των πληροφοριών που θα διατίθενται στα σημαία εισόδου του Ασκληπιείου Πάρκου καθώς και στα σημεία ενημέρωσης και δραστηριοτήτων. Οι σελίδες αυτές αποτελούν ένα είδος ‘πύλης’ (Portal) στο Διαδίκτυο, αλλά στερούνται σήμερα της κατάλληλης οργάνωσης των πληροφοριών. Επί πλέον η μορφή τους είναι μάλλον συμβατική και αποβλέπει στη σχετικά εύκολη ταύτιση του ενδιαφερόμένου με μια ή περισσότερες εικόνες, που προσδιορίζουν τα άμεσα ενδιαφέροντά του. Η αρχική σελίδα δεν προβάλει τη βασική φιλοσοφία του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, δεδομένου ότι ο στόχος είναι διαφορετικός.

 

Η πύλη δεν διεκδικεί δάφνες δεδομένου ότι η δημιουργία της είναι μια μεγάλης έκτασης προσπάθεια και προϋποθέτει την ύπαρξη του τηλεματικού δικτύου, των ειδικών υπολογιστών διαχείρισης των πληροφοριών και του μηχανισμού παραγωγής και διαχείρισής των. Προϋποθέτει επίσης την κατάλληλη οργάνωση των πληροφοριών και των δεδομένων, ώστε να είναι σχετικά εύκολη η αναζήτηση εκείνων που ενδιαφέρουν τις διάφορες κατηγορίες πολιτών. Μια τέτοια αναζήτηση θα γίνεται με βάση ορισμένα δεδομένα, χαρακτηριστικά των ενδιαφερόντων του ατόμου, αλλά όχι προσωπικά στοιχεία, που θα δίνει ο ενδιαφερόμενος στο σύστημα (π.χ. φύλο, ηλικία, γραμματικές γνώσεις, προσωπικά ενδιαφέροντα, κλπ.). Το θέμα της διάθεσης προσωπικών δεδομένων και η χωρίς έλεγχο χρήση των από τις εταιρείες λειτουργίας και διαχείρισης πυλών στο Διαδίκτυο, αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα θέματα που αντιμετωπίζονται στο χώρο, και αποτελεί ανασχετικό παράγοντα για την εκθετική ανάπτυξη οικονομικής φύσεως δραστηριοτήτων μέσω του Διαδικτύου. Παράλληλα αναπτύσσονται λύσεις που σύντομα αναμένεται να επιλύσουν το μεγαλύτερο τουλάχιστον μέρος των προβλημάτων[7].

 

Οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτή τη φάση της δημιουργίας της Πύλης του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών (ΠΑΠΑ) είναι έγκυρες και προέρχονται από αξιόπιστες πηγές της Ελλάδος και του εξωτερικού. Η ΠΑΠΑ δεν καλύπτει το σύνολο των πληροφοριών που θα παρέχονται σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο, ωστόσο έχει καταβληθεί προσπάθεια ώστε να υπάρχει πληθώρα πληροφοριών, οι οποίες μπορούν να δώσουν μια καλή γεύση του προϊόντος που πρόκειται να δημιουργηθεί.

 

Χαρακτηριστικό της ΠΑΠΑ είναι η προσπάθεια δημιουργίας μιας εικόνας ‘κοινότητας’ μεταξύ των χρηστών της και η αυθόρμητη παραμονή τους στην ΠΑΠΑ για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς την διάθεση επίσκεψης άλλων πυλών, για την αναζήτηση των πληροφοριών που χρειάζονται.

 

Στην ΠΑΠΑ μπορούν να αναζητηθούν πληροφορίες που παρέχονται ελευθέρα σε όλους χωρίς περιορισμούς  (ελεύθερη πρόσβαση) και πληροφορίες που σχετίζονται με την εικόνα του ενδιαφερομένου (προσωπική πρόσβαση). Η δεύτερη πρέπει να εξασφαλίζει τη προστασία των προσωπικών δεδομένων από τρίτους και παράνομη χρήση, όπως αυτή περιγράφεται στον Νόμο 2472 του 1997 περί ‘Προστασίας του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα’  (ΦΕΚ 50, Τεύχος Α, 10 Απριλίου 1997). H ‘προσωπική πρόσβαση’ απαιτεί την εξασφάλιση του απορρήτου των προσωπικών πληροφοριών. Απαιτεί επίσης τον σχεδιασμό ειδικού ‘προσωπικού φακέλου σημαντικών γεγονότων’ του ατόμου και φυσικά ειδικό τρόπο οργάνωσης, αναζήτησης και παρουσίασης των αιτούμενων πληροφοριών. Οι προδιαγραφές αυτές είναι εξειδικευμένες και απαιτούν τη δημιουργία λογισμικών πακέτων που ξεφεύγουν των ορίων της παρούσας Μελέτης. Μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στα πλαίσια ενός νέου ερευνητικού-αναπτυξιακού έργου.

 

Η πρόσβαση στην ΠΑΠΑ γίνεται από τη διεύθυνση http://asclepieion.mpl.uoa.gr/ehealth/default.htm. Η πύλη φέρει το όνομα ehealth (ο λογότυπος e-health χρησιμοποιείται διεθνώς και σημαίνει υπηρεσίες υγείας που προσφέρονται με ηλεκτρονικό τρόπο. Ο αντίστοιχος λογότυπος για την Ελληνική γλώσσα προτείνεται να είναι η-Υγεία.  

 

Η Ομάδα Υγείας η οποία έχει και την ευθύνη του σχεδιασμού και της πιλοτικής διαμόρφωσης της ΠΑΠΑ, έχει δημιουργήσει και ειδική δυνατότητα πρόσβασης στην ΠΑΠΑ για ενδιαφερόμενους που θα βρίσκονται  εκτός του σύγχρονου Ασκληπιείου. Στην περίπτωση αυτή η πρόσβαση θα γίνεται από προσωπικό υπολογιστή με τη βοήθεια ποντικιού και πληκτρολογίου. Εντός του Πάρκου, η πρόσβαση θα γίνεται με τη χρήση οθονών αφής.

 

Η πρόσβαση στη περίπτωση των εκτός του Ασκληπιείου χρηστών γίνεται από τη διεύθυνση http://195.134.115.194/welcome/.

 

Οι σελίδες οι οποίες βασίζονται στη προβολή της βασικής φιλοσοφίας των σύγχρονων Ασκληπιείων, κατά την οποία ‘ο πολίτης είναι δημιουργός του πολιτισμού και αντίστροφα ο πολιτισμός διαμορφώνει τους πολίτες’, παρουσιάζονται σε μια ειδική πύλη που φέρει το όνομα Πανάκεια  (σημείωση: η μια από τις κόρες του Ασκληπιού, οι άλλες ήταν η Υγεία και η Ιασώ/ ετυμολογικώς: υποθετικό φάρμακο που θεραπεύει κάθε αρρώστια, μτφ: θεραπευτικό μέσο για κάθε νοσηρή κατάσταση-πολιτική, κοινωνική κλπ., Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλος-Φυτράκης, Αθήνα, 1990). Οι σελίδες αυτές βρίσκονται στη διεύθυνση http://asclepieion.mpl.uoa.gr/panakeia/default.htm.

 

 

 

3.2 Ειδικά Χαρακτηριστικά του  Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών

 

Η περιοχή του ΑΠΑ προσφέρεται ιδιαίτερα για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας και πολιτισμού στους πολίτες της ευρύτερης περιοχής.

 

Πρώτη προτεραιότητα είναι η δημιουργία ενός περιβαλλοντολογικού πάρκου και η απόδοσή του αμέσως στο κοινό. Η λειτουργία του θα βασίζεται σε ειδικούς κανόνες ώστε να προστατεύεται και να αναδεικνύεται η λειτουργία των επτά μεγάλων νοσοκομειακών μονάδων που βρίσκονται εντός αυτού.

 

Οι μονάδες που βρίσκονται εντός του ΑΠΑ θα μπορούν να εκμεταλλευτούν τον περιβάλλοντα χώρο και να καλύψουν κατά απολύτως ικανοποιητικό τρόπο τις ειδικές ανάγκες τους προκειμένου να αναβαθμιστούν σε σύγχρονες μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας ποιότητας. Η προσέγγιση αυτή πρέπει να συνδυαστεί με τις προβλέψεις του Νόμου 5219 / 1997, τόσο για το συντονισμό μεταξύ των μονάδων όσο και για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων σχετιζομένων με την αποκατάσταση της υγείας των ασθενών μετά την έξοδό των από τις νοσηλευτικές μονάδες.

 

Τα άλλα μεγάλα νοσοκομειακά συγκροτήματα που βρίσκονται εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών, στερούνται ζωτικού χώρου για τη κάλυψη των σχετικών αναγκών τους και κατά συνέπεια το ‘πείραμα’ αυτό μπορεί να έχει ιδιαιτέρως θετικά αποτελέσματα για την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών

 

Άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Ασκληπιείου Πάρκου είναι ότι μπορεί να θεωρηθεί και ως φυσική προέκταση της περιοχής που έχει χαρακτηριστεί  από το ΥΠΕΧΩΔΕ ως 'πολιτιστικό τόξο', το οποίον με τη σειρά του είναι προέκταση της περιοχής  των ΄ενοποιημένων αρχαιολογικών χώρων΄. Επίσης η ευρύτερη περιοχή στεγάζει σημαντικό αριθμό μουσείων, αιθουσών εικαστικών τεχνών, το Μέγαρο Μουσικής καθώς και αριθμό θεάτρων.   

 

 

Ειδικά εντός του ΑΠΑ η ευρεία εφαρμογή των τηλεματικών τεχνολογιών μπορεί να εξασφαλίσει το συντονισμό και την παραπληρωματική λειτουργία των νοσοκομειακών μονάδων, να δημιουργήσει νέες δυνατότητες βασικής και συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και να βελτιώσει τη λειτουργικότητα και την απόδοση των επενδεδυμένων πόρων (υλικών και ανθρωπίνων) {βλέπετε και Καθολική Μελέτη Τηλεϊατρικής, ExpertNet και Βιοτράστ, Αθήνα, Δεκέμβριος 1998 / αδημοσίευτη}.

 

 

Μεγάλο μέρος των εγκαταστάσεων που αφορούν τη βασική ιατρική και νοσηλευτική εκπαίδευση  που παρέχεται από το Πανεπιστήμιο Αθηνών βρίσκεται εντός του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών. Παράλληλα μεγάλο μέρος των Πανεπιστημιακών Κλινικών βρίσκονται διεσπαρμένες σε πολλά μεγάλα νοσοκομεία του ΕΣΥ. Η διασπορά δημιουργεί δυσεπίλυτα προβλήματα και περιορίζει την αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων {ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κ. Δημόπουλος έχει γράψει σειρά άρθρων στον ημερήσιο τύπο των Αθηνών για το θέμα αυτό}. Η συγκέντρωση όλων των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την τριτοβάθμια πανεπιστημιακή εκπαίδευση εντός του ΑΠΑ, θα προσδώσει νέες διαστάσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία και μπορεί να έχει ευεργετικές επιπτώσεις στην ποιότητα των παρεχομένων ιατρικών υπηρεσιών.

 

 

Κατ’ αρχάς παρουσιάζονται τα νομικά κείμενα που έχουν εφαρμογή στην εν λόγω περιοχή και διατυπώνονται απόψεις σχετικά με τυχόν περιορισμούς που ενδεχομένως επιβάλλονται.

 

Αμέσως μετά σχολιάζεται η ‘Μελέτη Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί’, η οποία εκπονήθηκε από το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Ο σχολιασμός κρίθηκε απαραίτητος τόσο για το γεγονός ότι η εν λόγω περιοχή αξίζει πολύ καλύτερης τύχης από το μετατραπεί ακόμα και σε ένα ‘υψηλών προδιαγραφών πάρκο αναψυχής’, όσο και για το γεγονός ότι η σύγκριση αυτή ζητήθηκε και από τη ΓΓΕΤ.

 

 

 

3.2.1 Συμμόρφωση προς την Υφιστάμενη Νομοθεσία και Αξιοποίησή της

 

Το Πολεοδομικό Διάταγμα του 1978

Ο χώρος του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, περιλαμβάνεται στη λεγόμενη Β’ Ζώνη Υμηττού και προστατεύεται από το Πολεοδομικό Διάταγμα ‘Περί Καθορισμού Ζωνών Ρυθμίσεως και Προστασίας της Περιοχής του Όρους Υμηττού’ (ΦΕΚ 544, Τεύχος Τέταρτον, 20 Οκτωβρίου 1978), ως προς τις χρήσεις της γης. Η περιοχή έχει ουσιαστικά ενταχθεί στον προγραμματισμό του Οργανισμού Αθήνας, για τις ‘Ζώνες Πρασίνου’, στα πλαίσια του Προγράμματος Αττική SOS.

 

Στο Άρθρο 2 αναφέρεται ότι ‘Η ως άνω ζώνη καθορίζεται ως περιοχή αναψυχής, περιπάτου και υγείας, εντός της οποίας επιτρέπεται η δόμησις μόνον κτηρίων αναψυχής και πολιτιστικών εκδηλώσεων’. ‘Επιτρέπεται επίσης η κατασκευή του απαραιτήτου δικτύου οδών και πεζοδρόμων, βάσει των κειμένων διατάξεων’.

 

Στο Άρθρο 3  αναφέρεται ότι ‘Η ως άνω ζώνη Β καθορίζεται ως περιοχή εγκαταστάσεων μόνον κοινωφελών λειτουργιών, εντός της οποίας επιτρέπεται η δόμησις μόνον κτιρίων χρήσεως αθλητισμού, πολιτιστικών εκδηλώσεων, νοσοκομείων και θεραπευτηρίων εν γένει, Διδακτηρίων, Ορφανοτροφείων, ασύλων και εν γένει κτιρίων προς εξυπηρέτησιν αναλόγων ευαγών σκοπών, η δημιουργία αλσών, πάκων και εν γένει χώρων πρασίνου, ως και  ανόρυξης φρεάτων και οι συναφείς αντλητικαί εγκαταστάσεις και υδαταποθήκαι’.

 

Οι προβλέψεις όμως του ΠΔ δεν εμποδίζουν τους φορείς που έχουν ιδιοκτησίες στη περιοχή να προβαίνουν σε κατασκευές επικαλούμενοι το δημόσιο συμφέρον και τον ‘κοινωνικό τους χαρακτήρα’. Η πολιτική αυτή, η οποία επιβραβεύεται από τις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες αφού προβαίνουν στην έκδοση των σχετικών αδειών, οδηγεί στον πολυκερματισμό της περιοχής και στην κατασκευή εγκαταστάσεων ασύνδετων μεταξύ των, με αποτέλεσμα την πίεση για νέα έργα όπως επεκτάσεις, προσβάσεις,  χώρους στάθμευσης κλπ.

 

Πρόκειται δηλαδή για ένα φαύλο κύκλο με θύμα μια από τις ελάχιστες ελεύθερες επιφάνειες που απέμειναν εντός του αστικού ιστού του Λεκανοπεδίου Αθηνών. Όλοι προβαίνουν στη κατασκευή ‘νέων και απαραιτήτων εγκαταστάσεων’ αλλά τα νοσοκομεία παραμένουν ‘αποθήκες ανθρώπων΄, κατάσταση που αποτελεί στίγμα για τον πολιτισμό μας.

 

Η ύπαρξή του Πολεοδομικού Διατάγματος του 1978 θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για τη διαμόρφωση της σχετικής πρότασης. Θα πρέπει επίσης ληφθούν επίσης υπόψη θεσμικά πλαίσια που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο θα διευκόλυνε τη στρατηγική υλοποίησής του. Προφανώς το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να λάβει την οριστική του μορφή κατόπιν συνεργασίας με τον αρμόδιο φορέα δηλαδή τον Οργανισμό Αθήνας.

 

Η δημιουργία του τηλεματικού δικτύου δεν επιβαρύνει σε καμιά περίπτωση το περιβάλλον και δεν έχει κανενός είδους αρνητική επίπτωση στους πολίτες που θα κάνουν χρήση των υπηρεσιών του.

 

Τα τερματικά εργασίας μέσω των οποίων θα γίνεται η πρόσβαση στις υπηρεσίες μπορούν να τοποθετηθούν στα υπάρχοντα κτήρια. Αν κριθεί απαραίτητο να υπάρχει πυκνότερο δίκτυο τερματικών, αυτά μπορούν να τοποθετηθούν σε αρμονικά δεμένες με το περιβάλλον, ανακλητές κατασκευές. 

 

Ο Νόμος 1515 του 1985

Ο Νόμος 1515 της 18 Φεβρουαρίου 1985 ‘Ρυθμιστικό Σχέδιο και Πρόγραμμα  Προστασίας Περιβάλλοντος της Ευρύτερης Περιοχής της Αθήνας’ (ΕΚ, Τεύχος Α’, Αρ. 18), αφορά το Ρυθμιστικό Σχέδιο της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας (ΡΣΑ), δηλαδή το ‘σύνολο των στόχων, των κατευθύνσεων, των προγραμμάτων και των μέτρων που προβλέπονται από το νόμο αυτόν ως αναγκαία για την χωροταξική και πολεοδομική οργάνωσή της στα πλαίσια των πενταετών προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης’. Ως ευρύτερη περιοχή της Αθήνας αναφέρεται το σύνολο του Νομού Αττικής και η Μακρόνησος, εκτός από τα Κύθηρα. Το ΡΣΑ προβλέπει στη χωροταξική διάρθρωση του ‘κοινωνικού εξοπλισμού καθώς και στην πολιτική γης …’ και στο ‘σχεδιασμό για τη χωροταξική και τη νέα πολεοδομική δομή της πρωτεύουσας καθώς και στο σχεδιασμό περιοχών ή ζωνών ειδικού ενδιαφέροντος ή ειδικών προβλημάτων, στη λήψη μέτρων, όρων και περιορισμών για την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος, στο συντονισμό των προγραμμάτων και των μελετών που έχουν σχέση με το ΡΣΑ και που εκπονούνται από όλους τους άλλους φορείς …’.

 

Στους ειδικότερους στόχους και κατευθύνσεις που καθορίζονται για την εξέλιξη της ίδιας της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας  και οι οποίοι σχετίζονται με το θέμα των σύγχρονων Ασκληπιείων και ειδικότερα του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, περιλαμβάνονται:

·         η ανάδειξη και προστασία των ιστορικών στοιχείων και η οικολογική ανασυγκρότηση , ανάδειξη και προστασία του αττικού τοπίου

·         η μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος, για να εξασφαλιστεί η επιθυμητή ποιότητα των φυσικών αποδεκτών, ...

·         η βελτίωση του περιβάλλοντος και της ποιότητας της ζωής με βελτίωση της λειτουργίας της πόλης, ανακατανομή λειτουργιών, …, απομάκρυνση οχληρών εγκαταστάσεων …

·         η άμβλυνση των ανισοτήτων στην κατανομή του κοινωνικού εξοπλισμού και στην ποιότητα του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος …

·         η διαφύλαξη της πρωτεύουσας από θεομηνίες …

 

Στους ειδικότερους στόχους και κατευθύνσεις για τη χωροταξική οργάνωση της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας και τη νέα πολεοδομική δομή της, περιλαμβάνονται:

·         Η ανασυγκρότηση του αστικού ιστού με την ανάσχεση της εξάπλωσης και την εξυγίανση της πόλης …

·         Η ανακατανομή βασικών χρήσεων και λειτουργιών …

·         Ο προγραμματισμός ποιοτικών παρεμβάσεων μεγάλης κλίμακας …

 

Σημαντικές είναι οι προβλέψεις του νόμου ‘ότι όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι φορείς του δημόσιου τομέα υποχρεούνται να προσαρμόζουν τα προγράμματά τους που αφορούν την ευρύτερη της Αθήνας, με το ρυθμιστικό σχέδιο και το πρόγραμμα προστασίας του περιβάλλοντος.

 

Ο νόμος προβλέπει διαδικασίες για τη προστασία του περιβάλλοντος (Άρθρο 11). Ενδιαφέρουσα είναι και η πρόβλεψη για τη δυνατότητα ‘εγκατάστασης οργάνων ελέγχου της ποιότητας των εκπεμπόμενων ρύπων, των αποβλήτων, των καυσίμων, του νερού …’ , ‘όρους συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων …’ Ωστόσο δεν γίνεται αναφορά σε δραστηριότητες του τομέα της υγείας και ειδικότερα τη λειτουργία των μεγάλων νοσοκομειακών μονάδων.

 

Το Άρθρο 12, προβλέπεται διαδικασία προστασίας και ανάδειξης των αρχαιολογικών και ιστορικών τόπων.

 

Στο Άρθρο 15, αναγνωρίζεται η ανάγκη ‘δημιουργίας πολυκεντρικής πόλης’, με την ενίσχυση των κέντρων υπερτοπικής σημασίας, τα οποία αναφέρονται ως ‘μητροπολιτικά’. Ειδική δεαναφορά γίνεται και στο ‘Γουδί, στην έκταση ιδιοκτησίας των Δήμων Αθήνας και Ζωγράφου’. Στο τέλος δε του άρθρου αναγνωρίζεται η ανάγκη κατάρτισης και εφαρμογής προγράμματος επιμόρφωσης και λαϊκής ενημέρωσης για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, με τη συνεργασία υπουργείων και της τοπικής αυτοδιοίκησης.

 

Ο νόμος υπήρξε αρκετά διορατικός για την εποχή του (1985), αλλά φαίνεται ότι οι επεμβάσεις και η εξεύρεση λύσεων στα πολύπλοκα προβλήματα της Αθήνας υπήρξαν περιορισμένες.

 

Ο Νόμος 1515 παρέχει ένα εξαιρετικό πλαίσιο για τη δημιουργία του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών.

 

Κατ’ αρχήν διαπιστώνεται ότι και οι προβλέψεις του νόμου δεν βρίσκονται σε καμιά περίπτωση σε αντίθεση με τα ιδεώδη που προβάλλονται από τα σύγχρονα Ασκληπιεία. Αντίθετα οι προσπάθειες προστασίας του χώρου του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών από αυθαίρετες παρεμβάσεις και απαράδεκτα επιχειρηματικά συμφέροντα (βλέπετε προσπάθεια διαφόρων παραγόντων για την κατασκευή ‘αρένας’ – όπως δηλώνουν οι παράγοντες ιδιωτικής εταιρείας - για αγώνες ποδοσφαίρου), βρίσκουν υποστήριξη από τον Νόμο 1515. Ακόμα και η γενική θέση για την μη κατασκευή νέων κτιρίων αλλά μόνον ανακλητών κατασκευών, εφόσον υπάρχει ανάγκη στέγασης δραστηριοτήτων Υγείας ή Πολιτισμού, είναι σε συμφωνία με τις προβλέψεις του Νόμου.      

 

Η ανακατανομή βασικών χρήσεων και λειτουργιών που προβλέπει ο Νόμος, παρέχει το κατάλληλο πλαίσιο για την χωροταξική ανακατανομή των νοσοκομειακών κρεβατιών και εγκαταστάσεων και διευκολύνει την υλοποίηση προτάσεων όπως αυτή της δημιουργίας της ΄Νέας Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών΄ εντός του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, χωρίς την κατασκευή νέων κτιρίων [219]. Η λύση αυτή είναι εφικτή χάρις στις σύγχρονες τηλεματικές τεχνολογίες.

 

Παράλληλα η υποχρέωση των δημοσίων υπηρεσιών και φορέων του δημόσιου τομέα να προσαρμόζουν τα προγράμματά τους που αφορούν την ευρύτερη της Αθήνας (συνεπώς και τη περιοχή του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών), με το ρυθμιστικό σχέδιο και το πρόγραμμα προστασίας του περιβάλλοντος, διευκολύνει την υλοποίηση του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών. Προφανώς στους φορείς του δημοσίου περιλαμβάνονται και τα υπουργεία Υγείας και Πολιτισμού.

 

 

Εν κατακλείδι, οι τηλεματικές εφαρμογές και προσεγγίσεις, οι οποίες μελετήθηκαν και προτείνονται στη παρούσα Μελέτη, ουσιαστικά υποστηρίζουν τις προβλέψεις του Νόμου και βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με αυτόν.

 

 

Ο Νόμος 2052 του 1992

Ο Νόμος 2052 του 1992,  ΦΕΚ 94 Τεύχος Πρώτο, 5 Ιουνίου 1992, με τίτλο Μέτρα για την Αντιμετώπιση του Νέφους και Πολεοδομικές Ρυθμίσεις’ , περιλαμβάνει (Άρθρο 12) τη  ίδρυση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας και με την επωνυμία ‘Ανάπλαση και Διαχείριση Περιοχής Ελαιώνα Αττικής Ανώνυμος Εταιρεία’ (ΑΝΕΛ). Η πρώτες δραστηριότητες της ΑΝΕΛ εκπληρούνται στη περιοχή του Δήμου Αγίου Ιωάννη Ρέντη.

 

Σκοπός της ΑΝΕΛ είναι η ‘εφαρμογή των πολεοδομικών μελετών της περιοχής Ελαιώνα, η των τροποποιήσεων ατών, η μελέτη, κατασκευή, οργάνωση, λειτουργία, διοίκηση, συντήρηση και εκμετάλλευση των έργων της περιοχής Ελαιώνα και των συναφών εγκαταστάσεων’.

 

Η ΑΝΕΛ έχει αρχικό κεφάλαιο 200 εκατομμυρίων δραχμών, διαιρούμενο σε μετοχές. Το ποσό εισφέρεται από το ΕΤΕΡΠΣ το οποίο αναλαμβάνει και τις μετοχές. Το μετοχικό κεφάλαιο μπορεί να αυξάνει, αλλά το 51% θα παραμένει πάντοτε στο ΕΤΕΡΠΣ. Το υπόλοιπο ποσό `μπορεί να μεταβιβάζεται στους δήμους της περιοχής του Ελαιώνα, ανάλογα με την έκταση που εμπίπτει στα όρια κάθε δήμου`.  

 

Η ΑΝΕΛ μπορεί να έχει πόρους από εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων, από επιχορηγήσεις ελληνικών και ξένων οργανισμών, από τον Ευρωπαϊκή Ένωση, από δωρεές, κληρονομιές και από επιχορηγήσεις ή δανειοδοτήσεις του ΕΤΕΡΠΣ.

Ο Νόμος 2052 υποδεικνύει ένα πλαίσιο το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και στη περίπτωση του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, αλλά και για τη περίπτωση δημιουργίας σύγχρονων Ασκληπιείων με την ευθύνη του δημόσιου τομέα. Παραλλαγές του πλαισίου αυτού είναι σκόπιμο να διερευνηθούν και ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση της κατοχής μετοχών από το ευρύ κοινό. Η κατεύθυνση αυτή μπορεί να αξιοποιήσει πόρους που δεν είναι διαθέσιμοι στα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων, αλλά ταυτόχρονα θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη διαφάνεια στους χειρισμούς προς την κατεύθυνση της υλοποίησης και και αποτελεσματικής διαχείρισης.

 

 

Η Κοινή Υπουργική Απόφαση 45810 του 1997

Με την Κοινή Απόφαση των κκ. Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Πολιτισμού (Αρ. 45810, ΦΕΚ Τεύχος Δεύτερο Αρ. 909, 15 Οκτωβρίου 1997), εγκρίθηκε το Καταστατικό της ΑΕ ‘Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας Ανώνυμη Εταιρεία’. Η Εταιρεία ιδρύθηκε με την υπ’ αριθμόν 69163 Κοινή Απόφαση των κκ. Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Πολιτισμού, της 21ης Ιουνίου 1995 (ΦΕΚ Β’ 551). 

 

Σκοπός της Εταιρείας είναι η υλοποίηση του προγράμματος της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Το πρόγραμμα  εξειδικεύεται εντός του Καταστατικού της Εταιρείας και είναι αρκετά εκτενές και λεπτομερειακό. Σε κάθε περιοχή που αναφέρεται στο πρόγραμμα  υπάρχει αναλυτικός πίνακας εργασιών, οι οποίες μάλιστα είναι δυνατόν να τροποποιούνται ‘κατόπιν εισηγήσεως του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας και απόφαση της Γενικής Συνελεύσεως’.

 

Η εταιρεία έχει εκτεταμένες αρμοδιότητες εκπόνησης μελετών, παρακολούθησης και διαχείρισης έργων, εκτέλεση και επίβλεψη έργων ή την ανάθεση σε τρίτους. Έχει αρμοδιότητες εισηγήσεων και συντονισμού, εκπόνησης προδιαγραφών και προκήρυξης ανάθεσης μελετών και σύνταξης τευχών δημοπράτησης έργων.

 

Η εταιρεία αποτελεί επιχείρηση κοινής ωφέλειας και λειτουργεί με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Η εταιρεία δεν υπάγεται στην κατηγορία των οργανισμών και επιχειρήσεων του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

 

Η εταιρεία μπορεί να συνεργάζεται με φυσικό ή νομικό πρόσωπο, να χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους και τους πόρους ειδικών ταμείων (π.χ. ΕΤΕΡΠΣ, ΤΑΠΑ), από πιστώσεις του ΛΟΤΤΟ (νόμος 1948 / 1991) και του φόρου βενζίνης ( νόμος 2052 / 1992).

 

Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ανέρχεται σε ένα δισεκατομμύριο δραχμές.

 

Σημαντική είναι η ρύθμιση ‘ Μετά την ολοκλήρωση σημαντικού μέρους των έργων και των ρυθμίσεων προβλέπεται εγκατάσταση σε όλη τη περιοχή ενοποίησης ηλεκτρονικού συστήματος πληροφόρησης …’.

 

Η Κοινή Υπουργική Απόφαση μπορεί να αποτελέσει υπόδειγμα για την ενοποίηση των χώρων διαφορετικής ιδιοκτησίας που περιλαμβάνονται στο χώρο που ονομάστηκε ’Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών’.   Θετικό στοιχείο είναι επίσης ότι με Κοινή Υπουργική απόφαση μπορούν να περιγραφούν τα έργα τα οποία κρίνονται απαραίτητα για την έναρξη υλοποίησης του Ασκληπιείου Πάρκου. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να αρθούν επιφυλάξεις και να εξασφαλιστεί η ομαλή πορεία προς τη υλοποίηση.

 

Η πρόβλεψη για το ηλεκτρονικό σύστημα πληροφόρησης, υποδεικνύει ότι η εφαρμογή του τηλεματικού μέρους του Ασκληπιείου Πάρκου μπορεί άμεσα να προγραμματιστεί και να αρχίσει να υλοποιείται. Το γεγονός ότι υπάρχει ήδη και το θεσμικό πλαίσιο για την ‘προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα’ (Νόμος 2472, ΦΕΚ Τεύχος πρώτο, Αρ. Φύλλου 50, 10 Απριλίου 1997 και Προεδρικά Διάταγμα 207 περί ‘Οργάνωσης της Γραμματείας της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ‘, ΦΕΚ, Τεύχος πρώτο, Αρ. Φύλλου 164, 15 Ιουλίου 1998), μπορεί να διευκολύνει ακόμα και τη δημιουργία ηλεκτρονικών φακέλων υγείας των επισκεπτών. Το πρόγραμμα  αυτό μπορεί να είναι πρωτοποριακό ακόμα και πέραν των Ελληνικών ορίων.  

 

 

Ο Νόμος 2742 του 1999

 

Ο νόμος 2742 δημοσιεύθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1999 (ΦΕΚ 207, Τεύχος Α). 

 

Στο Kεφάλαιο Ε΄(ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ) και ειδικότερα στο Ά ρ θ ρ ο  15 (Φορείς διαχείρισης), αναφέρεται

 

1.      α.  Με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στις παραγράφους  1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986, μπορεί να συνιστώνται νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ως φορείς διαχείρισης, με σκοπό τη διοίκηση και διαχείριση των περιοχών, στοιχείων και συνόλων της φύσης και του τοπίου που αναφέρονται στο άρθρο 18 του ν. 1650/1986, καθώς και των περιοχών που χαρακτηρίζονται ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης κατά το άρθρο 4 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 33318/28.12.1998 (ΦΕΚ1289Β/28.12.1998), και να καθορίζονται τα όρια της χωρικής τους αρμοδιότητας. Τα νομικά αυτά πρόσωπα έχουν την έδρα τους μέσα ή κοντά στις περιοχές στις οποίες βρίσκονται τα προστατευόμενα αντικείμενα, είναι κοινωφελούς χαρακτήρα και εποπτεύονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.

 

Επί πλέον, στο εδάφιο 9 προβλέπεται:

 

9. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, μπορεί να συνιστώνται νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ως φορείς διαχείρισης περιβαλλοντικών έργων και προγραμμάτων, όπως της «Ανάπλασης και Διαχείρισης του Κηφισού Αττικής», του «Μητροπολιτικού Πάρκου στο Γουδί», του «Πάρκου Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Πύργου Βασιλίσσης», της περιοχής Ελαιώνα Αττικής, της Μητροπολιτικής Ζώνης Πρασίνου στην περιοχή του Ελληνικού, καθώς και κάθε άλλου αντίστοιχου προγράμματος και έργου, το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί ενιαία σε οποιονδήποτε άλλο χώρο. Στο προεδρικό διάταγμα ίδρυσης κάθε φορέα προβλέπονται ιδίως η εξειδίκευση των σκοπών και αρμοδιοτήτων κάθε φορέα, η νομική μορφή, τα όργανα διοίκησης, οι αρμοδιότητες κάθε οργάνου ή μέλους οργάνου διοίκησης, η σύνθεση των οργάνων διοίκησης, το περιεχόμενο εποπτείας του φορέα από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, οι πόροι του, το προσωπικό και η διάρθρωση του φορέα, τα όργανα και η διαδικασία σύνταξης και  έγκρισης των κανονισμών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία ρύθμιση ή λεπτομέρεια. Η σύνθεση κάθε φορέα προσδιορίζεται με τη συμμετοχή εκπροσώπων της τοπικής  αυτοδιοίκησης πρώτης και δεύτερης βαθμίδας, επιστημονικών και κοινωνικών φορέων και μη κυβερνητικών περιβαλλοντικών οργανώσεων, καθώς και εκπροσώπων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και άλλων αρμόδιων Υπουργείων.

 

Κατά συνέπεια υπάρχει σήμερα και το ειδικό θεσμικό πλαίσιο για την ταχύτατη ανάπτυξη του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών (σημείωση: υπενθυμίζεται ότι η ονομασία ‘Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί’ είναι η ονομασία η οποία χρησιμοποιείται από τον ΟΡΣΑ για να δηλώσει μια ευρεία περιοχή με πυρήνα τη περιοχή που ονομάσθηκε Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών) και άλλων σύγχρονων Ασκληπιείων, όπως για παράδειγμα αυτών που προτάθηκαν στο Γραφείο Ποιότητας Ζωής της Κυβερνήσεως από το 1997 {Οι προτάσεις έγιναν από τους κκ. Δ. Σωτηρίου και Γ. Τζινιέρη, για τα Ασκληπιακά Πάρκα με πυρήνα το ‘Θριάσιο’ νοσοκομείο και το ‘Σσμανόγλειον’ νοσοκομείο και από τους κκ. Γ. Ευσταθίου και Δ. Σωτηρίου για το Ασκληιακό Πάρκο με πυρήνα το υπό κατασκευή νοσοκομείο Δυτικής Αττικής, στο Χαϊδάρι}.

3.2.2 Ερευνητικό πρόγραμμα  ‘Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί’

 

Τα στοιχεία που αναφέρονται στα επόμενα, περιέχονται  στη Μελέτη ‘Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί[8]: Συνοπτική Παρουσίαση’ (στο εξής Μελέτη ΜΠΓ), το οποίο εκπόνησε το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, του Τομέα Πολεοδομίας και Χωροταξίας, του Τμήματος  Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Το κείμενο είναι αποτέλεσμα ερευνητικού έργου που χρηματοδότησε ο Οργανισμός Αθήνας (ΟΡΣΑ) και φέρει ημερομηνία ‘Οκτώβριος 1999’. Η σύγκρισή τους γίνεται με τα περιλαμβανόμενα στη Μελέτη ‘Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών’ (στο εξής Μελέτη ΑΠΑ), η οποία εκτελέστηκε την περίοδο Μαίου 1997- Μαίου 1998 και η οποία χρηματοδοτήθηκε επίσης από τον Οργανισμό Αθήνας.

 

Παρά το γεγονός ότι η Μελέτη ‘Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών’ ανατέθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από τον ΟΡΣΑ, η Μελέτη ΜΠΓ δεν θεώρησε σκόπιμο να την ‘μελετήσει΄, αλλά και ούτε καν να την αναφέρει. Η ερευνητική Ομάδα της Μελέτης ΜΠΓ ήταν πλήρως ενήμερη των δραστηριοτήτων και της προόδου της Μελέτης ΑΠΑ, μέσω της σχετικής αλληλογραφίας με τον ΟΡΣΑ, της συμμετοχής του Επιστημονικού Υπευθύνου της Μελέτης ΜΠΓ στην Ενημερωτική Ημερίδα που οργάνωσε η Μελέτη ΑΠΑ (Πολεμικό Μουσείο, 9 Οκτωβρίου 1997), όσο και της προσωπικής ενημέρωσης.

 

Πρόσθετη και συνεχής ενημέρωση σχετικά με τις αρχές και τις πρωτοβουλίες για τα θέματα των Σύγχρονων Ασκληπιείων και του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, παρέχονται από τις Ιστοσελίδες που έχουν δημιουργηθεί σε υπολογιστές του Πανεπιστημίου Αθηνών από το τέλος του 1997. Αναφορά στις Ιστοσελίδες αυτές δίδεται και από τις Ιστοσελίδες του ΥΠΕΧΩΔΕ, στο πρόγραμμα  Αττική SOS (Κομβικά Σημεία). Σύνδεσμοι προς τις Ιστοσελίδες του ΑΠΑ, δίδονται από πολλές ελληνικές πηγές. Χαρακτηριστικά αναφέρονται το Πανεπιστήμιο Αθηνών (http://www.uoa.gr), η  Ιατρική Εταιρεία Αθηνών (http://www.mednet.gr) και η Νομαρχία Αθηνών (http://www.nomarxia.gr). Από τις ιδιωτικές πηγές αναφέρονται αυτές του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη (http://www.in.gr) και του Φάντη (http://www.fantis.gr).

 

 

Αναλυτικός σχολιασμός της Μ ΜΠΓ παρατίθεται στα λεπτομερή κείμενα της Μελέτης.

 

 

Ελπίζεται ότι οι αρμόδιοι φορείς και ειδικά ο ΟΡΣΑ,  θα λάβουν σοβαρά υπόψη τους τις παρατηρήσεις που παρουσιάστηκαν στο τμήμα αυτό και στηρίζονται στις μελέτες που ολοκληρώθηκαν στα πλαίσια της προσπάθειας του Σωματείου ‘Φίλοι Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’ από το 1994, για τη δημιουργία του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών και μιας σειράς σύγχρονων Ασκληπιείων στο νομό Αττικής.

 

Ο ΟΡΣΑ πρέπει να οργανώσει μια συνάντηση εργασίας με όλους τους φορείς οι οποίοι εκλήθησαν να εκφράσουν απόψεις σχετικά με τη Μελέτη ‘Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί’ και να δημιουργηθεί μια επιτροπή από εκπροσώπους φορέων, προκειμένου να προωθηθεί το θέμα του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών.

 

Μετά τις εξαγγελίες της Κυβέρνησης για τη Πολιτιστική Ολυμπιάδα, το θέμα του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο σοβαρής μελέτης για την πιθανή ένταξη του Ασκληπιείου Πάρκου στις δραστηριότητες αυτές. Προτάσεις προς τον Ειδικό Γραμματέα Ολυμπιακών Αγώνων 2004, έγινα στις αρχές Ιανουαρίου 2000 (βλέπετε σχετικό Παράρτημα στα λεπτομερή κείμενα της Μελέτης).

 

 

 

 

3.3 Προτάσεις για ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο

 

Στο τμήμα 3.3 παρουσιάζονται τα θέματα που αφορούν τα σύγχρονα Ασκληπιεία. Η παρουσίαση λαμβάνει υπόψη της ότι στη γενική του μορφή, ένα ασύγχρονο Ασκληπιείο θα είναι κατά πολύ μικρότερου μεγέθους από το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών, θα έχει ορισμένα σταθερά γενικά χαρακτηριστικά και γενικώς θα είναι ευκολότερος ο σχεδιασμός, η δημιουργία και η διαχείρισή του. Το τμήμα αυτό φιλοδοξεί να περιγράψει ένα γενικό υπόδειγμα (μοντέλο) που θα μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη διαμόρφωση των τελικών σχεδίων οποιουδήποτε σύγχρονου Ασκληπιείου.

 

Η δημιουργία ενός σύγχρονου Ασκληπιείου είναι λογικό να αναπτύσσεται κατά φάσεις. Μπορεί κανείς να διακρίνει τρεις φάσεις ανάπτυξης ενός σύγχρονου Ασκληπιείου, που θα μπορούσαν να φέρουν τους τίτλους ‘Βασικής Υποδομής’ (φάση 1η), ‘Ανάπτυξης’ (φάση 2η) και ‘Ωριμότητας’ (φάση 3η). Οι φάσεις μπορούν να εξελιχθούν παράλληλα σε περιπτώσεις όπου τα μέσα που διατίθενται είναι αρκετά και η εμπειρία από προηγούμενα εγχειρήματα μεγάλη. Σε αντίθετη περίπτωση δεν συνιστάται η ταχύτατη ανάπτυξη, προκειμένου να αποφευχθούν σφάλματα και μη αποτελεσματική διαχείριση των πόρων που θα διατεθούν.

 

Έχει ήδη λεχθεί, ότι τα σύγχρονα Ασκληπιεία  είναι σκόπιμο να αναπτύσσονται έχοντας ως πυρήνα μονάδες υγείας. Τα κύρια επιχειρήματα είναι ότι στις μονάδες υγείας προσβλέπουν οι πολίτες για την εξασφάλιση υπηρεσιών υγείας (στη κυριολεξία, σύμφωνα και με τις προβλέπεις του νόμου όπως παρουσιάστηκαν αναλυτικά στο τμήμα 2.2.3.1, του Κεφαλαίου 2, και όχι μόνο ιατρικών), αλλά και ότι σε αυτές υπηρετεί υψηλού επιπέδου επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό το οποίο μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στη ουσιαστική εξέλιξη του σύγχρονου Ασκληπιείου.

 

Στα σύγχρονα Ασκληπιεία εντός των οποίων θα λειτουργούν δευτεροβάθμιες ή τριτοβάθμιες μονάδες υγείας (νοσοκομείο), είναι ανάγκη  να απομακρυνθούν τα εξωτερικά ιατρεία από τα κυρίως κτήρια των νοσοκομείων, προκειμένου να ομαλοποιηθούν οι συνθήκες λειτουργίας των και να αναβαθμιστεί η λειτουργική τους ικανότητα. Τα νέα αυτά ‘εξωτερικά ιατρεία’ θα είναι ουσιαστικά τα πρωτοβάθμια κέντρα υγείας αστικού τύπου, τα οποία δεν έχουν ακόμα δημιουργηθεί (παρά τις προβλέψεις του νόμου 1397, ΦΕΚ 143, Τεύχος Α, 1983) ή τα ήδη υφιστάμενα. Φυσικά τα κέντρα υγείας αστικού τύπου μπορεί να λειτουργούν και ανεξαρτήτως από την ύπαρξη σύγχρονων Ασκληπιείων. Στη περίπτωση αυτή μεγάλος αριθμός των υπηρεσιών που θα προσφέρονται στα σύγχρονα Ασκληπιεία, θα είναι δυνατόν να προσφέρονται και σε αυτά, με μικρή πρόσθετη υποδομή.

 

Στα επόμενα επομένως θα γίνει αναφορά μόνο στις νέες υπηρεσίες  που προτείνεται να προσφέρονται σε ένα σύγχρονοι Ασκληπιείο, πλέον των ιατρικών υπηρεσιών.

 

Στα επόμενα 3-5 χρόνια θα πρέπει να γίνει αναθεώρηση του συνολικού σχεδιασμού και των ιατρικών υπηρεσιών που θα προσφέρονται στις ιατρικές μονάδες και κατά συνέπεια και στα σύγχρονα Ασκληπιεία, λόγω των σημαντικών τεχνολογικών εξελίξεων που αναμένονται τόσο στις τηλεματικές τεχνολογίες όσο και στις τεχνολογίες ιατρικών συσκευών. Αναμένεται ότι  θα καταστεί απαραίτητη η αναθεώρηση διαδικασιών και απόψεων για το τρόπο παροχής των ιατρικών υπηρεσιών, λόγω της εισαγωγής των ηλεκτρονικών φακέλων υγείας και της εντάξεως όλων τωνμονάδων του ΕΣΥ, σε ένα ενιαίο τηλεματικό δίκτυο (σημείωση: η πρόβλεψη αυτή μπορεί να μην είναι τόσο επιτυχής ως προς τις χρονικές εκτιμήσεις, αν ληφθούν υπόψη αποκλίσεις από τους χρονικούς προγραμματισμούς, για την εισαγωγή άλλων καινοτομιών στο παρελθόν. Στη περίπτωση αυτή ο χρονικός ορίζοντας μπορεί να είναι διπλάσιος, αλλά οι μεταβολές θα επέλθουν οπωσδήποτε).

3.3.1 Υπηρεσίες Υγείας

 

Οι υπηρεσίες που προτείνεται να αναπτυχθούν σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο κατά τις τρεις φάσεις ανάπτυξής του είναι οι εξής:

 

 

 1η φάση (Βασικής Υποδομής)

·         Ενημέρωσης

·         Πληροφόρησης

·         Εκπαίδευσης

·         Προληπτικής Ιατρικής

 

 

2η φάση (Ανάπτυξης)

·         Τηλεϊατρικής

·         Έρευνας

·         Προαγωγής της Υγείας

 

 

3η φάση (Ωριμότητας)

·         Παραπομπής

 

Προφανώς κάθε επόμενη φάση θα περιλαμβάνει εμπλουτισμό και περαιτέρω ανάπτυξη των υπηρεσιών της προηγούμενης φάσεως.

 

Οι προδιαγραφές των υπηρεσιών ενός σύγχρονου Ασκληπιείου είναι ίδιες με αυτές που περιγράφηκαν για το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών και δεν θα επαναληφθούν (βλέπετε τμήμα 3.1).

 

Η 1η φάση χαρακτηρίζεται από δραστηριότητες ενημέρωσης, πληροφόρησης, εκπαίδευσης και πρόληψης. Είναι οι τομείς στους οποίους υπάρχει σημαντική υστέρηση στις προσφερόμενες υπηρεσίες και ιδιαίτερα στη ποιότητά τους.

 

Οι υπηρεσίες ενημέρωσης είναι απολύτως απαραίτητες προκειμένου να πληροφορηθεί το κοινό τις προσφερόμενες υπηρεσίες αλλά και αυτές που πρόκειται ή είναι απαραίτητο να προσφερθούν στο μέλλον. Αποτελούν τις υπηρεσίες της απλούστερης μορφής και παράλληλα εκείνες που μπορούν να έχουν μεγάλες και ιδιαίτερα θετικές επιπτώσεις στις σχέσεις των πολιτών με το σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας και πολιτισμού. Αποτελούν επίσης ουσιαστικά τον μηχανισμό δημοσίων σχέσεων και προβολής (ένα ιδιότυπο μάρκετινγκ το οποίο είναι απαραίτητο για τη διαμόρφωση της ορθής εικόνας των προσφερομένων υπηρεσιών).

 

Οι υπηρεσίες πληροφόρησης είναι απαραίτητες προκειμένου να γνωρίζει το κοινό αρκετά καλά τη λειτουργία του σώματος, τις αποκλείσεις από τις φυσιολογικές λειτουργίες, τις βασικές πληροφορίες σχετικά με τις πλέον συχνά εμφανιζόμενες ασθένειες και τις αιτίες τους, τους παράγοντες που επιδρούν θετικά ή αρνητικά στη σωματική και ψυχική ευεξία. Η διαθεσιμότητά τους θα συμβάλλει αποφασιστικά στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων πρόληψης, αγωγής και προαγωγής της υγείας.  Η διαθεσιμότητά τους με ηλεκτρονικό τρόπο θα συμβάλλει επίσης αποφασιστικά στη δημιουργία πληροφοριακού υλικού συμβατικού τύπου, υλικού που η παραγωγή του σήμερα είναι υπερβολικά χρονοβόρος και συνήθως φθάνει στους πολίτες μεμεγάλες καθυστερήσεις σε σχέση με την επικαιρότητα των θεμάτων που διαπραγματεύονται και με ποιότητα πολλές φορές κατώτερη της απαιτούμενης.

 

Το πλέον σημαντικό θέμα είναι η ποιότητα του περιεχομένου, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε θέματα παρουσίασης και κατανόησης από τις διάφορες ομάδες χρηστών.

 

Η πληροφόρηση που αφορά τη κοινωνική ευεξία του ατόμου θα πρέπει μάλλον να περιληφθεί στο περιεχόμενο των Υπηρεσιών Πληροφόρησης Πολιτισμού.

 

Οι υπηρεσίες εκπαίδευσης θα περιοριστούν κατ’ ανάγκη σε αυτές που αφορούν συμπληρωματικές δραστηριότητες σε σχέση με το εκπαιδευτικό σύστημα και θα εστιάσουν την προσοχή τους σε ειδικές κατηγορίες χρηστών, όπως είναι τα παιδιά, οι χρονίως πάσχοντες, τα άτομα με ειδικές ανάγκες κλπ. Θα πρέπει να τεθεί ως στόχος το ‘ακροατήριο’ των χρηστών, να διευρύνεται σε κάθε επόμενη φάση και μάλιστα συνεχώς.

 

Η εκπαίδευση βέβαια πρέπει να περιλάβει και διαδικασίες επιβεβαίωσης της ικανότητας του ατόμου. Το εξεταστικό σύστημα θα πρέπει αρχικώς τουλάχιστον να είναι προαιρετικό. Στόχος θα είναι οι διαδικασίες να τυποποιούνται και να οδηγούν σε αυστηρές αξιοκρατικές διαδικασίες, που δεν θα αμφισβητούνται.  

 

Προτεραιότητα και έμφαση πρέπει να δοθεί στην εκπαίδευση ασθενών με στόχο να ενδυναμωθεί η ικανότητά τους να διαχειρίζονται με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν, με προφανείς κοινωνικές αλλά και οικονομικές επιπτώσεις. Η εκπαίδευση μπορεί να καταστήσει τα άτομα σχεδόν ανεξάρτητα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας τους, ως ένα βαθμό βέβαια. Μπορούν επιπροσθέτως να προσφέρουν υπηρεσίες σε τρίτους όταν παραστεί ανάγκη (πρώτες βοήθειες,  κοινωνική προστασία και περίθαλψη, κλπ.).

 

Εκπαιδευτικές δραστηριότητες πρέπει να αναπτυχθούν και στα πλαίσια θεμάτων αγωγής και προαγωγής της υγείας με έμφαση στη προστασία της δημόσιας υγείας και της κοινωνικής ευεξίας, μέσω της αντιμετώπισης ειδικών θεμάτων σε ατομικό επίπεδο όπως είναι οι εξαρτησιογόνες ουσίες, οι σεξουαλικώς διαδιδόμενες ασθένειες, η εφηβική κυρίως αλλά και η ανεπιθύμητη μητρότητα κ.α.

 

Υπηρεσίες και μηχανισμοί που ασχολούνται με τα προαναφερθέντα θέματα υπάρχουν, αλλά οι νέες τηλεματικές τεχνολογίες παρέχουν σήμερα νέες ευκαιρίες για την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητά τους και τη δυνατότητα προσέγγισης πολύ μεγαλύτερου αριθμού πολιτών.

 

 Η ανάπτυξη υπηρεσιών και δραστηριοτήτων εκπαίδευσης είναι λογικό να βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με το είδος και το επίπεδο των μονάδων υγείας, που θα λειτουργούν εντός του Ασκληπιείου.

 

Στις περιπτώσεις που το σύγχρονο Ασκληπιείο περιλαμβάνει και δευτεροβάθμιες ή τριτοβάθμιες μονάδες παροχής ιατρικών υπηρεσιών, είναι σκόπιμο να διευκολυνθούν δραστηριότητες που θα σχετίζονται με τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια ιατρική και νοσηλευτική εκπαίδευση. Τέτοιες δραστηριότητες σήμερα προσφέρονται στα πλαίσια της απόκτησης ιατρικής ειδικότητας. Το φάσμα, οι διαδικασίες και η ποιότητα των δραστηριοτήτων αυτών πρέπει ίσως να αναθεωρηθεί, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες που προσφέρουν οι τηλεματικές τεχνολογίες.

 

Οι υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής θα πρέπει να συνδυάζονται με το επίπεδο των μονάδων υγείας που θα δραστηριοποιούνται εντός του Ασκληπιείου και με τις υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής της περιοχής. Θα πρέπει να αναπτυχθούν κατά προτεραιότητα οι υπηρεσίες που θα είναι συμπληρωματικές προς τις ήδη προσφερόμενες με συμβατικό τρόπο. Μεσοπρόθεσμος στόχος θα είναι ο συντονισμός μεταξύ των δύο αυτών μορφών παροχής υπηρεσιών προληπτικής ιατρικής προς τους πολίτες, ώστε να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα και η ικανοποίηση των πολιτών.

 

Η 2η φάση χαρακτηρίζεται από την περαιτέρω ανάπτυξη των υπηρεσιών που τέθηκαν σε λειτουργία κατά την πρώτη φάση. Η φάση της ανάπτυξης χαρακτηρίζεται από τη προσφορά υπηρεσιών που έχουν ως χαρακτηριστικό την ποιότητα και έχουν προετοιμάσει το έδαφος για την προσφορά των νέων υπηρεσιών δηλαδή των υπηρεσιών Τηλεϊατρικής, Έρευνας και Προαγωγής της Υγείας.

 

Οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής και γενικότερα οι αξιοποίηση τηλεματικών τεχνολογιών για τη διευκόλυνση της παροχής υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, πρέπει να αναπτυχθούν αμέσως μόλις εξασφαλιστεί η ελάχιστη απαραίτητη τηλεματική υποδομή. Δεν είναι σήμερα αποδεκτό να μετακινούνται οι πολίτες για λόγους υγείας, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο. Η μετάβαση των πολιτών σε ειδικευμένες μονάδες (δευτεροβάθμιου ή τριτοβάθμιου επιπέδου) για την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας και πρόνοιας πρέπει να γίνεται μόνο εφόσον οι μονάδες υποδοχής έχουν ενημερωθεί για το ειδικό πρόβλημα, έχουν δώσει την επιστημονική τους έγκριση και έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα για την υποδοχή {βλέπετε: Η Κοινωνία της Πληροφορίας, Ηλεκτρονικές Σελίδες του Γραφείου του κ.  Πρωθυπουργού http://www.primeminister.gr/is2/index.htm }.

 

Η επικοινωνία με τη βοήθεια των τηλεματικών τεχνολογιών εκτός της ιδιαιτέρως σημαντικής συμβολής που μπορεί να έχει στη καλή διαχείριση των προβλημάτων υγείας των πολιτών, θα έχει και πολύ θετικές επιπτώσεις στη ενδυνάμωση των πρωτοβάθμιων μονάδων για την καλύτερη διαχείριση των προβλημάτων υγείας από την πλευρά του επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού, λόγω της ‘αυτόματης’ κατά κάποιο τρόπο συμμετοχής σε διαδικασίες αμφίδρομης μάλιστα, συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης.

 

Οι διαστάσεις αυτές μπορούν να γίνουν ευκολότερα κατανοητές, στις περιπτώσεις εκείνες που το σύγχρονο Ασκληπιείο βρίσκεται σε γεωγραφικά ή για άλλους λόγους (καιρικών συνθηκών, κυκλοφοριακών συνθηκών, κατάσταση ή οργάνωση μεταφορικών δικτύων) δυσπρόσιτες περιοχές.

 

Κάθε σύγχρονο Ασκληπιείο πρέπει να έχει την κατάλληλη υποδομή για τη συμμετοχή σε ερευνητικές δραστηριότητες. Το επιχείρημα για την ανάπτυξη της κατάλληλης υποδομής και των απαραιτήτων υποδομών στηρίζεται στο γεγονός ότι οι χώροι των σύγχρονων Ασκληπιείων θα αποτελούν σημεία συγκέντρωσης υψηλού επιπέδου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού, θα συσσωρεύονται σημαντικά στοιχεία (ηλεκτρονικοί φάκελοι υγείας) που αφορούν τους πολίτες που θα κάνουν χρήση των υπηρεσιών του και θα υπάρχει πρόσφορο έδαφος (υποδομές) και κλίμα για την ανάπτυξη ερευνητικών δραστηριοτήτων, που δεν υπάρχουν ή δεν αξιοποιούνται σήμερα στις μεμονωμένες, όπως έχουν εξελιχθεί, μονάδες παροχής ιατρικών κυρίως υπηρεσιών (και όχι μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας).

 

Προφανώς η έρευνα θα είναι ευκολότερο να αναπτυχθεί σε σύγχρονα Ασκληπιεία που θα δημιουργηθούν έχοντας ως πυρήνα μεγάλες νοσοκομειακές μονάδες. Ωστόσο η πρόκληση είναι να διασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για την δημιουργία του καταλλήλου κλίματος, ώστε να ενθαρρυνθούν και να διευκολυνθούν οι σχετικές δραστηριότητες σε όλα τα σύγχρονα Ασκληπιεία.

 

Διεθνώς αντιμετωπίζεται σημαντικό πρόβλημα εξ αιτίας της απροθυμίας ασθενών να συμμετάσχουν σε έρευνες που πραγματοποιούνται για την επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας νέων φαρμάκων, νέων τεχνικών και νέων διαδικασιών αντιμετώπισης ασθενειών κα των επιπτώσεών τους. Ίσως ένας από τους πλέον σημαντικούς λόγους είναι η εμπιστοσύνη προς τις μονάδες στις οποίες γίνεται η έρευνα και τους επιστήμονες που τη σχεδιάζουν και την εκτελούν [59]. Το περιβάλλον ενός σύγχρονου Ασκληπιείου μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην διαμόρφωση ενός  καλύτερου και πλέον αποτελεσματικού χώρου για την έρευνα.

 

Ειδική περίπτωση των ερευνητικών δραστηριοτήτων αποτελεί η συγκέντρωση και στατιστική επεξεργασία στοιχείων που μπορούν να συγκεντρώνονται από τις δραστηριότητες που θα αναπτύσσονται εντός των σύγχρονων Ασκληπιείων. Τα αποτελέσματα της επεξεργασίας αυτής μπορούν να προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία αναφορικά με την εξέλιξη και βελτίωση των υπηρεσιών προς όφελος των πολιτών αλλά και τις προσπάθειες για το σχεδιασμό και τη παροχή νέων και εξελιγμένων υπηρεσιών.

 

Ασφαλώς η συγκέντρωση και επεξεργασία των στοιχείων θα πρέπει να γίνεται κάτω από αυστηρούς κανόνες προστασίας των προσωπικών δεδομένων, όπως ορίζει ο νόμος 2472/1997 (και φυσικά οι εκάστοτε σχετικές ρυθμίσεις και προβλέψεις νόμων) και οι δεοντολογικοί και ηθικοί κανόνες. Δεν θα πρέπει βέβαια να διαφεύγει της προσοχής ότι η χρήση δεδομένων και πληροφοριών που χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς σκοπούς δεν συνοδεύονται από εκείνα τα οποία μπορούν να κάνουν γνωστή την ταυτότητα ενός ατόμου και συγκεντρώνονται μόνο κατόπιν εγκρίσεως του (βλέπετε και Νόμο 2519/1997).

 

Η εμπειρία που θα αποκτηθεί από την 1^η φάση, θα οδηγήσει στον κατάλληλο συνδυασμό και συντονισμό των υπηρεσιών πληροφόρησης, εκπαίδευσης και προληπτικής ιατρικής, με αποτέλεσμα την ταχύτερη ανάπτυξη υπηρεσιών προαγωγής της υγείας.

 

Οι υπηρεσίες προαγωγής της υγείας συγκαταλέγονται μεταξύ των πλέον σημαντικών που πρέπει να προσφέρει ένα σύστημα υγείας στους πολίτες. Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο των υπηρεσιών αυτών είναι η ίδια συμμετοχή των πολιτών και η δημιουργία μηχανισμών στους οποίους έχουν ουσιαστικό ρόλο και ευθύνη.

 

Οι υπηρεσίες προαγωγής της υγείας πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία με τους στόχους των προβλέψεων της ‘Υγείας για τον 21ο’ αιώνα της ΠΟΥ, που  παρουσιάστηκαν στο τμήμα 2.2.3.4 της Μελέτης αυτής, καθώς και με τις προβλέψεις της Διακήρυξης της Τζακάρτα. (βλέπετε επίσης το τμήμα 2.2.3.3). 

 

Το περιεχόμενο των υπηρεσιών θα δημιουργείται σε συνεργασία με τις επιστημονικές ενώσεις και τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας. Στη περίπτωση που δημιουργηθούν διοικητικές δομές στο επίπεδο περιφέρειας, οι αρμοδιότητες αυτές προφανώς θα πρέπει να ανατεθούν στο επίπεδο αυτό [220]. Μια τέτοια προοπτική θα ενθαρρύνει την άμιλλα και θα δημιουργήσει νέες δυνατότητες ως προς το περιεχόμενο και την ποιότητα των υπηρεσιών.

 

 

Η 3η φάση χαρακτηρίζεται από την περαιτέρω ανάπτυξη των υπηρεσιών που τέθηκαν σε λειτουργία κατά την πρώτη και δεύτερη φάση. Η φάση της ωριμότητας του σύγχρονου Ασκληπιείου χαρακτηρίζεται από εύρυθμη λειτουργία πολλών, ενδιαφερουσών και ποιοτικών υπηρεσιών για τους πολίτες. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της φάσης αυτής είναι και η προσφορά υπηρεσιών Παραπομπής.

 

Οι υπηρεσίες παραπομπής απαιτούν συνολικό σχεδιασμό και υψηλού επιπέδου υποδομή. Δεν είναι δυνατό κάθε σύγχρονο Ασκληπιείο να οργανώσει τις δικές του υπηρεσίες. Το σύγχρονο Ασκληπιείο μπορεί ωστόσο να αποτελέσει τον τόπο, όπου θα εδρεύουν οι κεντρικά σχεδιασθείσες υπηρεσίες. Ας σημειωθεί ότι κατά περίεργη συγκυρία οι υπηρεσίες παραπομπής που προσφέρονται σήμερα στα μέλη του ΕΣΥ (αυτών που υπηρετούν σε πρωτοβάθμιες κυρίως αλλά και δευτεροβάθμιες μονάδες) μέσω του ΕΚΑΒ, εδρεύουν εντός του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών! Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός ότι υπηρεσίες παραπομπής ορισμένου τύπου, προσφέρονται ουσιαστικά από τον ιδιωτικό τομέα, σε άτομα που αποφασίζουν να ‘αγοράσουν’ ιατρικές υπηρεσίες.

 

 

 

3.3.2 Υπηρεσίες Πολιτισμού

 

Έχει ήδη λεχθεί ότι οι υπηρεσίες Πολιτισμού δεν έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα, σε βαθμό αντίστοιχο αυτών των υπηρεσιών Υγείας, αλλά και ο σχετικός διάλογος μεταξύ των φορέων που μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων, υπηρεσιών και προϊόντων δεν βρίσκει πρόσφορο έδαφος και δεν έχει αποδώσει καρπούς. Συνεπώς υπό τη συγκυρία αυτή, οι προτάσεις για τα σύγχρονα Ασκληπιεία θα περιοριστούν σε δύο μόνο φάσεις. Η προσέγγιση αυτή αποβλέπει στην περαιτέρω ανάπτυξη του διαλόγου και της εμπλοκής όλων των ΄φορέων που επιθυμούν και μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του σύγχρονου Ελληνικού πολιτισμού.

 

Σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο προτείνεται να αναπτυχθούν σε  1η φάση οι υπηρεσίες:

 

·         Ενημέρωσης

·         Πληροφόρησης

·         Τεχνών

·         Αθλητισμού

 

και σε 2η φάση οι υπηρεσίες:

 

·         Εκπαίδευσης και Παιδείας

·         Κοινωνικής συμπεριφοράς

 

Προφανώς κάθε επόμενη φάση θα περιλαμβάνει εμπλουτισμό και περαιτέρω ανάπτυξη των υπηρεσιών της προηγούμενης φάσεως.

 

Η 1η φάση χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη δραστηριοτήτων ενημέρωσης, πληροφόρησης, τεχνών και αθλητισμού. Είναι τομείς στους οποίους υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης και προσφοράς νέων και ποιοτικά αναβαθμισμένων υπηρεσιών. Οι δαπάνες οι οποίες θα απαιτηθούν για τα πρώτα στάδια ανάπτυξης είναι μάλλον μικρά.

 

Οι προδιαγραφές των συγκεκριμένων υπηρεσιών έχουν ήδη παρουσιαστεί και δεν θα επαναληφθούν.

 

Οι υπηρεσίες ενημέρωσης αποτελούν ένα είδος ‘βασικής υποδομής’ και είναι απολύτως απαραίτητες προκειμένου να πληροφορηθεί το κοινό τις προσφερόμενες υπηρεσίες αλλά και αυτές που πρόκειται ή είναι απαραίτητο να προσφερθούν στο μέλλον. Αποτελούν υπηρεσίες της απλούστερης μορφής και παράλληλα εκείνες που μπορούν να έχουν μεγάλες και ιδιαίτερα θετικές επιπτώσεις στις σχέσεις των πολιτών με το σύστημα παροχής υπηρεσιών πολιτισμού. Από μια οπτική γωνία, αποτελούν ουσιαστικά τον μηχανισμό δημοσίων σχέσεων και προβολής όλων των υπηρεσιών και επιμέρους δραστηριοτήτων που θα προσφέρονται στους χώρους του Πάρκου.

 

Οι υπηρεσίες πληροφόρησης είναι απαραίτητες προκειμένου να γνωρίσει βαθύτερα το κοινό τις διαφορετικές μορφές έκφρασης του Πολιτισμού. Δεδομένου ότι το περιεχόμενο του Πολιτισμού δεν εξαντλείται στην διοργάνωση εκδηλώσεων, η υπηρεσία της Πληροφόρησης θα επιτρέψει την γνώση μορφών τέχνης, των εκφραστών της ανά τον κόσμο, τα «κινήματα» τέχνης που έχουν εμφανιστεί κατά καιρούς και που έχουν επηρεάσει τον παγκόσμιο -πια- πολιτισμό. Οι γνώσεις αυτές θα παρέχονται με διαφόρους τρόπους, τόσο με την βοήθεια του λόγου και της πρακτικής άσκησης (σεμινάρια, διαλέξεις, εργαστήρια, κλπ) όσο και με την χρήση ηλεκτρονικών πληροφοριών που βρίσκονται στον Παγκόσμιο ιστό, σε Βάσεις δεδομένων, αλλά και με την βοήθεια της υψηλής τεχνολογίας (εκπαίδευση από απόσταση, κοινά εργαστήρια και ανταλλαγή απόψεων μέσω τηλεδιάσκεψης και τηλεσυνεργασίας, κλπ). Το πλέον σημαντικό θέμα είναι η ποιότητα του περιεχομένου, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε θέματα παρουσίασης και κατανόησης από τις διάφορες ομάδες χρηστών.

 

Οι υπηρεσίες τεχνών θα υλοποιηθούν λαμβάνοντας υπόψη τις μορφές έκφρασης που μπορεί να πάρει η τέχνη, όπως:

§         Λόγου

§         Εικαστικών τεχνών  (Ζωγραφική, Γλυπτική, Αρχιτεκτονική, Περιβάλλον)

§         Performing Arts (Θέατρο, Χορός, Κινηματογράφος κ.α.)

§         Μουσικής

 

Το ενδιαφέρον και η ιδιαιτερότητα του εγχειρήματος του Ασκληπιείου Πάρκου βρίσκεται στο γεγονός ότι οι προαναφερθείσες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης μπορούν να υποβοηθηθούν στην ανάπτυξή τους από την τεχνολογία. Ένας από τους κύριους σκοπούς του Πάρκου είναι να συσχετίσει το φυσικό και το τεχνητό περιβάλλον αρμονικά με το νέο τεχνολογικό περιβάλλον.

 

Οι σύγχρονες τεχνολογίες θα αξιοποιηθούν στα πλαίσια του Ασκληπιείου πάρκου, δεδομένου  ότι όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν ότι στην νέα χιλιετία θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέσο κάθε είδους δραστηριότητας. Ήδη ο πολιτιστικός τομέας έχει επενδύσει πολύ σε νέες τεχνολογίες που λειτουργούν ως υποστηρικτικά εργαλεία στην εύκολη διάδοση πολιτιστικών ιδεών και πληροφοριών. Το Ασκληπιείο πάρκο στοχεύει πρωτίστως στη χρήση των νέων τεχνολογιών προκειμένου να υπάρξουν ουσιαστικά καλλιτεχνικά αποτελέσματα, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται και η προβολή αυτών καθ΄ εαυτών νέων τεχνολογικών μέσων.

 

Οι υπηρεσίες αθλητισμού έχοντας άμεση σχέση με την υγεία αλλά και με τον πολιτισμό θεωρούνται οι κατ΄εξοχή υπηρεσίες που θα πρέπει να προσφέρονται σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο πάρκο. Στα πλαίσια του πάρκου αναζητείται η ανάπτυξη ήπιων μορφών άθλησης και αθλητισμού, οι οποίες ενδιαφέρουν το άτομο από πλευράς καλής φυσικής κατάστασης και συνολικής ευεξίας. Τα σύγχρονα Ασκληπιεία μπορούν να αποτελέσουν πόλους άθλησης και κοινωνικής συναναστροφής, δεδομένου ότι στις σημερινές πόλεις οι χώροι άθλησης είναι περιορισμένοι και σπάνια εποπτεύονται από ιατρικής πλευράς.

 

Οι υπηρεσίες αθλητισμού δεν απαιτούν βαριές υποδομές και μάλιστα οι απαραίτητες διαμορφώσεις του περιβάλλοντα χώρου, απαιτούν πολύ μικρή δαπάνη και μπορούν να δημιουργηθούν ταχύτατα (π.χ. διαδρομές βάδην, ανωμάλου δρόμου, ποδηλάτου, σκάμματα αλμάτων, γήπεδα πετόσφαιρας κλπ.). Προφανώς δεν έχουν θέση σε ένα σύγχρονο Ασκληπιείο οι εκφάνσεις του αθλητισμού που αφορούν τη μαζική θέαση δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων, αλλά και κάθε άλλης δραστηριότητας που δεν θα σέβεται τις υπόλοιπες εντός του σύγχρονου Ασκληπιείου, όπως την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, τον σεβασμό προς τον συνάνθρωπο, τα δικαιώματα των ασθενών που βρίσκονται εντός των ιατρικών μονάδων αλλά και αυτών που θα χρησιμοποιούν τους χώρους για αποκατάσταση και διατήρηση της υγείας τους, δεν συμμερίζονται τα ίδια ενδιαφέροντα, κλπ.

 

 

Η 2η φάση χαρακτηρίζεται υπηρεσίες που αφορούν εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δραστηριότητες που αποβλέπουν στη βελτίωση της παιδείας των πολιτών και της κοινωνικής συμπεριφοράς ατόμων και ομάδων. Είναι τομείς οι οποίοι, όσον αφορά την περιοχή του Πολιτισμού, δεν χαρακτηρίζονται από τη σαφήνεια του περιεχομένου τους και την ενιαία αντίληψη. Κατά συνέπεια απαιτούν ειδικούς και λεπτούς χειρισμούς ώστε να γίνει δυνατό να προσελκύσουν το ενδιαφέρον μεγάλου μέρους των πολιτών. Επιπλέον, απαιτούν να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο περιεχόμενο και το προσωπικό υποστήριξης. Οι δαπάνες που θα απαιτηθούν για την ανάπτυξή τους είναι σημαντικά μεγαλύτερες από αυτές που απαιτούν οι υπηρεσίες της πρώτης φάσης.

 

 

Οι υπηρεσίες εκπαίδευσης και παιδείας, αφορούν την πνευματική καλλιέργεια. Όσον αφορά την εκπαίδευση, οι σχετικές υπηρεσίες θα πρέπει να είναι συμπληρωματικές αυτών που προσφέρει το εκπαιδευτικό σύστημα και στόχος πρέπει να είναι η κάλυψη όλων των ατόμων ή ομάδων, που βρίσκονται εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος, ανεξαρτήτως των λόγων. Έτσι για παράδειγμα θα μπορούν να προσφέρονται υπηρεσίες εκπαίδευσης σε μειονεκτούντα άτομα, άτομα κοινωνικώς αποκλεισμένα, άτομα που είναι θύματα εκμετάλλευσης, αλλά και άτομα τα οποία βρίσκονται υπό περιορισμό για ‘αντικοινωνική συμπεριφορά’.

 

Οι δραστηριότητες που οδηγούν σε καλύτερη παιδεία ή στην διεύρυνσή της είναι το επίκεντρο των ενδιαφερόντων των σχετικών υπηρεσιών. Χαρακτηριστικό τους επίσης πρέπει να είναι η συνεχής διαθεσιμότητά τους και αξιοποίηση των ευκαιριών όταν το επιθυμεί ο πολίτης και ο συνεχής εμπλουτισμός τους και συνάφεια με τα σύγχρονα ρεύματα. Ο πολίτης πρέπει να είναι μέλος του γίγνεσθαι και όχι μόνο απλός θεατής ή και μαθητής.

Οι υπηρεσίες κοινωνικής συμπεριφοράς απαιτούν ιδιαίτερης μορφής και περίπλοκους χειρισμούς. Τα σύγχρονα Ασκληπιεία φιλοδοξούν να είναι χώροι όπου πρέπει να αναδειχθούν ζητήματα κοινωνικής συναναστροφής και ανάδειξης της κοινωνικής αλληλεγγύης. Οι στόχοι αυτοί μπορούν αν επιτευχθούν μόνον με την αναζήτηση και εμπλοκή των κατάλλήλων και εξειδικευμένων ατόμων, οι οποίοι θα στελεχώσουν τις απαραίτητες ομάδες προαγωγής και υποστήριξης.

 

Ο κυριότερος στόχος του Πάρκου είναι να δρομολογηθούν προσπάθειες για την βελτίωση των σχέσεων διαφόρων κοινωνικών ομάδων καθώς και για την ομαλή κοινωνική ένταξη ομάδων που  βρίσκονται στο περιθώριο και αντιμετωπίζουν ανεπιτυχώς τον λεγόμενο κοινωνικό αποκλεισμό.

 

 

 

3.3.3 Τηλεματικό Δίκτυο

 

Για την δημιουργία ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου το οποίο θα παρέχει στους πολίτες αλλά και στο προσωπικό υψηλής ποιότητος υπηρεσίες υγείας και πολιτισμού, είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν οι σύγχρονες τηλεματικές τεχνολογίες. Το πλέγμα των υπηρεσιών Υγείας και Πολιτισμού αποτέλεσαν τον οδηγό για το σχεδιασμό των τηλεματικών υπηρεσιών οι οποίες προτείνεται να υλοποιηθούν μέσα στο χώρο του Πάρκου. Οι τηλεματικές υπηρεσίες αποτελούν το μέσο που θα εξασφαλίσει την σωστή υλοποίηση, ανάπτυξη και εφαρμογή των υπηρεσιών υγείας και πολιτισμού ώστε να μπορέσει το Σύγχρονο Ασκληπιείο να αποτελέσει ουσιαστική λύση σε μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες σε θέματα υγείας αλλά και πολιτισμού.

 

Η δημιουργία και παροχή υπηρεσιών προϋποθέτει αρχικά ένα σύγχρονο τηλεματικό δίκτυο το οποίο να είναι αξιόπιστο και ικανό να εξυπηρετεί τις ανάγκες των χρηστών του Πάρκου. Παρόλα αυτά η καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης στα διάφορα νοσοκομεία της Αθήνας τα οποία ανήκουν στο Α.Π.Α. έδειξε ότι η δικτυακή υποδομή των περισσότερων από αυτών είναι ελάχιστη έως και ανύπαρκτη σε μερικά από αυτά. Είναι φανερό λοιπόν ότι η παροχή τηλεματικών υπηρεσιών προϋποθέτει την ιεράρχηση των αναγκών και τον καθορισμό προτεραιοτήτων με βάση την υπάρχουσα υποδομή και τις απαιτήσεις των χρηστών, όπως επίσης και τους γενικότερους στόχους του Σύγχρονου Ασκληπιείου.

 

Το τηλεματικό Δίκτυο και οι υπηρεσίες του προτείνεται να υλοποιηθούν σε 3 φάσεις. Η πρώτη φάση πρέπει να περιλαμβάνει την υλοποίηση του τηλεματικού δικτύου και την εγκατάσταση της δικτυακής υποδομής. Η δεύτερη φάση θα περιλαμβάνει την υλοποίηση και παροχή των βασικών υπηρεσιών στους χρήστες και η τρίτη φάση θα περιλαμβάνει την ανάπτυξη των προηγμένων υπηρεσιών. Παρακάτω περιγράφεται αναλυτικά τι προβλέπεται να αναπτυχθεί σε κάθε φάση.

 

Η πρώτη φάση περιλαμβάνει την εγκατάσταση της δικτυακής υποδομής και την υλοποίηση του δικτύου. Μία από τις δραστηριότητες που πρέπει να λάβουν χώρα είναι η εγκατάσταση όλης της καλωδιακής υποδομής στο χώρο του Πάρκου. Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να αποβεί αρκετά χρονοβόρα καθώς απαιτεί σκαπτικές εργασίες, όπως επίσης και εργασίες μέσα στα κτήρια του Πάρκου για τη τοποθέτηση όλων των απαραιτήτων καλωδίων. Επίσης στην φάση αυτή θα εγκατασταθεί όλος ο απαιτούμενο δικτυακός εξοπλισμός (εξυπηρετητές, δρομολογητές, κα). Η ολοκλήρωση του τηλεματικού δικτύου θα σηματοδοτήσει την ολοκλήρωση της φάσης αυτής.

 

Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει την υλοποίηση και την παροχή των βασικών δικτυακών υπηρεσιών προς τους χρήστες του. Οι υπηρεσίες αυτές θα συνεισφέρουν στην εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία του Σύγχρονου Ασκληπιείου. Αποτελούν τον απαραίτητο κορμό εφαρμογών πάνω από την προβλεπόμενη δικτυακή υποδομή και είναι αυτές που θα αποδοθούν προς χρήση στο μεγάλο ποσοστό των διασυνδεδεμένων χρηστών. Οι τομείς των βασικών υπηρεσιών οι οποίες προτείνεται να αναπτυχθούν είναι ανεξάρτητες από το συνολικό μέγεθος του Πάρκου και συνεπώς περιλαμβάνονται οι ίδιες που αναφέρθηκαν και στη περίπτωση του Ασκληπιείου  Πάρκου Αθηνών. Οι υπηρεσίες της δεύτερης φάσης είναι οι ακόλουθες:

 

·           Διαχείριση εξυπηρετητών

·           Ονοματολογία (DNS)

·           Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (E-mail)

·           Ανταλλαγή Αρχείων (FTP)

·           Παγκόσμιος Ιστός (WWW)

·           Δημιουργία και Ανάγνωση Ειδήσεων (News)

·           Ασφάλεια πρόσβασης και κρυπτογράφηση πληροφορίας

·           Υπηρεσία Επιλεγμένης (Dial-up) Πρόσβασης

·           Διαχείριση δικτυακής κίνησης

 

Όλες οι βασικές υπηρεσίες έχουν περιγραφεί επαρκώς στο τμήμα 3.1.3 και δε θα γίνει περιγραφή τους στο σημείο αυτό. Η φάση αυτή εκτιμάται ότι μπορεί να υλοποιηθεί εντός 6 μηνών.

 

Η τρίτη φάση περιλαμβάνει την ανάπτυξη των προηγμένων υπηρεσιών. Οι προηγμένες υπηρεσίες περιλαμβάνουν κεντρικοποιημένα και κατανεμημένα συστήματα επικοινωνίας πολυμέσων, τα οποία είναι σε θέση να υποστηρίζουν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας όπως η τηλεκπαίδευση, η διασύνδεση αιθουσών διδασκαλίας, καθώς και εφαρμογές υποστήριξης τηλεϊατρικής και τηλεπαρακολούθησης, και κατανεμημένα περιβάλλοντα εργασίας. Οι υπηρεσίες αυτές μπορούν να προσφέρουν σημαντικά στην εφαρμογή των υπηρεσιών υγείας και πολιτισμού ώστε αυτές να αναπτυχθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

 

Η υψηλή ποιότητα αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό των προηγμένων υπηρεσιών. Κρίνεται σκόπιμο πριν αυτές υλοποιηθούν, το δίκτυο να έχει δοκιμαστεί επαρκώς (τουλάχιστον επί 3 μήνες)  έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν. Η διαδικασία αυτή θα εξασφαλίσει την απαιτούμενη υψηλή ποιότητα στην παροχή των προηγμένων υπηρεσιών.

 

Και πάλι ο κατάλογος των υπηρεσιών είναι ο ίδιος με αυτόν που προτείνεται για το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών, αλλά με διαφορετικές προτεραιότητες, όπως δίδονται αμέσως μετά:

 

• Τηλεματικές Εφαρμογές στη Φροντίδα Υγείας
• Διαχείριση Ηλεκτρονικών Ιατρικών Φακέλων
• Τηλεπαρακολούθηση
• Τηλεακτινολογία
• Εφαρμογές Τηλεδιάσκεψης και Τηλεσυνεργασίας
• Υπηρεσία Τηλεφωνίας μέσω του διαδικτύου (Voice Over IP)
• Υπηρεσία Εικονογραφίας κατά Απαίτηση (Video On Demand)
• Υπηρεσίες Εκπομπής Βίντεο (Video) και Ήχου

 

Οι υπηρεσίες έχουν περιγραφεί επαρκώς στο τμήμα 3.1.3 και δε θα γίνει εκτενέστερη περιγραφή στο σημείο αυτό.

 

 

 

3.4 Διεργασίες Υλοποίησης 

 

 

3.4.1 Άξονες Πολιτικής

 

Προκειμένου να υλοποιηθεί το πρώτο Σύγχρονο Ασκληπιείο, το ‘Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών’, ο αρμόδιος φορέας, εν προκειμένω το ΥΠΕΧΩΔΕ, θα πρέπει να διαμορφώσει μια πολιτική επί του θέματος των σύγχρονων Ασκληπιείων.

 

Η πολιτική θα πρέπει να διαμορφωθεί από κοινού με τα καθ’ ύλη αρμόδια Υπουργεία όσον αφορά το περιεχόμενο των υπηρεσιών που προτείνονται. Τα Υπουργεία αυτά είναι το Υγείας και Πρόνοιας, το Πολιτισμού και το Παιδείας και Θρησκευμάτων. Είναι επίσης σκόπιμο να κληθούν και άλλα Υπουργεία να λάβουν μέρος στις διεργασίες διαμόρφωσης της πολιτικής δεδομένου ότι έχουν αρμοδιότητα σε επί μέρους θέματα που αφορούν το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών. Τα Υπουργεία αυτά είναι το Εθνικής Άμυνας (ιδιοκτήτης συγκεκριμένων εκτάσεων), το Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως (διαθέτει εγκαταστάσεις εντός του Πάρκου και μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των θεμάτων ασφάλειας), το Υπουργείο Δικαιοσύνης (διαθέτει εγκαταστάσεις εντός του Πάρκου και μπορεί να συμβάλλει στην διαμόρφωση πολιτικής για τη κοινωνική εργασία ως μέσο σωφρονισμού, ιδιαίτερα για νεαρά άτομα σε αντίθεση με τον εγκλεισμό σε σωφρονιστικά καταστήματα,).

 

Σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει και η ΓΓΕΤ του Υπουργείου Ανάπτυξης, λόγω των ευέλικτων μηχανισμών που διαθέτει και τη δυνατότητά της να δημιουργήσει, να χρηματοδοτήσει και να παρακολουθήσει την εκτέλεση σημαντικών καινοτόμων ερευνητικών και αναπτυξιακών έργων, στα πλαίσια συγκεκριμένων  προγραμμάτων. 

 

 Η πολιτική αυτή πρέπει να στηρίζεται στους εξής άξονες:

 

·         τη θεσμοθέτηση του ‘Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’

·         τη δέσμευση δημιουργίας περιβαλλοντικού Πάρκου (με αξιοποίηση στοιχείων της Μελέτης ΜΠΓ) και προστασίας της περιοχής

·         την ανάπτυξη σύγχρονων εγκαταστάσεων της (Νέας) Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εντός του  ‘Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’, χωρίς τη κατασκευή νέων κτιρίων

·         τη σύνταξη ενός εκτεταμένου κτιριολογικού προγράμματος[9]

·         την οργάνωση και  διαχείριση του ‘Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’, ως επιχειρηματικής οντότητας

 

Η πολιτική αυτή μπορεί να διαμορφωθεί σε πολύ σύντομο διάστημα. Η άμεση δημοσιοποίησή της και η πρόσκληση συμμετοχής στις σχετικές δραστηριότητες είναι ζωτικής σημασίας. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η δυνατότητα διατύπωσης του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού προτάσεων και θα μετατραπούν οι τυχόν αντίθετες απόψεις, σε θετική αντιπαράθεση θέσεων.

 

 

3.4.2 Στρατηγική Ανάπτυξης

 

Η στρατηγική υλοποίησης του ‘Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’, θα πρέπει να περιστραφεί γύρω από τα εξής κύρια θέματα:

 

·         Ιεράρχηση αναγκών

Οι ανάγκες είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους γνωστές. Χρειάζεται σύνθεση των προτάσεων που έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Χρειάζεται να ληφθούν υπόψη οι άξονες στρατηγικών που έχουν υιοθετηθεί από άλλες χώρες και την ΕΕ, σε θέματα Κοινωνίας της Πληροφορίας {βλέπετε Λευκή Βίβλο, Ηλεκτρονικές Σελίδες Γραφείου Πρωθυπουργού και της πρόσφατης πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ηλεκτρονική Ευρώπη eEurope,  http://prometeus.org/eEurope/ }.

 

·         Άμεσες ενέργειες

Θα πρέπει να επιλεγεί ένα σύνολο απλών και υλοποιήσιμων δραστηριοτήτων, με σχεδόν άμεσα πρακτικά αποτελέσματα, ορατά για τους πολίτες. Θα πρέπει να προβλεφθεί πιλοτική εφαρμογή, στη βάση προγραμμάτων τα οποία θα περιέχουν και διαδικασίες αξιολόγησης. Μπορεί να ζητηθεί η συνδρομή φορέων της ΕΕ, για την απαραίτητη εξωτερική αξιολόγηση. Τα άμεσα θετικά αποτελέσματα θα λειτουργήσουν ως βασικά στοιχεία της στρατηγικής προβολής και δημοσίων σχέσεων, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

 

·         Προκηρύξεις

Όλες οι αναθέσεις έργων θα πρέπει να γίνονται κατόπιν προκηρύξεων και επιλογής με γνωστά εκ των προτέρων κριτήρια. Είναι σκόπιμο να προκηρύσσονται προηγουμένως διαγωνισμοί στο επίπεδο των ιδεών, προκειμένου να αναδειχτούν και να διερευνηθούν καινοτόμοι λύσεις, σε θέματα που προσφέρονται (π.χ. διαμόρφωση χώρων, αρχιτεκτονική κτιρίων και ανακλητών κατασκευών, σχεδιασμός συμβατικών ή ηλεκτρονικών εκδόσεων, καλλιτεχνικές δημιουργίες με βάση τις νέες τεχνολογίες κλπ.).

 

·         Ανάπτυξη τηλεματικών δικτύων

Η ανάπτυξη των τηλεματικών δικτύων εντός του ‘Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’ και εντός των μονάδων που υπάρχουν εντός αυτού, πρέπει να αποτελέσει στοιχείο ειδικού σχεδιασμού και άμεσης εφαρμογής και αξιοποίησης. Η ανάπτυξή των πρέπει να αντιμετωπιστεί ως έργο υψηλής προτεραιότητας. Θα πρέπει να διερευνηθεί και η δυνατότητα να σχεδιαστεί ως ανταποδοτικό έργο, με ανάθεση στον φορέα που θα πλειοδοτήσει σε σχετικό διαγωνισμό.

 

Πιθανό σενάριο υλοποίησης είναι η επέκταση του Δικτύου ATHINANet του Πανεπιστημίου Αθηνών (μέρος των δικτύων GUNet  ( http://www.gunet.gr ) και ΕΔΕΤ http://www.grnet.gr/ten-155 ), το οποίο εντός του 2000, θα καλύπτει το νοτιοανατολικό άκρο του ‘Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’. Τα Νοσοκομειακά Δίκτυα πρέπει να αναπτυχθούν σε όλες τις μονάδες και όχι μόνο στα Νοσοκομεία Λαϊκό και Αγία Σοφία, όπως προβλέπει το σχετικό εν εξελίξει πρόγραμμα  του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας.

 

 

·         Υιοθέτηση Προτύπων Ποιότητας Υπηρεσιών

Ευθύς εξ αρχής πρέπει να υιοθετηθούν πρότυπα ποιότητας των υπηρεσιών που θα προσφέρονται στο ‘Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών’. Η πλέον ενδεδειγμένη λύση είναι η υιοθέτηση της οικογένειας προτύπων ISO 9000, από τους φορείς που θα κληθούν να υλοποιήσουν τα σχετικά έργα. Παράλληλα θα πρέπει να δημιουργηθεί και υλοποιηθεί ένα εκτεταμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης στα θέματα αυτά. Το πρόγραμμα  θα πρέπει να αξιοποιήσει τα σύγχρονα τηλεματικά μέσα και τις τεχνολογίες του Παγκοσμίου Ιστού και του Διαδικτύου. Το πρόγραμμα  θα πρέπει να περιλαμβάνει και την εκπαίδευση εκπαιδευτών. Τα θέματα ποιότητας των υπηρεσιών είναι απαραίτητο να επεκταθεί και στις παρεχόμενες από τις ιατρικές μονάδες υπηρεσίες. 

·         Συνέργια με άλλα μεγάλου βεληνεκούς προγράμματα

Το πρόγραμμα δημιουργίας του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, θα πρέπει να ενταχθεί στον συνολικό σχεδιασμό του ΥΠΕΧΩΔΕ (και του ΟΡΣΑ) για το Λεκανοπέδιο των Αθηνών, αλλά και εκείνου που αφορά τις μεγάλες παρεμβάσεις σε θέματα πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού. Το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών θα πρέπει επίσης να αποτελέσει αντικείμενο εξαιρετικά προσεκτικής (αλλά και ταχείας) μελέτης από πλευράς του Υπουργείου Υγείας όσον αφορά κατά πρώτον το νέο χωροταξικό σχεδιασμό των νοσηλευτικών μονάδων του Λεκανοπεδίου και κατά δεύτερο, την εισαγωγή τελεματικών τεχνολογιών στις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας. Τέλος το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο κοινού σχεδιασμού των Υπουργείων Παιδείας και Υγείας σε θέματα που σχετίζονται με τη τριτοβάθμια ιατρική και νοσηλευτική εκπαίδευση, τις μεταπτυχιακές σπουδές και την ανάπτυξη ερευνητικών και τεχνολογικών δραστηριοτήτων.

 

Τα προγράμματα που βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη και σχετίζονται άμεσα με τα σύγχρονα Ασκληπιεία, είναι (σε παρένθεση αναφέρονται τα συναρμόδια υπουργεία / με μαύρα γράμματα υποδεικνύεται το υπουργείο που χειρίζεται το θέμα):

 

1. Πρόγραμμα ‘Αττική SOS’ (ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Γεωργίας, Υπ. Μεταφορών)
2. Πολιτιστικές Ολυμπιάδες (Υπ. Πολιτισμού, Υπ. Παιδείας, Αθήνα 2004)
3. Ολυμπιακοί Αγώνες 2004 (Υπ. Πολιτισμού, ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα 2004)
4. Πολιτιστικό Τόξο Αθηνών (ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Πολιτισμού)
5. Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων (ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Πολιτισμού)
6. Κοινωνία των Πληροφοριών (Υπ. Εσωτερικών, Υπ. Υγείας, Υπ. Παιδείας, Υπ. Πολιτισμού)
7. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Παιδείας, Υπ. Υγείας, Υπ. Ανάπτυξης)

3.4.3 Ιεράρχηση Υπηρεσιών και Χρονοδιαγράμματα

 

Οι προτάσεις για την ανάπτυξη υπηρεσιών Υγείας και Πολιτισμού έχουν ήδη παρουσιαστεί επαρκώς. Στο σημείο αυτό παρουσιάζεται ένα ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των υπηρεσιών προς τους πολίτες, αλλά και των τηλεματικών υπηρεσιών που αποτελούν την προϋπόθεση της αδιάλειπτης και ποιοτικής παροχής τους. Στον οριζόντιο άξονα δίνεται ο σχετικός χρόνος ανά τρίμηνο. Ο όλος χρονικός ορίζοντας είναι συνεπώς μια τριετία. Οι υπηρεσίες παρουσιάζονται κατά σειρά προτεραιότητας.

 

Στις υπηρεσίες Πολιτισμού περιλαμβάνονται και υπηρεσίες που αφορούν το Περιβάλλον, παρά το γεγονός ότι δεν περιλαμβάνονται στο θεματολόγιο των υπηρεσιών που σχεδιάστηκαν. Προφανώς πρόκειται για οριζόντιες δραστηριότητες, που η σημασία τους και η αναγκαιότητα τους είναι αυταπόδεικτη.

 

	Α

 

Σχεδιασμός  

	Β

 

Πιλοτική Εφαρμογή

	Γ

 

Παροχή Υπηρεσιών

 

 

Υπηρεσίες Υγείας

 

Υπηρεσία

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Ενημέρωσης

Α

Α

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Πληροφόρησης

Α

Α

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Εκπαίδευσης

Α

Α

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Πρόληψης

Α

Α

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Τηλεϊατρικής

Α

Α

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Παραπομπής

Α

Α

Α

Α

Α

Β

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Έρευνας

Α

Α

Α

Β

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

 

Υπηρεσίες Πολιτισμού

 

Υπηρεσία

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Ενημέρωσης

Α

Α

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Πληροφόρησης

Α

Α

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Άθλησης

Α

Α

Α

Α

Α

Β

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Κατανόησης και Προστασίας του Περιβάλλοντος

Α

Α

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Τεχνών

Α

Α

Β

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Εκπαίδευσης και Παιδείας

Α

Α

Β

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Κοινωνικής Προσφοράς

Α

Α

Α

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

 

 

Δημιουργία Δικτύου και Τηλεματικές Υπηρεσίες

 

Υπηρεσία

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Δημιουργία Δικτύου

Α

Α

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Βασικές Υπηρεσίες

Α

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Γ

Προηγμένες Υπηρεσίες

Α

Α

Α

Β

Β

Β

Β

Β

Γ

Γ

Γ

Γ

 

 

 

                                                     

3.4.4 Σχήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης

 

Στα προηγούμενα παρουσιάστηκαν διάφορα εν ισχύει σχήματα που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για τη περίπτωση δημιουργίας σύγχρονων Ασκληπιείων. Τα σχήματα αυτά είναι κατάλληλα και για τη περίπτωση του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών (π.χ. ο Νόμος 2052 του 1992,  ΦΕΚ 94 Τεύχος Πρώτο, 5 Ιουνίου 1992, ‘Δημιουργία της ΑΕ ΑΝΕΛ – αξιοποίησης του Ελαιώνα, με τη συμμετοχή του ΕΤΕΡΠΣ και των όμορων Δήμων)

 

Ο πλέον πρόσφατος Νόμος 2742/1999 προβλέπει συγκεκριμένο σχέδιο θεσμικού πλαισίου κατάλληλο για τη δημιουργία ενός Σύγχρονου Ασκληπιείου, παρά το γεγονός ότι γίνεται αναφορά μόνο στο  ‘Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί’. Ειδικά στοιχεία μπορούν διαμορφωθούν και με βάση τις προβλέψεις των άλλων νομικών κειμένων που αναλύθηκαν στα προηγούμενα. 

 

Στο οργανωτικό επίπεδο, ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά παρουσιάζει το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου [UK National Health Service Executive, The Information Management Centre, http://www.imc.exec.nhs.uk ] και θα είναι σκόπιμο να μελετηθεί προτού διαμορφωθούν οι τελικές προτάσεις.

 

The Healthy Cities Programme ( http://www.who.dk/healthy-cities/Welcome.htm ) της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας αποτελεί ένα υπόδειγμα (model), το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την προώθηση του θέματος των σύγχρονων Ασκληπιείων σε διεθνές επίπεδο. Αποτελεί παράδειγμα πρωτοβουλίας μη κυβερνητικών οργανισμών, ως εναλλακτικής προσέγγισης σε αντίστοιχες κυβερνητικές δραστηριότητες ή απουσία αυτών. Φορέας του τύπου αυτού είναι φυσικά και το Σωματείο ‘Φίλοι Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών’, χάρις στις πρωτοβουλίες του οποίου προωθείται τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο το θέμα των Σύγχρονων Ασκληπιείων.

 

 

Ένα αδρό υπόδειγμα (μοντέλο) Οργανωτικού Σχήματος Σύγχρονων Ασκληπιείων, παρουσιάζεται αμέσως μετά. Η ολοκληρωμένη μελέτη του σχετικού σχήματος ξεφεύγει των πλαισίων της Μελέτης αυτής.

 

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του υποδείγματος αυτού είναι η πρόβλεψη της ‘λαϊκής βάσης’, η οποία θα μπορούσε να είναι και ο ‘χρηματοδότης’ σε μεγάλο βαθμό του εγχειρήματος. Κάθε συγκεκριμένο Ασκληπιείο, μπορεί να έχει την ίδια βασική οργάνωση με παραλλαγές, που θα αντικατοπτρίζουν τις ιδιομορφίες (οικονομικές, πολιτιστικές, ιστορικές) της περιοχής. Η Επιτροπή Προγραμματισμού μπορεί να περιλαμβάνει τις αναγκαίες υπό-επιτροπές, όπως χωροταξικού, οικονομικού, επιστημονικού σχεδιασμού κλπ. Η ύπαρξη διευθύνοντος συμβούλου είναι επίσης αποτελεσματικό στοιχείο του οργανωτικού σχήματος, με τη προϋπόθεση της εξασφάλισης των καταλλήλων αρμοδιοτήτων. Τέλος στο διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να εκπροσωπούνται και μη κυβερνητικοί οργανισμοί.

 

 

 

3.4.5 Οι προτάσεις της Μελέτης Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών (ΑΠΑ)

 

Οι προτάσεις της Μελέτης ΑΠΑ είναι στο επίπεδο των ιδεών, ενώ οι προτάσεις της Μελέτης ΜΠΓ, είναι πολύ συγκεκριμένες. Η λεπτομέρεια στο στάδιο αυτό θα ζημιώσει μάλλον παρά θα ωφελήσει την ιδέα του ΜΠΓ ή του ΑΠΑ. Υπάρχει μεγάλη ανάγκη προβολής του θέματος και παροχής της δυνατότητας συμμετοχής φορέων και πολιτών στις σχετικές διεργασίες. Οι προτάσεις της ΜΠΓ είναι ανεπαρκείς προκειμένου να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες των πολιτών, όπως αυτές διαμορφώνονται στα πλαίσια της λαμβάνουσας συγκεκριμένη πλέον μορφή Κοινωνίας των Πληροφοριών.

 

Στο σημείο αυτό θεωρείται εποικοδομητική η παράθεση δέκα θεμάτων που διαφοροποιούν τις δύο Μελέτες και κάνουν τη ζυγαριά να κλίνει προς τη πλευρά της Μελέτης ΑΠΑ. Θεωρείται σκόπιμο να σημειωθεί ότι η Μελέτη ΜΠΓ είναι πολύ χρήσιμη και περιέχει (ως αποτέλεσμα της εντολής και των πόρων που διατέθηκαν), σημαντικά θέματα και πληροφορίες που είναι άμεσα αξιοποιήσιμα, στη προσπάθεια υλοποίησης ενός καινοτόμου προγράμματος υπηρεσιών υγείας και πολιτισμού ποιότητας, προς τους πολίτες του λεκανοπεδίου.

 

1.       Αποδοχή του χαρακτηρισμού της περιοχής του ΑΠΑ ως Πάρκου Υπηρεσιών Υγείας και Πολιτισμού, λαμβάνοντας ως βάση και υπόδειγμα τα αρχαία Ασκληπιεία. Νέος σχεδιασμός όλων των δραστηριοτήτων από μηδενική βάση. Ένταξη στην υπό μελέτη περιοχή, του νοσοκομείου Λαϊκό και των εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου Αθηνών στη περιοχή Γουδή

2.       Προσφορά στους πολίτες υπηρεσιών υγείας και πολιτισμού, αντί των προσφερομένων σήμερα ιατρικών υπηρεσιών (σχεδόν αμιγώς), από τις νοσοκομειακές μονάδες του ΑΠΑ. Υιοθέτηση του ορισμού της Υγείας της ΠΟΥ

3.       Δημιουργία μηχανισμών διευκόλυνσης τη συμμετοχής, της προσωπικής εργασίας και της ανάδειξης πόλων αριστείας

4.       Αξιοποίηση στο μέγιστο δυνατό βαθμό των σύγχρονων τηλεματικών τεχνολογιών, για την παροχή υπηρεσιών υγείας και πολιτισμού και τη προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος

5.       Συντονισμός ή ενιαία διαχείριση των νοσοκομειακών και άλλων μονάδων υγείας και πρόνοιας εντός του ΑΠΑ, με στόχο την άμεση βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών, τη δημιουργία νέων και τον περιορισμό των μη απαραιτήτων δαπανών, αξιοποιώντας την υφιστάμενη νομοθεσία  

6.       Δημιουργία ανοιχτών χώρων με την κατάλληλη υποδομή, για την αντιμετώπιση των αναγκών των πολιτών σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών (θερμικά κύματα, σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές)

7.       Διαμόρφωση ελευθέρων ζωνών πέριξ των μεγάλων νοσοκομειακών μονάδων, με την κατάλληλη υποδομή για την αντιμετώπιση των αναγκών των ασθενών και του προσωπικού, σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών

8.       Αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών αναγκών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς τη κατασκευή νέων κτιρίων. Αντιμετώπιση του ευρύτερου φάσματος των  εκπαιδευτικών αναγκών των πολιτών, με εκμετάλλευση των σύγχρονων τεχνολογιών

9.       Διαμόρφωση ενός επιτελικού σχήματος διαχείρισης (π.χ. Νόμος 2742 του 1999 ή ακόμα και του 2052 του 1992)

10.   Επεξεργασία ενός ‘επιχειρηματικού σχεδίου’, για την άνετη χρηματοδότηση των σχεδίων υλοποίησης

 

 

 

3.4.6 Άξονες ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου για το ΑΠΑ

 

Οι βασικοί άξονες ενός ‘επιχειρηματικού σχήματος’, που θα εξασφάλιζε τη δυνατότητα υλοποίησης των ιδεών περί σύγχρονων Ασκληπιείων, είναι οι ακόλουθοι:

 

·         Δημιουργείται ανώνυμη εταιρεία από τους ιδιοκτήτες των σημερινών εγκαταστάσεων δηλαδή του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας (ιδιοκτήτης νοσοκομείων), του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ιδιοκτήτης στρατιωτικών νοσοκομείων και εκτάσεων), του Πανεπιστήμιο Αθηνών (ιδιοκτήτης εγκαταστάσεων Ιατρικής Σχολής, Τμημάτων Νοσηλευτικής και Οδοντιατρικού Τμήματος κι Λαϊκού Νοσοκομείου κλπ.), των Δήμων Αθηναίων και Ζωγράφου κλπ.

·         Ανατίθεται σε εξειδικευμένες εταιρείες κύρους κατ΄ αρχή οι μελέτες και αμέσως μετά η υλοποίηση των συγκεκριμένων δράσεων:

·         δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου και η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών (λαμβάνοντας υπόψη και τους σχετικούς νόμους 2194/94 και 2519/1997

·         αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων, προβλέψεις για το μελλοντικό ρόλο του φορέα και προπαρασκευαστικές διεργασίες εισαγωγής του νέου φορέα στο Χρηματιστήριο προκειμένου να αντληθούν οι απαραίτητοι πόροι για την υλοποίηση του προγράμματος αλλά και τη ευρύτερη δυνατή συμμετοχή φορέων και πολιτών. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρχει αποτελεσματικότερος έλεγχος της ποιότητας των προσφερομένων υπηρεσιών(σε σχέση και με επιχειρηματικό σχέδιο) 

·         συνεργασία με Πανεπιστημιακό ίδρυμα κύρους του εξωτερικού για την αναδιοργάνωση των ιατρικών σπουδών και τη δημιουργία αγγλόφωνου ανεξάρτητου τμήματος ιατρικών σπουδών, σε συνεργασία με το εν λόγω ίδρυμα (π.χ. Πανεπιστήμιο Harvard των ΗΠΑ, με το οποίο η Ιατρική Σχολή έχει επιστημονικούς δεσμούς)

·         πλήρη και υποχρεωτική εισαγωγή της πληροφορικής και της τηλεματικής σε όλες τις υπηρεσίες και δραστηριότητες

·         μελέτη και υλοποίηση του περιβαλλοντικού πάρκου

·         σχεδιασμό και σταδιακή υλοποίηση νέων υπηρεσιών υγείας, πρόνοιας και πολιτισμού

·         μελέτη νέων εργασιακών σχημάτων με βάση τη παραγωγικότητα και τις διακεκριμένες υπηρεσίες, για το νεοεισερχόμενο προσωπικό κάθε ειδικότητας

 

 

Δεν είναι σκόπιμο να επεκταθεί κανείς σε λεπτομέρειες στο σημείο αυτό. Πρόθεση είναι μόνο να παρουσιαστεί επαρκώς η αρχική ιδέα. Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν.

 

Θα απαιτηθεί ωστόσο κάποιο αρχικό κεφάλαιο το οποίο είναι δυνατόν να συνεισφέρουν οι φορείς που θα συστήσουν την ΑΕ ή ο Ειδικός Λογαριασμός του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα επόμενα βήματα θα σχεδιαστούν με τη βοήθεια ειδικών.

 

Η επιτυχία του φορέα θα στηριχθεί στο καλό επιχειρηματικό σχέδιο, στην αναβάθμιση των υπηρεσιών, στα σύγχρονα συστήματα διαχείρισης με στόχο το περιορισμό των διαφευγόντων εσόδων και το περιορισμό της ανεξέλεγκτης διαχείρισης (π.χ. σε θέματα όπως τα φάρμακα κλπ.), στις καλές εργασιακές σχέσεις και στα έσοδα από τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Πρόσθετοι πόροι μπορούν να εξευρεθούν από ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες και από τη εισροή ασθενών από το εξωτερικό.

 

Το σχήμα μπορεί να έχει πολύ μεγάλη επιτυχία, αν αντιμετωπιστεί ως αμιγώς επιχειρηματικό εγχείρημα και καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε να αποτραπεί η επικράτηση ιδιοτελών συμφερόντων, που αποσκοπούν στο άμεσο και εύκολο κέρδος ή τη διατήρηση συντεχνιακών κεκτημένων.

 

Το επιχειρηματικό σχέδιο για τη περίπτωση των σύγχρονων Ασκληπιείων και του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, είναι σκόπιμο προτού διαμορφωθεί οριστικά , να λάβει υπόψη και τις ρυθμίσεις που αφορούν την Εταιρεία ‘Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας ΑΕ’ (Κοινή Υπουργική Απόφαση 45810 / 15 Οκτωβρίου 1997, ΦΕΚ Β’ 909) και τη εταιρεία ΑΝΕΛ ΑΕ – Ανάπλαση και Διαχείριση Περιοχής Ελαιώνα Αττικής Ανώνυμη Εταιρεία (Νόμος 2052 του 1992,  ΦΕΚ 94 Τεύχος Πρώτο, 5 Ιουνίου 1992)

 

 

Στο Παράρτημα που ακολουθεί παρουσιάζονται θέματα τα οποία αφού μελετηθούν, είναι σκόπιμο να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα  ερευνητικών και αναπτυξιακών δραστηριοτήτων με στόχο την υλοποίηση Συγχρόνων Ασκληπιείων και του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών. Το πρόγραμμα προτείνεται να διαμορφωθεί και να εκτελεστεί με πρωτοβουλία της ΓΓΕΤ, αλλά και με τη συμμετοχή Υπουργείων και φορέων, οι αρμοδιότητες των οποίων έχουν άμεση σχέση με το περιεχόμενο των υπηρεσιών προς τους πολίτες.

Παράρτημα Κατάλογος Μελλοντικών Εργων σε Θέματα Σύγχρονων Ασκληπιείων

 

Ο κατάλογος περιλαμβάνει μια σειρά από θεματικές ενότητες οι οποίες θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α), όπως αυτά που καταρτίζει και εκτελεί η ΓΓΕΤ του Υπουργείου Ανάπτυξης. Η έμφαση θα πρέπει να είναι στη προσφορά των υπηρεσιών μέσω τηλεματικών τεχνολογιών. Το πρόγραμμα αυτό μπορεί να ενταχθεί στα ευρύτερα σχέδια για την ανάπτυξη της Κοινωνίας των Πληροφοριών και της ‘ηλεκτρονικής Ευρώπης’ (eEurope).

 

Το πρόγραμμα είναι σκόπιμο να συζητηθεί και να υποστηριχθεί και από άλλα συναρμόδια υπουργεία (π.χ. Υγείας, Πολιτισμού, ΥΠΕΧΩΔΕ, Εσωτερικών).

 

Οι ενότητες που προτείνεται να περιληφθούν σε ένα τέτοιο πρόγραμμα περιλαμβάνουν:

 

1. Υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας: Περιλαμβάνει όλο το φάσμα των υπηρεσιών υγείας πλέον των ιατρικών υπηρεσιών. Καλύπτει θέματα εκπαίδευσης, δραστηριότητες εξ αποστάσεως και δημιουργία περιεχομένου σε θέματα υγείας. Το ειδικότερο θεματολόγιο περιλαμβάνει θέματα περιεχομένου, τρόπων παροχής υπηρεσιών, ποιότητας, αξιολόγησης, βελτίωσης, εμπλουτισμού, διαδικασίες ένταξης νέων υπηρεσιών, αποτελεσματικότητα και απόδοση κ.α.

 

2. Η διαδρομή της Ιατρικής από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: Περιλαμβάνει θέματα που αφορούν τη συμβολή του Ελληνικού πνεύματος στη θεμελίωση και ανάπτυξη των ιατρικών υπηρεσιών. Καλύπτεται και η συμβολή των Ελλήνων στην ιατρική των νεωτέρων χρόνων. Προβάλλονται οι φιλοσοφικές καθώς και οι πρακτικές διαστάσεις. Το ειδικότερο θεματολόγιο περιλαμβάνει θέματα γλώσσας και ορολογίας, διατροφής, περιβάλλοντος, φαρμάκων, εργαλείων, τεχνικών, τεχνολογιών, ασθενειών. Επίσης δημιουργία βάσεων πληροφοριών με συγγράμματα, κείμενα, μουσειακό υλικό, που θα διατίθεται με συμβατικό και εικονικό τρόπο. 

 

3. Περιβάλλον: Περιλαμβάνει θέματα που αφορούν τον περιβάλλοντα χώρο των σύγχρονων Ασκληπιείων. Το ειδικότερο θεματολόγιο περιλαμβάνει διαχείριση του οικοσυστήματος, διαχείριση πόρων και αποβλήτων, ρύπανση και μόλυνση, κάλυψη ενεργειακών αναγκών, προβλέψεις αναγκών, προστασία, εκπαίδευση, συστήματα για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων, εκπαίδευση στη χρήση των υπηρεσιών, εντοπισμός χρηστών εντός του πάρκου, διακίνηση εντός του πάρκου και πρόσβαση σε αυτά.

 

4. Εκπαίδευση σε θέματα υγείας:  Περιλαμβάνει θέματα που αφορούν τις εκπαιδευτικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Το ειδικότερο θεματολόγιο περιλαμβάνει θέματα συμπληρωματικής, εναλλακτικής, συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Οι δραστηριότητες διαφοροποιούνται ανά κατηγορία χρηστών όπως παιδιών, ασθενών, πολιτών, ηλικιωμένων, ατόμων με ειδικές ανάγκες. Λαμβάνονται υπόψη θέματα γλώσσας και πρόσβασης στις υπηρεσίες

 

5. Αθλητισμός και άθληση: Περιλαμβάνει θέματα που αφορούν την ατομική και ομαδική άθληση. Το ειδικότερο θεματολόγιο περιλαμβάνει είδη αθλημάτων,  επιδόσεις, ατυχήματα, τραυματισμούς και αποκατάσταση, άθληση για θεραπευτικούς σκοπούς, καταλληλότητα εγκαταστάσεων, γνώσεις εκπαιδευτών και επιμελητών.

 

6. Εργαστήρια Πολιτισμού:  Περιλαμβάνει τα θέματα που αφορούν τη δημιουργία εργαστηρίων εκπαίδευσης και εξοικείωσης με τις τέχνες και τη καλλιτεχνική δημιουργία και τη προβολή της.  Το ειδικότερο θεματολόγιο περιλαμβάνει συμβατικές και σύγχρονες τεχνολογίες, φάσμα τεχνών, παιδεία, εξειδικευμένα εργαστήρια και εργαλεία δημιουργίας, δημιουργία στελεχών προαγωγής της παιδείας.

 

7. Σχεδιασμός και υλοποίηση Βάσεων Δεδομένων και Πληροφοριών: Περιλαμβάνει την αξιοποίηση των δεδομένων και των πληροφοριών που θα συγκεντρώνονται κατά τη χρήση των υπηρεσιών των σύγχρονων Ασκληπιείων και των ηλεκτρονικών πυλών του. Το ειδικότερο θεματολόγιο περιλαμβάνει διαδικασίες συνεχούς βελτίωση και εμπλουτισμού των πυλών, συγκέντρωση και αξιοποίηση στατιστικών στοιχείων, διεξαγωγή ερευνών, εξασφάλιση δικαιωμάτων πρόσβασης, συμβολή στην ασφάλεια.

 

8. Διαδρομές εντός των Πάρκων:  Περιλαμβάνει εξειδικευμένα θέματα που αφορούν ειδικές διαδρομές εντός των Ασκληπιείων με στόχο να προβάλλονται με εποικοδομητικό και διδακτικό τρόπο θέματα πολιτισμού, υγείας, επιστημών και αθλητισμού. Το ειδικότερο θεματολόγιο περιλαμβάνει θέματα υδάτων, αέρα, γης, χλωρίδας και πανίδας, ακτινοβολιών, σύλληψης και υλοποίησης ιδεών, τεχνολογιών.

 

9. Οργανωτικά και διαχειριστικά σχήματα: Περιλαμβάνει θέματα που αφορούν τα σχήματα διαχείρισης και επιχειρηματικών σχεδίων, εξασφάλισης πόρων, εργασιακές σχέσεις, διευκόλυνση του εθελοντισμού, σχήματα κοινωνικής εργασίας, σχήματα παραγωγής και δημιουργίας πόρων.

 

10. Ανάπτυξη Υποδομών: Περιλαμβάνει θέματα που αφορούν τη δημιουργία, ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό των υποδομών.  Αφορά τόσο τις συμβατικές όσο και τις τηλεματικές. Το ειδικότερο θεματολόγιο μπορεί να περιλαμβάνει θέματα αρχιτεκτονικής κτιρίων, ανακλητές κατασκευές, τηλεματικά δίκτυα, μέσα διακίνησης εντός του πάρκου, αντιμετώπιση αναγκών ασθενών, επιστημονικών δραστηριοτήτων.